Trong những ngày đầy tự hào hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), giới nghệ thuật tạo hình góp vào đời sống tinh thần nhiều công trình, tác phẩm nghệ thuật giàu ý nghĩa lịch sử, tôn vinh khát vọng độc lập, tự do, hòa bình.
Trong đó, nhiều nghệ sĩ trẻ ghi dấu ấn bằng những tác phẩm mang ngôn ngữ nghệ thuật đương đại, vừa tiếp nối mạch nguồn truyền thống, vừa thổi vào đó sức sáng tạo mới mẻ, chan chứa tình yêu Tổ quốc.
Nổi bật với những tác phẩm, triển lãm
Họa sĩ sinh năm 1995 Chu Nhật Quang đã làm người xem mãn nhãn với triển lãm tranh sơn mài khổ lớn “Mùa xuân độc lập” đang diễn ra tại Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội). Qua 17 bức tranh cỡ đại, thực hiện hoàn toàn bằng nghệ thuật sơn mài truyền thống, họa sĩ đã khắc họa sinh động những chặng đường lịch sử, chiến thắng vẻ vang của dân tộc và hình ảnh đặc sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đặc biệt ấn tượng là bức tranh dài 7,2m cao 2,4m, được vẽ hai mặt. Một mặt mang tên “Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập”, tái hiện không khí tại Quảng trường Ba Đình ngày 2-9-1945. Mặt còn lại là “Mùa xuân dân tộc”, với hình ảnh nhân dân cả nước hân hoan mừng ngày độc lập, tự do. Những tác phẩm khác trong triển lãm như “Chân dung lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc năm 1921”, “Hành trình Nguyễn Ái Quốc”, “Cây cầu bất khuất”, “Tọa độ lửa”, “Vượt Trường Sơn”, “Dinh Độc Lập 30-4-1975”, “Đất nước thanh bình”, “Chiến thắng”... đã tái hiện những dấu mốc không thể nào quên trong lịch sử dân tộc.
Họa sĩ Chu Nhật Quang chia sẻ, anh muốn thể hiện chủ đề cách mạng, kháng chiến, Bác Hồ trên tranh khổ lớn để truyền tải sự hùng tráng, vĩ đại, đồng thời có thêm không gian để khai thác các hiệu ứng của chất liệu sơn mài truyền thống.
Lamphong Studio tại Hà Nội cũng vừa ra mắt bộ sưu tập tượng sơn mài “Vinh quang Việt Nam”, thể hiện hình ảnh các lực lượng vũ trang tham gia diễu binh, diễu hành A80. Bộ sưu tập được thực hiện trong 4 tháng bởi các họa sĩ trẻ như Lê Huy, Dương Đức Mạnh, Nguyễn Yến Thương... cùng nhiều sinh viên mỹ thuật. Họa sĩ Lê Huy chia sẻ: “Đây là sự tri ân và lòng biết ơn của thế hệ trẻ tới những người chiến sĩ đang ngày đêm bảo vệ Tổ quốc và chắp cánh cho những giấc mơ Việt Nam”.
Cùng với đó, bạn trẻ Hồng Anh cũng góp phần lan tỏa tình yêu Tổ quốc bằng sản phẩm khăn “Diễu binh Đông Hồ”. Lý giải lựa chọn hình ảnh người lính, Hồng Anh bày tỏ: “Lớn lên trong gia đình nhiều thế hệ trong quân đội nên mỗi dịp được xem diễu binh, mình luôn có cảm xúc đặc biệt, vừa tự hào, vừa xúc động, như thể chính ông, cha, anh mình đang sải bước trong hàng ngũ. Vì thế, mình muốn tôn vinh hình ảnh người lính qua sáng tạo này”.
Ở một góc sáng tạo khác, họa sĩ Tất Sỹ cũng ra mắt ấn phẩm đặc biệt “Quốc hiệu Việt Nam qua các thời kỳ”. Ấn phẩm khổ lớn, in hai mặt, một mặt tái hiện ba “Bản Tuyên ngôn Độc lập” của dân tộc: “Nam quốc sơn hà”, “Bình Ngô đại cáo” và "Bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1945". Mặt còn lại in tác phẩm tranh và quốc hiệu Việt Nam qua các thời kỳ. Điểm nhấn của tác phẩm là họa tiết “mây đao lửa”, đặc trưng của mỹ thuật Việt Nam, được vận dụng khéo léo, tạo nên sức gợi về sự kiên cường, bất khuất của dân tộc…
Tiếp nối truyền thống, lan tỏa niềm tự hào
Là những người sinh ra trong thời bình, song nhiều họa sĩ, nghệ sĩ tạo hình trẻ tuổi vẫn dấn thân vào đề tài lịch sử dân tộc, chiến tranh cách mạng và hình tượng Bác Hồ. Với những nghệ sĩ trẻ này, tái hiện một giai đoạn lịch sử đã là một thách thức, nhưng càng thách thức hơn khi phải tìm ra được cách thể hiện mới mẻ, sáng tạo, có chiều sâu. Chính từ thử thách ấy, tình yêu Tổ quốc và niềm tự hào về lịch sử dân tộc trở thành động lực lớn lao thôi thúc hành trình sáng tạo.
Họa sĩ Chu Nhật Quang chia sẻ, để thực hiện bộ tranh sơn mài khổ lớn “Mùa xuân độc lập”, anh dành 7 năm miệt mài lao động sáng tạo. Ý tưởng nhen nhóm từ thời gian học tập ở nước ngoài, khi nỗi nhớ quê hương và niềm trân trọng lịch sử thôi thúc anh tìm về những tư liệu gốc, những thước phim và câu chuyện của nhân chứng lịch sử. Trở về nước, anh tập trung thu thập tư liệu, rong ruổi qua nhiều địa danh gắn với Cách mạng Tháng Tám và thời khắc Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Sáng tác tranh sơn mài khổ lớn lại càng thách thức hơn bởi mọi công đoạn đều thủ công và phụ thuộc vào thời tiết…
Các thành viên gen Z của Lamphong Studio cũng lựa chọn sơn mài truyền thống sáng tạo bộ sưu tập “Vinh quang Việt Nam”, theo lý giải của họa sĩ Lê Huy, nhóm muốn làm nổi bật vẻ đẹp truyền thống cùng hơi thở thời đại trong những tác phẩm nhân ngày trọng đại của đất nước, đồng thời khẳng định tinh thần Việt trong những sáng tạo của thế hệ trẻ.
Trước sự dấn thân của các nghệ sĩ trẻ với đề tài này, họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam cho rằng, vẽ tranh đề tài lịch sử vô cùng khó khăn và thách thức. Các bạn trẻ phải có tình yêu với lịch sử và nghệ thuật truyền thống rất lớn mới có thể thực hiện được. Đây là một sự sang trang của các bạn trẻ, mang đến nhiều kỳ vọng mới cho nghệ thuật đương đại Việt Nam.
Từ góc nhìn của một người yêu văn hóa, nghệ thuật, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho rằng, từ trước đến nay đã có số lượng tác phẩm đồ sộ về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thế nhưng, những họa sĩ trẻ vẫn dấn thân và đang mở ra chiều kích sáng tạo mới. Với ông, điều quý nhất không chỉ là tái hiện hình tượng, mà là mang đến cảm xúc, thông điệp mới cho người xem. Các bạn trẻ đang làm được điều đó.
Với động lực từ tình yêu Tổ quốc, các nghệ sĩ trẻ cho thấy sức sáng tạo dồi dào cùng nhiệt huyết lan tỏa niềm tự hào dân tộc.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.