Nga - EU: Chưa vượt qua bất đồng

Phát biểu trong cuộc đối thoại với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, bà F.Mogherini cho biết hợp tác giữa hai bên không bị "đóng băng", nhưng luôn bị ảnh hưởng bởi những bất đồng liên quan đến tình hình Ukraine hay cuộc chiến Syria. Song, bà F.Mogherini nhấn mạnh, hai bên chia sẻ những lợi ích khi có mối quan hệ tốt đẹp hơn. Đây được đánh giá là hướng phát triển tích cực trong bối cảnh EU luôn là đối tác chính của Nga trong kinh tế, thương mại. Hiện nay, 45% kim ngạch xuất khẩu của Nga là tới EU. Tuy nhiên, việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014 vẫn là vấn đề gai góc giữa hai bên. Do đó, theo bà F.Mogherini, các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga vẫn tiếp tục có hiệu lực và nêu rõ “con đường Mátxcơva đi tới trái tim Châu Âu phải thông qua Ukraine”. Bà cũng nhận định Nga - EU đã luôn hợp tác theo khía cạnh là các đối tác chiến lược và mong muốn mối quan hệ lạnh nhạt hiện nay sẽ được cải thiện.

Ngoại trưởng Nga S.Lavrov khẳng định sự cần thiết phải thực hiện Thỏa thuận hòa bình Minsk để chấm dứt xung đột tại miền Đông Ukraine. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này cho rằng nếu lập trường của EU bao hàm việc tất cả mọi bên cần thực hiện phần nghĩa vụ của mình trong thỏa thuận này thì những biện pháp trừng phạt chỉ nhằm chống Nga là điều rất khó hiểu. Ngoài ra, người đứng đầu ngành Ngoại giao Nga cũng kêu gọi một cuộc điều tra minh bạch nhanh chóng và toàn diện sau khi một giám sát viên người Mỹ của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) thiệt mạng tại khu vực miền Đông Ukraine “để khiến vụ việc này không phục vụ cho các mưu đồ chính trị”.

Có thể thấy, những tuyên bố của cả hai bên phản ánh bất đồng sâu sắc giữa Nga và EU liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine vẫn chưa được giải quyết. Trong đó, rào cản lớn nhất đối với nỗ lực cải thiện mối quan hệ song phương chính là các biện pháp trừng phạt liên quan tới vấn đề Ukraine. Trong khi đó, cũng không thể không nhắc tới việc tâm lý bài Nga tại EU cũng đang bị kích động mạnh mẽ bởi nhiều cáo buộc, như Nga đang nỗ lực làm suy yếu EU hay cố tình tác động lên kết quả bầu cử tại một loạt quốc gia thuộc liên minh.

Trước thềm chuyến thăm của bà F.Mogherini, Bộ Ngoại giao Nga cũng nhận định mối quan hệ giữa hai bên đang trải qua giai đoạn phức tạp. Thế nhưng, cơ quan này cũng khẳng định Nga hy vọng vượt qua được những bất đồng hiện tại và mong muốn EU phát triển ổn định, bền vững và độc lập, đồng thời tiếp tục vẫn là đối tác thương mại chủ chốt của Nga. Mátxcơva sẵn sàng phối hợp hành động đầy đủ với EU và duy trì các kênh hợp tác trong những lĩnh vực khác nhau.

Cho dù chưa đạt được những bước tiến rõ ràng nhưng chuyến thăm đầu tiên tới Nga kể từ khi nhậm chức vào năm 2014 của bà F.Mogherini cũng được coi là dấu hiệu cho thấy lập trường cứng rắn của EU về Nga đang có sự chuyển biến. Nhìn chung, vì những lợi ích thiết thực, cả hai bên đang muốn vượt qua những căng thẳng để xây dựng mối quan hệ song phương cho tương lai, theo hướng tích cực và nồng ấm hơn. Điều này được cộng đồng quốc tế mong đợi bởi sự hợp tác giữa Nga và EU là vô cùng quan trọng trong việc giải quyết hàng loạt các thách thức mà thế giới đang đối mặt hiện nay như giải quyết các điểm nóng xung đột hay chống chủ nghĩa khủng bố toàn cầu…