Nỗi ám ảnh mùa Trung thu

Không những thực phẩm mà mọi thứ hàng hóa khác, nhất là đồ chơi cho các em, các cháu nhân dịp tết Trung thu ở hầu hết các cửa hàng thuộc Hà Nội đều thuộc diện nghiêm cấm, đó là hàng hóa không rõ xuất xứ, không nhãn mác, không niêm yết giá cả và nguy hiểm hơn kích thích bạo lực, hoang tưởng, chứa các chất độc hại cho sức khỏe trẻ em.

Về thực phẩm, khác với nhiều nước trong khu vực, tết Trung thu ở Việt Nam chủ yếu dành cho thiếu nhi và thực phẩm trong "cỗ Trung thu" chủ yếu là hoa quả và bánh ngọt. Các đồ ăn, thức uống này ngày thường chỉ bán trong các chợ, các cửa hiệu nhưng dịp tết Trung thu, nhu cầu tăng vọt nên có mặt ở khắp nơi. Chất lượng của các thực phẩm này ra sao? Bánh được làm ở những nơi mất vệ sinh nghiêm trọng; ruột bánh thường được làm bằng thịt ôi thiu, mứt bẩn, nhuộm bằng phẩm màu công nghiệp; hoa quả thì ngâm trong thuốc bảo quản, bên trong khô mốc nhưng vỏ ngoài vẫn tươi sau hàng tháng. Nước uống pha phẩm màu, dùng đường hóa học, nguồn nước không bảo đảm vệ sinh, chai lọ không được tiệt trùng…

Về đồ chơi, các đồ chơi dân tộc như đèn ông sao, đèn kéo quân, tò he, chong chóng giấy bóng kính, mặt nạ giấy… chỉ còn là những thêm thắt mặt hàng cho vui mắt. Tình trạng này, báo chí đã lên tiếng nhiều năm nhưng vẫn không có chuyển biến gì, có khi còn ngày càng xấu hơn. Chiếm lĩnh các quầy hàng là hàng trăm mẫu mã đồ chơi nhựa từ siêu nhân, các loại xe tăng, máy bay, tàu vũ trụ, đao, kiếm… cổ quái, kích thích bạo lực, phiêu lưu, hoang tưởng theo các phim hoạt hình đang ăn khách của nước ngoài. Nhiều thứ đồ chơi như đao, kiếm, súng bắn đạn nhựa không chỉ tác hại xấu về tâm lý mà còn gây nguy hiểm cho người chơi. Đáng lo ngại hơn, các đồ chơi này còn chứa các chất độc hại như chì và các kim loại nặng, chất gây ung thư và nhiều bệnh nan y khác.

Để bảo vệ trẻ em, nhiều nước Châu Âu và Châu Mỹ đã cấm nhập khẩu những đồ chơi này vào nước họ và vì vậy đã từng xảy ra những cuộc chiến tranh thương mại căng thẳng trên thế giới thời gian gần đây. Nhưng ở ta thì không. Riêng về đồ chơi và thực phẩm độc hại với trẻ em, chủ yếu nhập từ Trung Quốc, chúng ta chưa có một cuộc tịch thu, tiêu hủy, phạt hành chính, phạt kinh doanh trái phép… nào đáng chú ý; không có một cuộc khiếu nại nào tới WTO về những vi phạm thương mại này, mặc dù chúng ta là thành viên WTO đã nhiều năm. Dư luận đang chờ đợi những động thái nghiêm túc, quyết liệt từ các cơ quan quản lý trong dịp này và cả những năm sau, trên thị trường Trung thu.