Mời cỗ không bày mâm

Ngoại trưởng Mỹ Marco Robio cho rằng, "quả bóng" bây giờ ở phía "sân" của Nga. Phía Nga cho biết còn chờ xem phía Mỹ cung cấp những thông tin gì và giải thích thế nào trong khi tiếp tục mức độ chiến sự trên chiến trường.

Khách quan và công bằng mà nói, Nga không cần phải vội vàng, trong khi cả Tổng thống Mỹ Donald Trump lẫn Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phải hối hả. Bởi càng lâu không có được bất cứ thỏa thuận hay tiến triển nào theo hướng tiến tới chấm dứt cuộc chiến tranh ở Ukraine thì càng thêm bất lợi đối với thể diện và uy danh của ông Trump ở nước Mỹ cũng như trên thế giới. Càng lâu không làm hòa lại được với ông Trump mà trong thực chất là làm vừa lòng người này thì ông Zelensky càng thêm khó khăn và khó xử với việc bị chính quyền mới của Mỹ ngừng viện trợ tài chính và quân sự, cũng như chặn sử dụng mạng internet Starlink, trong khi phía Nga tiếp tục tiến quân mạnh mẽ trên chiến trường.

Nga càng có nhiều lý do xác đáng để không vội vàng bởi Mỹ và Ukraine mới chỉ đề xuất ngừng chiến thuần túy, chứ không đưa ra được khuôn khổ giải pháp chính trị hòa bình cho cuộc chiến ở Ukraine. Nói cách khác, đây chỉ là đề xuất một việc riêng lẻ chứ không phải khởi đầu của một tiến trình có thể dẫn đến giải pháp chính trị hòa bình.

Trong đề xuất này, Mỹ và Ukraine không đả động gì đến những điều kiện và yêu cầu tiên quyết lâu nay của Nga. Như thế đâu khác nào mời nhau dự cỗ nhưng lại không bày biện mâm cỗ.

Ngừng chiến chỉ để có ngừng chiến trên thực tế sẽ chẳng có lợi gì cho Nga về cả chính trị lẫn quân sự khi Mỹ lại tiếp tục viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine, cũng như cho Ukraine sử dụng mạng internet Starlink; và khi EU đồng thời chủ định tăng cường vũ trang rất mạnh mẽ và hậu thuẫn Ukraine về tài chính, quân sự.

Ngừng chiến đơn thuần như thế đâu có khác gì là cái bẫy đối với Nga.

Nếu không đồng ý, Nga sẽ bị Mỹ và Ukraine làm ầm lên là không có thiện chí hòa bình và không muốn chấm dứt chiến tranh. Nhưng nếu chấp nhận thì Nga gần như chẳng thu về được lợi ích gì, trong khi lại giúp ông Trump và ông Zelensky đạt được thành quả.

Kết quả trên của cuộc hội đàm giữa Mỹ và Ukraine ở Saudi Arabia giúp ông Trump đạt được đồng thời các mục đích: Có thể quảng bá đề xuất ngừng chiến làm thành quả ngoại giao cụ thể đầu tiên, buộc ông Zelensky phải quy phục Mỹ và gia tăng áp lực ở mức độ nhất định đối với Nga. Nga có chấp thuận đề xuất ngừng chiến của Mỹ và Ukraine hay không cũng không ảnh hưởng đến những gì mà ông Trump đã đạt được như trên.

Phía Mỹ hiện kỳ vọng nhưng không dám chắc là Nga sẽ chấp thuận ngừng chiến. Ngoại trưởng Mỹ Marco Robio đã không giấu giếm tâm trạng này của phía Mỹ. Bởi thế, trong lúc phía Nga còn chưa đưa ra câu hồi đáp dứt khoát, phía Mỹ chắc sẽ tiếp tục nỗ lực tranh thủ và vận động Nga như trong thời gian vừa qua; đồng thời để ngỏ khả năng gia tăng mức độ trừng phạt nhằm thúc ép Nga chấp nhận ngừng chiến.

Cho nên, việc đề xuất ngừng chiến của Mỹ và Ukraine có được Nga chấp nhận hay không, cũng sẽ cho thấy ông Trump thực sự có khả năng khởi động và vận hành tiến trình ngoại giao dẫn tới giải pháp giúp chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine hay không.

Trên thực tế, đây còn là một phép thử cho thấy mối quan hệ giữa Mỹ và Nga rồi đây thật sự có triển vọng được định hình lại hay không.