Nguyên nhân nào dẫn đến 2/3 chỉ tiêu dân số chưa đạt kế hoạch?

Sáng 27-12, Cục Dân số (Bộ Y tế) tổ chức hội nghị tổng kết công tác dân số 2024 và triển khai kế hoạch năm 2025.

Theo báo cáo của Cục Dân số, tổng hợp báo cáo từ các tỉnh, thành phố cho thấy, trong năm 2024, lĩnh vực dân số chỉ hoàn thành 1/3 chỉ tiêu được giao. Đó là tuổi thọ trung bình thực là 74,5 tuổi, đạt vượt chỉ tiêu kế hoạch (73,8 tuổi); còn 2 chỉ tiêu về tỷ số giới tính của trẻ em mới sinh và tổng tỷ suất sinh không hoàn thành.

Ngoài ra, các chỉ tiêu chuyên môn cũng chỉ hoàn thành 1/8 chỉ tiêu là tổng số người mới sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho rằng, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác dân số còn nhiều khó khăn thách thức. Trong 3 năm liên tiếp, mức sinh trên toàn quốc giảm dưới mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ). Cụ thể, năm 2023 là 1,96 con/phụ nữ con, ước tính năm 2024 giảm còn 1,91 con/phụ nữ-đây là mức giảm thấp nhất trong lịch sử. Dự báo, xu hướng sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, mất cân bằng giới tính khi sinh mặc dù đã giảm nhưng vẫn ở mức cao (ước năm 2024 là 112 trẻ trai/100 trẻ gái). Mặt khác, vấn đề về nâng cao chất lượng dân số, phát huy vai trò và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số;vấn đề truyền thông vận động và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/kế hoạch hoá gia đình còn nhiều bất cập.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, nguồn lực cả trung ương và địa phương đầu tư, bố trí cho các hoạt động của công tác dân số thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu để triển khai thực hiện các nhiệm vụ về dân số trong tình mới. Thêm vào đó, bộ máy tổ chức làm công tác dân số tại trung ương cũng như địa phương có sự thay đổi... Đây là những nguyên nhân dẫn đến 2/3 chỉ tiêu cơ bản được giao theo Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ và 7/8 chỉ tiêu chuyên môn năm 2024 giao cho lĩnh vực dân số đều chưa đạt theo kế hoạch đề ra.

Để từng bước tìm ra các giải pháp quyết liệt cho năm 2025 và những năm tiếp theo nhằm đạt các chỉ tiêu kế hoạch, nhiệm vụ được Chính phủ giao, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghịCục Dân số phối hợp với các cơ quan/đơn vị liên quan trong việc bố trí nguồn lực cho công tác dân số để bảo đảm cho việc thực hiện 12 chương trình, đề án về dân số đã được Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt. Đồng thời, tập trung chỉ đạo điều hành, hướng dẫn, đôn đốc hỗ trợ các tỉnh/thành phố huy động nguồn lực cũng như chuyên môn nghiệp vụ về dân số nhằm thực hiện tốt các chỉ tiêu về dân số theo kế hoạch đề ra năm 2025 và giai đoạn 2021-2025.

Đối với các tỉnh, thành phố, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị, Sở Y tế các địa phương tham mưu trình HĐND Nghị quyết về chính sách dân số, chế độ cho cán bộ làm công tác dân số, đồng thời tham mưu UBND tỉnh tiếp tục ổn định tổ chức, bộ máy, cán bộ làm công tác dân số ở cấp tỉnh, huyện, xã bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với tình hình mới.

Ngoài ra, đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động, chuyển hướng chính sách dân số từ tập trung vào kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Thúc đẩy phong trào nhân dân thực hiện mỗi gia đình sinh đủ hai con, nuôi dạy con tốt, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, không lựa chọn giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số về cả thể chất, trí tuệ và tinh thần.