Niềm tự hào của Toán học Việt Nam

Việc chính thức trở thành một trong ba GS người Việt tại Hungary là một sự kiện mang nhiều ý nghĩa và là thành quả đáng tự hào không chỉ của riêng nhà khoa học này mà còn của ngành Toán học Việt Nam.

GS.TS Bùi Minh Phong sinh ra trong một gia đình có 7 anh em ở xã Hương Thủy (Hương Khê, Hà Tĩnh). Là con cả nên ngay từ nhỏ ông đã phải quán xuyến nhiều việc nhà giúp bố mẹ và chăm sóc các em. Như nhiều học sinh cùng trang lứa khác, phải đi học trong điều kiện vô cùng khó khăn của thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, nhưng cậu bé Bùi Minh Phong lúc bấy giờ đã sớm bộc lộ năng khiếu nổi trội về toán học.

Năm 1968, sau khi đạt giải nhất kỳ thi học sinh giỏi toán của huyện, ông đã tham gia kỳ thi học sinh giỏi toán miền Bắc và trúng tuyển vào lớp chuyên toán của Bộ Giáo dục, học tại Trường Đại học Sư phạm (ĐHSP) Vinh. Kết quả 3 năm miệt mài đèn sách của ông được thể hiện qua tấm bằng tốt nghiệp loại giỏi và với số điểm thi đại học xuất sắc, ông được cử đi Hungary học Trường Sư phạm Eger.

Những năm học tập ở Hungary, ông đã tham gia nghiên cứu và đứng tên đồng tác giả với GS.TSKH Kiss Peter trong 3 bài báo, đăng lần lượt ở các tạp chí của Mỹ và Hungary trong các năm 1977 và 1979. Ông cũng 3 lần đạt giải nhất kỳ thi sinh viên giỏi toán sư phạm toàn Hungary. Ngoài ra, với các công trình nghiên cứu khoa học nổi trội, cả 2 lần tham gia hội nghị Khoa học sinh viên toàn Hungary, ông giành một giải đặc biệt và một giải nhất. Năm 1976, Hội toán học Bolyai Janos (Hungary) trao cho ông giải thưởng Renyi Kato dành cho những sinh viên ngành Toán có kết quả nghiên cứu xuất sắc.

Sau khi tốt nghiệp về nước, ông vẫn không ngừng nghiên cứu bộ môn mà mình đam mê. Trong thời gian 1976-1978 ông theo học ngành Toán, hệ cao học khóa I mở tại Trường ĐHSP Hà Nội. Với kết quả tốt nghiệp xuất sắc, ông được cử vào làm việc tại Trường ĐHSP TP Hồ Chí Minh. Sau 6 năm giảng dạy, đầu năm 1985 ông lại được cử sang Hungary thực tập khoa học.

Trở lại làm việc trong môi trường quen thuộc, ông tiếp tục miệt mài nghiên cứu và viết các bài báo khoa học. Năm 1987, ông bảo vệ thành công luận văn tiến sĩ loại xuất sắc và được nước bạn đề nghị ở lại tiếp tục nghiên cứu và làm việc. Trong thời gian từ năm 1988 đến nay, ông làm việc và giảng dạy tại Trường ĐHTH Budapest (ELTE) mang tên nhà vật lý Eotvos Lorand, một trong các trường đại học danh tiếng của Hungary và Châu Âu được thành lập từ năm 1635.

Cho đến nay ông đã viết được 101 công trình trong đó có 90 công trình đã được đăng ở các tạp chí toán học uy tín, đồng thời tham gia nhiều hội nghị khoa học quốc tế. Ông cũng đã đi làm việc tại nhiều trường trên thế giới như Đức, Canada, Ấn Độ, Trung Quốc. Ngoài công tác giảng dạy và nghiên cứu tại Hungary, ông thường xuyên về nước thuyết giảng tại một số trường đại học của Việt Nam, là cầu nối để một số trường đại học Hungary và Việt Nam liên kết, hợp tác về nghiên cứu và giảng dạy.

Mặc dù công việc nghiên cứu khoa học đòi hỏi rất nhiều thời gian, song TS Bùi Minh Phong vẫn tham gia tích cực các công tác của cộng đồng. Liên tục từ năm 1995, cộng đồng người Việt tại Hungary đã tín nhiệm bầu ông giữ nhiều trọng trách như Tổng Thư ký Hội người Việt Nam, Chủ tịch Hội người Việt Nam và hiện tại là Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội người Việt Nam tại Hungary. Những đóng góp của ông đã được cả nước sở tại và Nhà nước ta ghi nhận. Mới đây, ông là một trong 15 gương mặt tiêu biểu đại diện cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tham gia Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ 9.