Một tấm lòng với văn học Việt Nam

Giáo sư Jeon Hyekyung sinh năm 1954, tốt nghiệp khoa Tiếng Việt trường ĐH Ngoại ngữ Hàn Quốc năm 1976 và hiện là giáo sư khoa Tiếng Việt của trường này. Nhiều năm qua, bà góp công đào tạo hàng trăm sinh viên Hàn Quốc học thông thạo tiếng Việt. Bà còn là người dịch một số tác phẩm văn học của Việt Nam sang tiếng Hàn.

GS Jeon Hyekuyng nói tiếng Việt khá thành thạo. Sang Việt Nam, bà gặp gỡ các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, trò chuyện với dân để trau dồi vốn tiếng Việt và kiến thức về văn hóa. Bà hiểu khá tường tận lịch sử văn học và một số tác phẩm nổi tiếng của Việt Nam. Bằng phương pháp nghiên cứu so sánh, bà tìm ra nét khác biệt và tương đồng giữa nền văn học hai nước. Đặc điểm văn học Việt Nam được chia ra từng thời kỳ, còn ở Hàn Quốc lại được phân theo thế kỷ hoặc vương triều. Tại Trung Quốc và Hàn Quốc, tiểu thuyết viết bằng văn xuôi nhưng truyện Nôm của Việt Nam viết bằng văn vần. Truyện Nôm của Việt Nam thế kỷ XVIII như “Truyện Kiều”, “Cung oán ngâm khúc” quan tâm đến số phận người phụ nữ. Về tư tưởng, nếu người Hàn Quốc lấy thế giới hiện thực là trung tâm thì người Việt Nam lại tin vào thuyết luân hồi, nhân quả và báo ứng... Vốn kiến thức ấy được bà truyền dạy cho sinh viên người Hàn học tiếng Việt, và thể hiện khá sâu sắc trong các công trình nghiên cứu. Bà lấy “Truyền kỳ mạn lục” của Nguyễn Dữ để “Nghiên cứu so sánh tiểu thuyết truyện truyền kỳ Hàn Quốc-Trung Quốc-Việt Nam” và “Nghiên cứu so sánh truyện cổ Hàn Quốc và Việt Nam thông qua tìm hiểu sự tích các loài vật”. Năm 1986, bà dịch “Dế mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài, sách do NXB Voong Tin - Seoul ấn hành; sau đó bà dịch “Truyện Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du.

GS Jeon Hyekyung cho biết, sinh viên khoa Tiếng Việt trường ĐH Ngoại ngữ Hàn Quốc học các tác phẩm văn học hiện đại Việt Nam vào năm thứ ba. Mỗi tuần hai tiết, trong hai - ba tháng. Trong các tác phẩm đưa vào chương trình có “Hồn bướm mơ tiên “ của Khái Hưng và “Tướng về hưu” của Nguyễn Huy Thiệp. Bà dịch “Hồn bướm mơ tiên” trong thời gian hai tháng của năm 2005. Trong khi giảng dạy, bà cùng sinh viên Hàn Quốc hoàn thiện bản thảo. Cuối tháng 4-2006, bà đến Hà Nội cùng sinh viên Việt Nam học tiếng Hàn sửa chữa bản thảo lần cuối. Sách được NXB Đại học Ngoại ngữ Hàn Quốc in vào mùa thu năm nay.

“Hồn bướm mơ tiên” mô tả chuyện tình éo le đầy ảo mộng dưới mái chùa Long Giáng. Sang Việt Nam, bà có ý tìm thăm ngôi chùa được tác giả mô tả khá tường tận trong sách. Cuối tháng 4 năm nay, được một sinh viên giới thiệu, tôi gặp GS Jeon Hyekyung. Hiểu mối băn khoăn của bà, tôi nêu giả thiết, rằng chùa Long Giáng chính là chùa Long Hạm, nay thuộc xã Nam Sơn, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Đến chùa, sau khi nghe mục đích viếng thăm, vị sư trụ trì nói ngay: “Đây là chùa Long Hạm, khi Khái Hưng lấy bối cảnh ngôi chùa cho tiểu thuyết, ông đã đổi tên thành Long Giáng. Hơn 60 năm trước tôi đã đọc tác phẩm này”. Chùa xưa đã bị phá trong tiêu thổ kháng chiến. Nơi đây chỉ còn những cây cổ thụ tỏa bóng bên những ngôi tháp cổ. Chùa vừa được dân dựng lại khang trang. Nhớ chi tiết trong truyện, GS hỏi vị sư trụ trì vị trí lầu chuông, tam quan và cửa nách bên tòa tam bảo. Bên ngôi tháp cổ, tôi hỏi vì sao bà chọn dịch “Hồn bướm mơ tiên”, bà nói: “Nội dung tác phẩm rất hợp với ý thức người Hàn Quốc. Người Hàn Quốc tin yêu nhau ít khi thổ lộ, khi gặp trắc trở họ cùng âm thầm chịu đựng, giữ ý chí và đạo nghĩa. Đôi trai gái trong truyện của Khái Hưng cũng có tính cách như vậy nên được công chúng Hàn Quốc đón nhận”.

Sắp tới bà dịch tiểu thuyết “Đoạn tuyệt” của Nhất Linh và “Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu - những tác phẩm hợp với ý thức tư tưởng của người Hàn Quốc.

Trần Văn Mỹ