Mô hình thùng rác công nghệ chưa phát huy hiệu quả

Thùng rác công nghệ là loại thùng rác thông minh được gắn pin năng lượng mặt trời tạo ra nguồn điện làm phát sáng bảng quảng cáo được lắp phía trên thùng rác khi trời tối; có sức chứa lên tới 240 lít, được thiết kế với 2 ngăn riêng biệt, một bên đựng rác tái chế và một bên đựng rác không tái chế. Được đưa vào sử dụng từ cuối năm 2019, hệ thống thùng rác công nghệ được xem là một giải pháp nâng cao nhận thức của người dân trong việc phân loại rác thải, bảo vệ môi trường.

Tại nhiều tuyến phố của các quận nội thành ở Hà Nội, thùng rác công nghệ được đặt rải rác trên vỉa hè, tại các vị trí có đông người dân tập trung như trước cửa siêu thị, ngã ba, ngã tư đường. Được đánh giá là mô hình xử lý rác hiện đại, mang đến sự thuận tiện và hữu ích, nhưng sau một thời gian đi vào hoạt động, việc đặt các thùng rác công nghệ đã bộc lộ nhiều bất cập và chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.

Bà Nguyễn Thanh Xuân ở phố Trúc Bạch (quận Tây Hồ) chia sẻ, trước khi tuyến đường Thanh Niên, Trúc Bạch được lắp đặt thùng rác công nghệ thường xuyên tồn tại nhiều rác (túi ni lông, vỏ bánh kẹo, vỏ lon nước...) của khách du lịch và cả người dân xả ra ngay trên hè. Nhưng khi có thùng rác công nghệ thì việc vứt rác ra đường phố ở đây đã được hạn chế đáng kể. Tuy nhiên từ vài tháng nay, nhiều thùng rác công nghệ bị xuống cấp, chiếc thì mất nắp, chiếc thì còn trơ lại vỏ, thùng chứa rác bên trong không có, khiến rác vương vãi, nhếch nhác, mất mỹ quan, ô nhiễm môi trường.

Ghi nhận thêm thực tế tại nhiều tuyến phố khác được lắp đặt thùng rác công nghệ như Xã Đàn, Nguyễn Chí Thanh, Hoàng Quốc Việt, Hoàng Minh Giám..., phóng viên Báo Hànộimới nhận thấy, rất nhiều thùng rác công nghệ còn mới mà đã bị hư hỏng, thùng thì không được dùng để chứa rác, thùng thì lại đầy rác thải không được thu gom, trông mất mỹ quan và gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, cho dù trên mỗi thùng rác công nghệ có in hình quy định phân loại rác, nhưng hầu hết trong các thùng đều chứa rác lẫn lộn.

 Ông Nguyễn Trọng Thanh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Công nghệ xanh (GODA), đơn vị chủ đầu tư hệ thống thùng rác công nghệ cho biết, công ty cung cấp miễn phí hệ thống thùng rác thông minh trên địa bàn các quận, huyện và đổi lại, thành phố cho phép nhà đầu tư tận dụng không gian phía trên thùng rác để quảng cáo thương mại, thu hồi vốn đầu tư và có kinh phí tu tạo, bảo trì hệ thống thùng rác công nghệ. Với mục tiêu khuyến khích người dân phân loại rác thải nhưng thời gian qua, do công tác quản lý còn bất cập và ý thức một số người dân còn hạn chế nên thùng rác công nghệ chưa phát huy hết tác dụng. Hiện có tới một nửa trong tổng số thùng rác được lắp đặt tại 6 quận nội thành bị hư hỏng. Nguyên nhân là do bị lấy trộm để bán phế liệu, chứ hoàn toàn không phải vì chất lượng bị xuống cấp.

“Hiện nay, chúng tôi đang khảo sát để lên phương án thay thế tất cả những thùng rác hỏng nói trên. Giải pháp là thay vì dùng chất liệu nhôm sẽ sử dụng composite vì loại chất liệu này không có giá trị thương mại nên sẽ hạn chế việc bị mất cắp. Đồng thời, chúng tôi sẽ phối hợp với chính quyền sở tại, các cơ quan, đơn vị nơi đặt thùng rác để tăng cường quản lý, chống mất trộm. Mong rằng việc tăng cường việc xử lý các hành vi phá hoại tài sản chung sẽ có hiệu quả nhằm ngăn chặn tình trạng trên”, ông Nguyễn Trọng Thanh nói.

Việc thực hiện các giải pháp công nghệ để giúp xử lý những vấn đề môi trường là một xu thế tất yếu và mang lại nhiều lợi ích cho xã hội. Vì thế, những thùng rác công nghệ nếu được sử dụng một cách hiệu quả sẽ góp phần đáng kể vào việc giữ gìn vệ sinh đường phố theo hướng văn minh, hiện đại. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, bên cạnh nỗ lực của đơn vị cung ứng như tiếp tục cải tiến mẫu mã để tiện dụng hơn còn cần sự tăng cường quản lý của cơ quan chức năng và đặc biệt là ý thức phân loại rác thải, giữ gìn môi trường sống của người dân.