Người ”mắc nợ” với Hà Nội

Sinh ra trong gia đình có cha là học trò trường Đông Kinh nghĩa thục của "cụ cử Can" (danh nhân Lương Văn Can), ngay từ thuở nhỏ, ông Lê Văn Lan được thừa hưởng "vốn liếng" khá dày dạn về chữ nghĩa nên ham mê sử sách văn chương.

78 tuổi đời, hơn nửa thế kỷ (52 năm) làm việc ở chuyên ngành cổ sử, giáo sư Lê Văn Lan đã luôn dốc lòng vì Hà Nội. Tài sản của ông có được là một kho sách sử kinh điển về lịch sử. Tác phẩm của ông có thể kể đến là những cuốn sách giá trị lớn do ông tham gia cùng một số tác giả nổi danh thực hiện như: "Những dấu vết đầu tiên của thời đại đồng thau ở Việt Nam", xuất bản 1963; "Sử học Việt Nam trên đường phát triển", xuất bản 1981; "Tìm trong di sản văn hóa Việt Nam Thăng Long - Hà Nội", xuất bản 2003; "Lịch sử Thăng Long - Hà Nội", xuất bản 2010… Ngoài ra, ông chủ trì tham gia các hội đồng tư vấn, thẩm định, xét duyệt hơn 100 dự án, luận án, chương trình, công trình về Hà Nội và chủ trì, tham gia làm trên 100 phim, chương trình truyền hình về Hà Nội…

Ngần ấy năm công tác, lao động cống hiến không mệt mỏi, tưởng rằng vào tuổi thất thập cổ lai hy, ông sẽ dành thời gian để an hưởng tuổi già nhưng nhà sử học này vẫn duy trì cường độ làm việc không kém thời trẻ. Vẫn thức dậy làm việc từ 4h sáng, vì với ông, đây là "giờ vàng" để tập trung viết những kịch bản phim, sách, hoặc tham luận. Thời gian còn lại trong ngày, ông di chuyển như con thoi, khi thì dự hội nghị, tọa đàm khoa học, lúc giảng bài, nói chuyện về chủ đề lịch sử Việt Nam, về Hà Nội…

Khi được hỏi làm thế nào vẫn giữ được phong độ làm việc và đầu óc sáng suốt minh mẫn đến nhường ấy, để có thể "gánh" khối lượng công việc khổng lồ như vậy, ông Lê Văn Lan chỉ nói, đó là vì ông muốn trả nghĩa với Hà Nội. Sinh ra ở đất kinh kỳ ngàn năm văn hiến, được nuôi dưỡng, thừa hưởng tinh hoa của trời và đất Hà thành, nên ông luôn khao khát cống hiến cho Hà Nội. Ông bảo, ở Thủ đô ngày nay có rất nhiều người tuy không sinh ra ở Hà Nội, song cũng hết lòng, hết sức vì Hà Nội, cớ sao ông lại thờ ơ được.