Nhiều trang thông tin điện tử đang ăn cắp chất xám cơ quan báo chí

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn đã trao đổi với chúng tôi xung quanh vấn đề kể trên.

Ông đánh giá thế nào về tình hình và hiệu quả của các trang thông tin điện tử tổng hợp hiện nay?

Theo thống kê của Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, đến nay có 1.610 trang thông tin điện tử tổng hợp được cấp phép hoạt động, trong đó có 251 trang thông tin điện tử của các cơ quan báo chí. Các địa phương cấp phép nhiều là thành phố Hồ Chí Minh cấp 390 trang, Hà Nội cấp 154 trang. Về bản chất, trang thông tin điện tử tổng hợp là thông tin báo chí, phục vụ nhu cầu thông tin cho cộng đồng. Điểm khác nhau cơ bản với các cơ quan báo chí là trang thông tin điện tử tổng hợp không được sản xuất nội dung để xuất bản mà phải dẫn lại từ các nguồn hợp pháp, có cam kết. Số lượng các trang thông tin điện tử tổng hợp hiện nay nhiều gấp hơn 100 lần so với báo điện tử là do nhu cầu của các tổ chức, doanh nghiệp. Tuy nhiên, số trang thông tin điện tử tổng hợp hoạt động có hiệu quả thì rất ít.

Đâu là nguyên nhân của việc ra đời ồ ạt của các trang thông tin điện tử tổng hợp nhưng kém hiệu quả thưa ông?

Nghị định 97/2008/NĐ-CP và Thông tư 14/2010/TT-BTTTT đã mở ra một cơ hội rất lớn cho các tổ chức, doanh nghiệp ngành truyền thông được sở hữu trang thông tin điện tử tổng hợp. Có thể thấy một số nguyên nhân cơ bản việc hoạt động kém hiệu quả của các trang thông tin điện tử tổng hợp hiện nay là: Thứ nhất, các tổ chức, doanh nghiệp chạy theo phong trào, xin giấy phép hoạt động nhưng không hiểu rõ loại hình này. Thứ hai, là nền tảng công nghệ yếu kém, nguồn lực tài chính và con người không đáp ứng được nhu cầu. Sai lầm chết người ở chỗ là các tổ chức, doanh nghiệp muốn sở hữu trang thông tin điện tử tổng hợp nhưng mù mờ hoặc không đủ năng lực nên hoạt động đơn lẻ, không xây dựng được một hệ sinh thái của mình. Đây là tình trạng chung nhưng cũng có một số trang thông tin điện tử tổng hợp có cộng đồng rất mạnh, thu hút bạn đọc nhiều hơn cả những tờ báo điện tử, rất hiệu quả. Một số trang thông tin điện tử tổng hợp chuyên về kinh tế, công nghệ tạo được bản sắc, có tính chiến lược và bền vững.

Nhưng dư luận hiện nay nhất là cộng đồng nhà báo vẫn xem trang thông tin điện tử tổng hợp là “ký sinh” có hại, gây nhiều bức xúc, ông đánh giá thế nào về ý kiến này?

Đây chính là mặt trái của các trang thông tin điện tử tổng hợp mà chúng tôi đã phát hiện và đã từng xử lý, nay nó đang trở thành vấn đề.

Thứ nhất, là khuôn khổ pháp luật không cho phép trang thông tin điện tử tổng hợp sản xuất nội dung để xuất bản nhưng thỉnh thoảng một số trang tự sản xuất nội dung. Thứ hai, các trang thông tin điện tử tổng hợp vi phạm bản quyền nghiêm trọng, nói thẳng ra là ăn cắp sức lao động của nhà báo, ăn cắp chất xám tập thể của cơ quan báo chí. Vừa rồi chúng tôi đã phát hiện ra những tiêu cực tại một số trang thông tin điện tử tổng hợp. Các trang này vi phạm pháp luật về bản quyền, tự cho mình là một cơ quan báo chí và có hiện tượng theo phản ánh là vòi tiền một số cá nhân, tổ chức khi được yêu cầu rút bài do sai lệch thông tin từ nguồn dẫn.

Chúng tôi yêu cầu các trang thông tin điện tử tổng hợp đang hoạt động hiện nay tự chấn chỉnh, yêu cầu Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông rà soát, giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, rút giấy phép ngay lập tức khi phát hiện hành vi vi phạm nghiêm trọng.

Với thực trạng đó, trong tương lai, Bộ Thông tin và Truyền thông có quy hoạch lại các trang thông tin điện tử tổng hợp hay không?

Việc phát triển các trang thông tin điện tử tổng hợp là theo nhu cầu của thị trường. Quan điểm cá nhân tôi là không nên can thiệp vì thị trường có quy luật của nó. Tuy nhiên, ở góc độ quản lý nhà nước chúng tôi yêu cầu các trang thông tin điện tử tổng hợp hoạt động đúng quy định của pháp luật. Đối với việc vi phạm bản quyền, đề nghị các cơ quan báo chí mạnh mẽ lên tiếng và thông tin cho chúng tôi ngay lập tức. Các cơ quan báo chí lưu ý là việc xử lý thông tin sai phạm chúng tôi sẽ xử lý từ nguồn xuất bản và mức độ phát tán thông tin sai phạm trên các trang thông tin điện tử tổng hợp có thể được xem là tình tiết tăng nặng.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!