Nguy cơ chệch hướng

Động thái này được đưa ra chỉ ít ngày sau khi Washington đột ngột hủy chuyến thăm Bình Nhưỡng được lên kế hoạch từ trước của Ngoại trưởng Mike Pompeo, làm dấy lên lo ngại về triển vọng hòa bình được tạo dựng trong suốt những tháng qua có thể bị chệch hướng.

Bình Nhưỡng từ lâu đã chỉ trích mạnh mẽ các cuộc tập trận chung Mỹ - Hàn, coi đây là hành động làm leo thang căng thẳng, chuẩn bị cho một động thái quân sự nhằm vào nước này. Sau khi Bình Nhưỡng cam kết hướng tới phi hạt nhân hóa kể từ cuộc gặp lịch sử giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore hồi tháng 6 vừa qua, Mỹ đã tuyên bố đình chỉ một số cuộc tập trận chung với Hàn Quốc, bao gồm cả các cuộc tập trận quy mô lớn là Đại bàng non, Giải pháp then chốt và Người bảo vệ tự do Ulchi.

Phát biểu trước báo giới tại thủ đô Washington, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis nêu rõ, quyết định tạm ngừng các cuộc tập trận là biện pháp thiện chí sau cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước. Tuy nhiên, hiện Washington không có ý định duy trì biện pháp này nữa dù chưa có kế hoạch tiến hành tập trận trở lại mà đang theo dõi diễn biến của các cuộc đàm phán tiếp theo.

Trước đó, trên mạng xã hội Twitter, Tổng thống D.Trump cũng đã thông báo hủy kế hoạch trở lại Triều Tiên lần thứ 4 của Ngoại trưởng M.Pompeo cùng đặc phái viên mới Stephen Biegun với lý do các bên không tạo ra đủ tiến triển trong việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Các chuyên gia cho rằng, sự thay đổi đột ngột của ông chủ Nhà Trắng có thể là bước đi nhằm gây áp lực tối đa lên Triều Tiên, buộc quốc gia Đông Bắc Á có những hành động cụ thể và mạnh mẽ hơn nữa trong bối cảnh có nhiều ý kiến cho rằng nước này đang có ý định trì hoãn việc hiện thực hóa cam kết phi hạt nhân. Chính quyền Tổng thống D.Trump từng nhiều lần khẳng định, hiệp định hòa bình và những nhượng bộ khác chỉ được thực hiện sau khi Triều Tiên tiến hành các bước giải trừ nguyên tử.

Cho đến nay, Bình Nhưỡng vẫn liên tục từ chối đề nghị của Ngoại trưởng M.Pompeo về việc giao nộp 60-70% số đầu đạn hạt nhân của nước này trong vòng 8 tháng, đồng thời Mỹ cũng chưa thể thuyết phục Triều Tiên công bố danh sách và thông tin chi tiết về các kho vũ khí hạt nhân.

Trong khi đó, Bình Nhưỡng lại đang muốn nhanh chóng được dỡ bỏ bớt các lệnh cấm vận để phát triển kinh tế và tỏ ra thất vọng với tiến trình đối thoại chậm chạp khi các bên chưa đi đến thống nhất về việc ký kết hiệp ước chấm dứt chiến tranh. Bình Nhưỡng cho rằng, những hành động gây sức ép đơn phương của Mỹ không dựa trên sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau, trái với thiện chí của nước này.

Việc Washington đột ngột hủy chuyến thăm của Ngoại trưởng M.Pompeo cũng bị truyền thông Triều Tiên chỉ trích gay gắt. Tờ Rodong Sinmun, cơ quan ngôn luận của đảng Lao động Triều Tiên ngày 26-8 đã có bài viết cáo buộc Mỹ "hai mặt" và có âm mưu chống phá Bình Nhưỡng.

Giới quan sát nhận định, những động thái mới của Washington không chỉ làm phức tạp thêm các cuộc đối thoại về phi hạt nhân hóa giữa Triều Tiên và Mỹ mà còn có thể gây ảnh hưởng tới các nỗ lực của Hàn Quốc trong việc thúc đẩy mối quan hệ liên Triều ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh lần thứ 3 giữa hai nước dự kiến diễn ra vào tháng tới.

Điểm sáng hiện nay là các bên vẫn khẳng định “để mở cánh cửa đối thoại”, song song với mục tiêu theo đuổi việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược trên bán đảo Triều Tiên. Điều này giúp duy trì niềm tin rằng những nỗ lực của các bên trong suốt thời gian qua sẽ không trở thành vô nghĩa.