Nhiều giải pháp giữ đà tăng trưởng xuất khẩu

Bộ Công Thương cùng cộng đồng doanh nghiệp và hiệp hội các ngành hàng đã, đang triển khai nhiều giải pháp mạnh nhằm hạn chế rủi ro, giữ vững đà tăng trưởng xuất khẩu.

Đối diện không ít thách thức

Theo Cục Thống kê, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa tháng 2-2025 đạt 63,77 tỷ USD, tăng 0,7% so với tháng trước và tăng 32,6% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 2 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt 127,07 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó xuất khẩu đạt 64,27 tỷ USD, tăng 8,4%.

Trong cán cân thương mại hàng hóa, 2 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất siêu 1,47 tỷ USD. Đáng chú ý, xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước đạt 17,92 tỷ USD, tăng 12,8%, chiếm 27,9% tổng kim ngạch; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 46,35 tỷ USD, tăng 6,7%, chiếm 72,1%.

Theo các chuyên gia kinh tế, tuy xuất khẩu cả nước tiếp tục có tăng trưởng sau 2 tháng, song có dấu hiệu chậm lại do ảnh hưởng từ tình hình kinh tế toàn cầu. Đặc biệt xuất khẩu của Việt Nam sẽ đối diện với nhiều thách thức từ việc Hoa Kỳ tung đòn áp thuế với nhôm, thép và hàng hóa của nhiều nước khiến hoạt động thương mại toàn cầu biến động mạnh...

Với ngành thép, Tổng Thư ký Hiệp hội Thép Việt Nam Đinh Quốc Thái cho biết, ngành thép đã phục hồi nhưng còn khá chậm và chưa chắc chắn. Nguyên nhân là bởi các nước sản xuất thép lớn bị áp thuế và điều tra phòng vệ thương mại.

“Điều này sẽ khiến thép Việt Nam gặp khó khăn không những tại Hoa Kỳ mà còn gặp khó khăn tại gần 30 thị trường truyền thống hiện nay”, ông Đinh Quốc Thái nêu.

Còn Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Ngô Sỹ Hoài cho hay, thị trường Hoa Kỳ tiêu thụ trên 50% tổng giá trị xuất khẩu gỗ của Việt Nam. Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ 9,1 tỷ USD sản phẩm gỗ, chủ yếu là đồ gỗ nội - ngoại thất có giá trị gia tăng cao, một phần gỗ dán, ván ghép thanh và các loại sản phẩm khác. Hiện tại, ngoại trừ gỗ dán có thuế suất 8%, hầu hết các sản phẩm gỗ Việt Nam xuất khẩu vào Hoa Kỳ đều có thuế suất 0%.

“Vừa qua Tổng thống Donald Trump lệnh cho các cơ quan hữu quan của Hoa Kỳ điều tra và xem xét việc áp thuế 25% đối với gỗ tròn, gỗ xẻ và các sản phẩm từ rừng. Điều này khiến doanh nghiệp gỗ Việt Nam rất quan ngại và đã có những khách hàng Hoa Kỳ ngập ngừng trong việc ký hợp đồng cho năm nay”, ông Ngô Sỹ Hoài nói.

Bám sát thị trường để có chiến lược hợp lý

Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Nguyễn Anh Sơn cho rằng, năm 2025, để đạt mục tiêu tăng trưởng kim ngạch xuất, nhập khẩu tối thiểu 12%, trong đó riêng xuất khẩu ở mức 454 tỷ USD thì bình quân kim ngạch xuất khẩu hằng tháng phải tăng khoảng 4 tỷ USD so với trung bình tháng của năm 2024. Do vậy, cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan quản lý cũng như sự linh hoạt, nỗ lực vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp.

Về giải pháp cụ thể, theo ông Nguyễn Anh Sơn, các doanh nghiệp cần tiếp tục bám sát thị trường, theo dõi diễn biến bất thường, phân tích chi tiết về nhu cầu, sức tiêu thụ của thị trường quốc tế để có chiến lược xuất khẩu hợp lý.

Cùng với đó, doanh nghiệp cần đẩy mạnh khai thác các thị trường mới như Trung Đông, thị trường Halal; bám sát các thị trường lớn truyền thống như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Trung Quốc, Hoa Kỳ...

Bộ, ngành, địa phương phối hợp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp tục khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA), thúc đẩy quá trình đàm phán các FTA mới và các FTA nâng cấp; đồng thời, đẩy nhanh tiến độ nội luật hóa các cam kết, tiếp tục triển khai hoạt động tập huấn các cam kết để doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng.

Cùng với đó, chú trọng phát triển dịch vụ logistics, thường xuyên theo dõi diễn biến về giá cước, thị trường vận tải kho vận trên thế giới và trong nước để có khuyến nghị kịp thời tới cộng đồng doanh nghiệp. Cục Xuất nhập khẩu cũng kiến nghị lãnh đạo Bộ Công Thương giao Vụ Phát triển thị trường nước ngoài phân chỉ tiêu xuất khẩu cho từng thị trường.

Để tiếp tục giữ vững vị thế tại thị trường Hoa Kỳ, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho biết, đang cùng doanh nghiệp sẵn sàng tham gia các cuộc điều trần nếu phía Hoa Kỳ yêu cầu, nhằm chứng minh mối quan hệ thương mại sản phẩm gỗ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ mang tính bổ trợ, không cạnh tranh và không ảnh hưởng đến sản xuất nội địa của Hoa Kỳ. Các doanh nghiệp và Hiệp hội ngành gỗ kiến nghị Chính phủ Việt Nam sớm miễn thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm gỗ từ Hoa Kỳ để đối trọng với việc Hoa Kỳ áp thuế đối ứng. Vấn đề truy xuất nguồn gốc gỗ cũng là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp, cần được Chính phủ phối hợp với các bên liên quan để tìm ra giải pháp phù hợp.

Trong khi đó, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Bỉ và EU Trần Ngọc Quân khuyến nghị, doanh nghiệp cần đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm bạn hàng và chiếm lĩnh thị trường, tận dụng lợi thế của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU, trước khi rất nhiều FTA sẽ được EU kết thúc đàm phán thời gian tới.