Mỹ cảnh báo các biện pháp trừng phạt Ấn Độ vì mua dầu của Nga:New Delhi rơi vào thế khó

Các công ty của Ấn Độ chưa nhận được chỉ đạo về việc cắt giảm nhập khẩu dầu của Nga. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ Randhir Jaiswal cho biết, New Delhi đang xem xét những gì sẵn có trên thị trường, những gì được chào bán và cân nhắc với tình hình toàn cầu hiện nay. Ông Randhir Jaiswal nêu rõ, Ấn Độ có mối quan hệ đối tác ổn định, được xây dựng dựa trên giá trị riêng và đã được kiểm chứng theo thời gian với Nga. Phát biểu trong một cuộc vận động cuối tuần qua tại bang Uttar Pradesh, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ lợi ích kinh tế quốc gia, đồng thời kêu gọi "chỉ mua những gì làm ra từ mồ hôi của người Ấn".

Trong chuỗi bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Donald Trump chỉ trích gay gắt các rào cản thương mại của Ấn Độ, đồng thời để ngỏ khả năng áp thêm “các biện pháp trừng phạt” nếu nước này tiếp tục mua năng lượng và thiết bị quân sự từ Nga. Đây là sự thay đổi lập trường đáng chú ý từ phía Washington, vốn trước đây từng xem New Delhi là đối tác then chốt để cân bằng ảnh hưởng của Trung Quốc tại châu Á. Một số nhà phân tích cho rằng, đe dọa áp đặt thêm lệnh trừng phạt là biểu hiện thất vọng của ông Donald Trump nhưng cũng có thể là một chiến thuật gây sức ép của Mỹ với Ấn Độ.

Ấn Độ đã trở thành khách hàng chính của Nga sau các lệnh trừng phạt của phương Tây được áp đặt vào thời điểm bùng phát xung đột Nga - Ukraine. Quốc gia này là nước nhập khẩu dầu thô của Nga theo đường biển lớn nhất thế giới. Trong nửa đầu năm 2025, Nga là nhà cung cấp dầu hàng đầu của Ấn Độ, chiếm 35% tổng lượng nhập khẩu. Động lực chính của những giao dịch này là mức chiết khấu đáng kể, lên tới 15-20 USD/thùng.

Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã chi hàng tỷ rupee để nhập khẩu dầu thô của Nga, sau đó lọc thành nhiên liệu như xăng, dầu diesel... Là quốc gia tiêu thụ và nhập khẩu dầu lớn thứ ba thế giới, Ấn Độ đã được hưởng lợi đáng kể từ việc thay thế dầu thô giá thị trường bằng dầu thô Nga giá rẻ.

Tăng trưởng kinh tế hiện tại của New Delhi phần lớn được hỗ trợ bởi nguồn năng lượng giá rẻ của Mátxcơva và việc thay thế nguồn cung dồi dào này sẽ vô cùng khó khăn, thậm chí là một đòn giáng mạnh vào nền kinh tế Ấn Độ. Việc chuyển hướng khỏi dầu thô Nga có thể khiến chi phí nhập khẩu của Ấn Độ tăng thêm 9-11 tỷ USD/năm, ảnh hưởng đến các nhà máy lọc dầu và có khả năng gây bất ổn cho giá nhiên liệu bán lẻ. “Nếu giá dầu thế giới tiếp tục tăng do nguồn cung từ Nga giảm, chi phí có thể còn cao hơn nữa”, theo báo cáo của công ty phân tích toàn cầu Kpler.

Lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU), có thể buộc các nhà máy lọc dầu Ấn Độ phải phân chia nguồn cung dầu thô. Mặt khác, mối đe dọa thuế quan của Mỹ làm dấy lên khả năng áp dụng các lệnh trừng phạt thứ cấp, ảnh hưởng trực tiếp đến những tuyến đường vận chuyển, bảo hiểm và tài chính hỗ trợ thương mại dầu mỏ của Ấn Độ với Nga.

Nhà nghiên cứu tại Kpler Sumit Ritolia cho rằng, thay thế dầu thô Nga không hề đơn giản. Trung Đông là lựa chọn hợp lý nhưng cũng đặt ra những thách thức như cam kết hợp đồng, giá cả cứng nhắc, sự khác biệt về chất lượng dầu thô..., những yếu tố có thể ảnh hưởng đến sản phẩm và hoạt động của nhà máy lọc dầu. Nhìn về phía trước, các nhà máy lọc dầu tư nhân phức hợp của Ấn Độ sẽ chuyển sang nguồn cung ứng dầu thô từ khu vực: Trung Đông, Tây Phi, Mỹ Latinh, thậm chí là Mỹ. Quá trình chuyển đổi này sẽ phù hợp về mặt chiến lược với các khuôn khổ pháp lý, cấu trúc hợp đồng và lợi nhuận. Tuy nhiên, việc thay thế hoàn toàn dầu thô của Nga là một thách thức không nhỏ với Ấn Độ - phức tạp về mặt hậu cần, gánh nặng kinh tế và nhạy cảm về mặt địa chính trị.

Ấn Độ đánh giá Nga là một nhân tố chủ chốt trên thị trường năng lượng toàn cầu. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện tại, quốc gia này có thể phải điều chỉnh chiến lược, tìm nguồn cung ứng mới.