Ngăn chặn trào lưu mới trong sử dụng ma túy: Cần đi trước một bước

Việc xuất hiện và sử dụng các chất mới có tác dụng tâm thần (NPS) đang trở thành trào lưu mới trong sử dụng ma túy. Theo nghiên cứu của cơ quan chức năng, NPS có đặc tính dược lý và tác dụng tương tự như các loại chất hướng thần đã được biết đến trước đó, tác hại không khác ma túy tổng hợp (MTTH), nhưng hiện còn nằm ngoài danh mục các chất bị kiểm soát theo Công ước quốc tế của Liên hợp quốc và được mua bán một cách hợp pháp tại nhiều quốc gia. Tính chất "hợp pháp" này đã gây ra nhiều khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc kiểm soát, ngăn ngừa tác hại của NPS.

Theo đánh giá, tình trạng vận chuyển ma túy - MTTH ở nước ta đang diễn biến hết sức phức tạp. 6 tháng đầu năm 2013, cả nước đã phát hiện, điều tra 10.123 vụ, bắt 15.122 đối tượng phạm tội ma túy (tăng 56 vụ và 523 đối tượng so với cùng kỳ năm 2012); thu giữ 466kg hêrôin; 83kg thuốc phiện; 115kg cần sa; 46kg và 140 nghìn viên MTTH. Hầu hết các vụ vận chuyển hêrôin, tội phạm đều mang kèm MTTH, hướng thần. Riêng trên tuyến hàng không, từ đầu năm đến nay, lực lượng CSĐT tội phạm về ma túy đã phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện 4 vụ, 7 đối tượng, vận chuyển 7,2kg hêrôin và 7,69kg MTTH. Gần đây, CA Việt Nam đã phối hợp với cảnh sát Nhật Bản bắt 5 đối tượng, thu giữ 110kg MTTH dạng "đá" vận chuyển từ Nhật Bản qua Việt Nam rồi mang sang Australia tiêu thụ.

Ngoài ra, đáng lo ngại là đã xuất hiện các "lò" sản xuất MTTH dạng "đá" ở một số địa phương. Tình trạng tái diễn và hoạt động phức tạp trở lại của các điểm, tụ điểm bán lẻ và tổ chức sử dụng ma túy cũng đang manh nha tại một số địa phương như Hà Nội, Yên Bái, Bắc Ninh, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh… trong đó có cả các khu vực đã được lực lượng chức năng tổ chức đấu tranh triệt phá trước đó. Cơ quan CA cũng đánh giá, hoạt động mua bán lẻ, tổ chức sử dụng MTTH tại các quán bar, vũ trường, nhà nghỉ ở các thành phố lớn tiếp tục diễn ra phức tạp, nhiều vụ có sự tham gia của các em học sinh, sinh viên. Gần đây cũng đã xuất hiện nhiều vụ các đối tượng sử dụng MTTH, bị ảo giác, dẫn đến gây rối trật tự công cộng, thậm chí giết người dã man. Điển hình như vụ việc xảy ra tối 16-6, tại ngõ 738 đường Bạch Đằng (phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng), sau khi sử dụng ma túy "đá", Trần Tùng Bách (SN 1982) bị ảo giác nên khống chế, đe dọa tính mạng con gái mới 9 tháng tuổi. Hay vụ việc Mạch Ngọc Quyên (SN 1972, quê ở Thanh Hóa) hò hét, đuổi đánh bảo vệ, sau đó lên tầng 9 khu nhà của ĐH Quốc gia Hà Nội (đường Xuân Thủy, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy) cố thủ bằng chai lọ, đồng thời đe dọa có súng xảy ra sáng 20-6. Sau khi bắt giữ, CA xác định đối tượng gây chuyện sau khi sử dụng MTTH...

Khẩu hiệu và chủ đề của Liên hợp quốc về Ngày thế giới phòng chống ma túy 26-6-2013 "Hãy để sức khỏe khơi dậy cảm xúc thăng hoa, không cần ma túy" chủ yếu mang tính chất kêu gọi xây dựng một cuộc sống lành mạnh, đề cao việc rèn luyện sức khỏe để tránh xa ma túy. Tuy nhiên, nhìn vào thực trạng hoạt động tội phạm, tệ nạn sử dụng ma túy hướng thần, MTTH như trên thì lời kêu gọi là chưa đủ. Bên cạnh cố gắng tạo dựng môi trường xã hội lành mạnh thì hành động của các cơ quan chức năng trong việc xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ, phát hiện, triệt xóa các ổ nhóm, đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy là rất quan trọng. Những hành động đó cần đi trước một bước để sớm ngăn chặn những trào lưu sử dụng ma túy mới...