Lễ phục đầy năm bé trai. Ảnh: HNMBảo tàng Dân tộc học Việt Nam vừa mở phòng trưng bày 7 bộ Hanbok - trang phục cổ truyền Hàn Quốc Hanbok có lịch sử hàng ngàn năm. Hanbok ngày nay được may theo loại trang phục thời các triều đại Joseon (1392 - 1910). Qua thời gian, Hanbok dần hoàn thiện và trở thành trang phục truyền thống của người Hàn Quốc.
Loại trang phục này thật đa dạng, có Hanbok riêng cho nam, nữ, người già, trẻnhỏ, quan chức, công chúa, người giàu, người nghèo… Có Hanboklễ phục, có Hanboktang phục, có loại dành cho quý tộc, có loại dành cho quan chức, có loại đơn giản của người nghèo… Ngày nay, người Hàn Quốc thường mặc Hanbok vào các dịp lễ tết hay tham gia các hoạt động mang sắcthái văn hóa đặc trưng của dân tộc.
Vải may Hanbok thường là lụa tơ tằm, sa tanh, mút-xơ-lin mỏng, vải sợi bông gai, lanh. Hanbok may đơn giản và không có túi, hoàn toàn làm thủ công. Hanbok của phụ nữ gọi là Chima - jeogori, có một chiếc váy quấn (chima), một áo khoác nhỏ (jeogori). Nổi bật ở Hanboknữ là váy dài, xòe rộng, mềm mại.Dải ruy-băng dài của áo được buộc lại thành cái nơ (otgorum) - khác với nơ con bướm phương Tây, và là một trong ba thành tố tạo nên vẻ đẹpcủa Hanbok. Hai yếu tố khác là độ cong của tay áo và kiểu kết thúc của “git” (một dải sợi gắn từ cổ áo với mặt trước của áo). Hanbok có thể che khuất nhược điểm của cơ thể và tạo dáng mềm mại, uyển chuyển cho người phụ nữ.
Hanbok của nam giới gồm có quần (baji), áo ngắn (jeogori), áo thắt ở eo (jggi), áo khoác (magoja) và áo choàng (durumagi). Phía trước ngực áo cũng được thắt một chiếc nơ như áo phụ nữ.
Nét độc đáo, hấp dẫn của Hanbok là vẻ đẹp từ sự phốimàu tự nhiên, tinh tế, thể hiện quan niệm âm dương vàngũ hành. Hanbok thể hiện ước muốn gần gũi với thiên nhiên của người Hàn Quốc. Màu trắng thể hiện sự giản dị chính trực, thuần khiết. Các màu trắng, đỏ, vàng, đen, xanh được tượng trưng chongũ hành: lửa (hoả), đất (thổ), nước (thủy), gỗ (mộc) và kim loại. Theo thuyết âm dương, người Hàn Quốc cho rằng phần dưới của bộ trang phục có màu sắc thuộc về tính âm/ nữ giới; còn phần trên và bộ phận bên ngoài thuộc về dương/ nam giới. Màu sắc và trang trí trên trang phục Hanbok mang ý nghĩ biểu hiện rõ nét. Hình rồng đuợc trang trí trên áo vua, người được coi là thay trời cai quản đất nước. Trên áo nữ, các dải nơ tím cho biết người mặc đã có chồng và người chồng còn sống; màu xanh da trời ở phần cổ tay áo chứng tỏ người phụ nữ đó có con trai. Qua trang phục, người Hàn Quốc thể hiện mong muốn sức khỏe, thành đạt, hạnh phúc và những điều tốt lành. Hình quả nho, quả lựu trang trí trên y phục gắn với ýnghĩa sinh sôi. Hình hoa mẫu đơn biểu hiện sự giàu có, quyền lực. Tuổi thọ tượng trưng bằnghình tượng mặt trời, mặt trăng, cây thông, cây tre, con rùa, con hươu…
Đồ trang sức dùng với Hanbok của phụ nữ thường là trâm, nơ cài tóc, nơ đeo ngực, mũ miện và nhiều loại nhẫn. Ngày nay, có những vật dụng kèm theo kiểu phương Tây như giày và túi xách tay.
Trải qua hàng ngàn năm, người Hàn Quốc vẫn lưu giữ những kiểu mẫu cơ bản của Hanbok.Để giữ gìn các di sản văn hoá truyền thống, Chính phủcó chính sách, hỗ trợ ngân sách đối với việc bảo tồn và giao cho từng cơ quan chuyên trách. Gần đây,Bộ Văn hóa và Du lịch Hàn Quốc có nhiều hoạt động tuyên truyền quảng bá cho trang phục Hanbok, như mở cuộc vận động khuyến khích dân chúng mặc loại trang phục này.Hiện nay, người già thường mặc Hanbok hàng ngày còn những người khác thì mặc vào những dịp đặc biệt như ngày lễ, đám cưới hay kỷ niệm sinh nhật… Ngày càng có nhiều mẫu thiết kếmới phù hợp với đời sống thường nhật.
ý thức mạnh mẽ về bản sắc dân tộc của người Hàn Quốc đã giúp họ bảo tồn vốn văn hoá đẹp đẽ của đất nước mình. Ngày nay, Hanbok được coi là một trong 10 biểu tượng của đất nước cùng với kịch múa mặt nạ, môn võ nghệ thuật - teakwondo, dưa muối - kim chi, thịt lợn ướp nướng, bảng chữ cái Hàn Quốc, lễ nhạc cổ, nhân sâm, núi Seoraksan, đền Bulguksa, động Seokguram.
HNM
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.