Những câu hỏi còn bỏ ngỏ

Băn khoăn về các quyết định thu hồi đất
Sau nhiều năm khởi động, đại dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm có diện tích 930ha vẫn trong tình trạng loang lổ da báo cho dù tổng chi phí thu hồi đất đã là 25.848 tỷ đồng. Một trong nhiều nguyên nhân là quá trình giải tỏa, thu hồi đất tại dự án này có nhiều điểm còn chưa đúng với các văn bản của Thủ tướng Chính phủ. Hệ quả là người dân khiếu nại, còn chính quyền địa phương vẫn giải thích vòng vo.

Cho đến giờ này, hơn 700 hộ dân thuộc khu phố 2, phường Bình Khánh, quận 2 vẫn không hiểu vì sao họ lại bị thu hồi đất. Hàng trăm lá đơn kêu cứu gửi đi các cơ quan có thẩm quyền nhưng đều không được trả lời thỏa đáng.

Cụ thể từ giữa tháng 11-2009, người dân tại khu phố 2 nhận được thông báo nhà đất của họ thuộc diện phải cưỡng chế để giải phóng mặt bằng cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Ngạc nhiên vì từ khi dự án khu đô thị mới được triển khai, chưa có hộ gia đình nào của khu phố nhận được văn bản của các cơ quan chức năng cho rằng nhà, đất của họ nằm trong diện phải thu hồi nên người dân kiến nghị chính quyền trả lời. Nhưng khi chưa có câu trả lời rõ ràng thì từ ngày 23-12-2009, UBND quận đã huy động lực lượng cưỡng chế đo vẽ nhà đất của nhiều gia đình.

Ông Phạm Thế Vinh đại diện cho những hộ dân ở khu phố 2, phường Bình Khánh khẳng định rằng, từ trước đến nay bà con không hề nhận được bất cứ một quyết định nào liên quan đến việc thu hồi đất (ngoại trừ 2 văn bản là quyết định cưỡng chế, đo vẽ, kiểm kê bắt buộc của quận 2 và thông báo ngày cưỡng chế của phường Bình Khánh).

Thu hồi vì thiếu đất?
Theo các văn bản pháp lý có liên quan đến dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm thì nhà đất của các hộ dân khu phố 2 không thuộc diện thu hồi vì nằm ngoài quy hoạch. Thế nhưng, căn cứ công văn số 77 ngày 22-3-2002 của UBND TP Hồ Chí Minh, với nội dung bổ sung diện tích 42ha tái định cư phường Bình Khánh với trung tâm cho đủ 770ha để làm Khu đô thị mới Thủ Thiêm, các cơ quan chức năng quận 2 đã kết luận rằng toàn bộ diện tích của khu phố 2 nằm trọn trong khu 42ha tái định cư này.

Đến thời điểm hiện tại, những bất hợp lý trong việc thu hồi đất của 700 hộ dân khu phố 2 vẫn chưa được làm sáng tỏ. Ngay cả trong buổi đối thoại kéo dài hơn 8 giờ được UBND TP Hồ Chí Minh tổ chức ngày 16-7-2009, đại diện chính quyền cũng vẫn không giải thích rõ cho người dân về căn cứ pháp lý của việc thu hồi thêm phần nhà đất tại khu phố 2. Nhiều người đặt câu hỏi, phải chăng việc "xé rào" giao đất cho hơn 50 dự án đã làm cho phần diện tích 160ha tái định cư bị "ngót". Thay vì thu hồi các dự án này để lấy đất xây dựng khu tái định cư cho 12.500 người dân thì UBND TP Hồ Chí Minh căn cứ tờ trình của các cơ quan chức năng, đã ban hành quyết định thu thêm phần nhà đất nằm ngoài ranh giới dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đó là phần nhà đất của 700 hộ dân thuộc địa bàn khu phố 2, phường Bình Khánh.

Điều bất thường khác là sau 8 năm kể từ ngày thực hiện thu hồi đất cho dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm, nhà đất của người dân khu phố 2 lại bị thu hồi bổ sung. Nhưng 28 doanh nghiệp được cấp đất trái với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ lại được UBND TP Hồ Chí Minh ưu ái phê duyệt các dự án xây dựng trong khi thực tế phần đất này liền kề với khu phố 2. Hàng chục doanh nghiệp đã nhanh tay xây dựng và thu lợi trên phần đất thuộc dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Trong khi đó đại dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm, nơi được kỳ vọng là đô thị có tiêu chuẩn tốt hơn Khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng, vẫn thi công cầm chừng. Còn người dân và các cơ quan chức năng địa phương vẫn tiếp tục tranh cãi đúng, sai trong thực hiện pháp luật về thu hồi đất.