Miễn phí… sao vẫn ế?

Có phải là nghịch lý?
Theo Sở VH,TT&DL Hà Nội, sau hơn 1 năm thực hiện Kế hoạch số 167 về bóc xóa QCRV, toàn thành phố đã ra quân bóc xóa được hơn 30 triệu tờ QCRV trái phép; đề nghị xử lý trên 4.000 số điện thoại cố tình vi phạm, bắt giữ hàng chục đối tượng treo dán QCRV, phát tờ rơi sai quy định, xử phạt vi phạm hành chính hàng chục triệu đồng... Những con số hết sức ấn tượng. Ông Nguyễn Ngọc Bảo, phường Ngọc Lâm (Long Biên) nhận xét: "Chiến dịch ra quân bóc xóa tờ rơi, số điện thoại quảng cáo bẩn đã làm cho mỹ quan đô thị được cải thiện rõ rệt, đặc biệt là tại các tuyến phố chính. Nhân dân rất đồng tình, ủng hộ". Nhưng đáng tiếc là, gần đây, nạn QCRV trái phép đã xuất hiện trở lại trong các ngõ ngách, phố nhỏ với những thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn. Các đối tượng thường đi sơn, dán QCRV lên cánh cửa, khóa cửa, thậm chí là đồng hồ điện nhà dân vào lúc sáng sớm hay tối khuya, nhưng chẳng màng tới hệ thống bảng QCRV miễn phí được lắp đặt ở các khu dân cư.

Ngay ở khu tập trung đông dân cư, có nhu cầu QCRV nhiều như phường Hàng Trống (Hoàn Kiếm) thì trên biển QCRV miễn phí được lắp đặt ngay ngắn tại phố Ngõ Huyện cũng chỉ có khoảng 20 tờ rơi dán lộn xộn, nham nhở, trong đó có tới 6 tờ đăng nội dung QC của Trung tâm Môi giới nhà đất Friendly (ngõ 5, phố Ngô Quyền, Hoàn Kiếm). Chủ cửa hàng cà phê tại số 5, Ngõ Huyện, đối diện bảng QCRV cho biết: "Lượng người đến dán và xem thông tin càng ngày càng ít đi, thường chỉ có vài người nước ngoài đến xem thông tin bán xe máy cũ".

Bảng QCRV có kích thước lớn trên phố Yết Kiêu (Hoàn Kiếm) cũng khá nhếch nhác. Tờ dán ngang, tờ dán dọc, quảng cáo - logo lấn chiếm cả diện tích QCRV trong khi tấm bảng này được chia thành 2 phần, một phần QC logo miễn phí, một phần QCRV miễn phí rất rõ ràng. Chị bán hàng nước ngay dưới chân bảng QCRV nhận xét: Bảng đặt ở nơi đông người qua lại nhưng là đường giao thông nên rất ít người dừng xe để xem. Còn chị Thanh, người đăng thông tin tuyển người làm thêm tại Hà Nội trên bảng QC này khẳng định: Đăng tuyển trên bảng QCRV miễn phí không hiệu quả bằng một số cách khác.

Tương tự, biển QCRV ở ngõ 195, phố Đội Cấn (Ba Đình) cũng chỉ sử dụng hết khoảng 40% diện tích; trong khi đó, trạm biến áp và tường nhà dân dọc ngõ 195 phố này chằng chịt thông tin QC tương tự được sơn, dán chưa lâu. Nghịch lý này chẳng có gì khó lý giải khi án ngữ trước bảng là một hàng rau, một hàng thịt và xung quanh là nhiều hàng rong khác. Đáng buồn hơn, bảng QCRV trên đường Giang Văn Minh (quận Ba Đình) được lắp đặt ngay cạnh điểm tập kết rác nên dù là QC miễn phí nhưng vẫn… ế khách.

Quận Đống Đa là một trong những địa phương được thành phố giao nhiệm vụ lắp đặt thí điểm bảng QCRV, nhưng đến nay, cả quận mới chỉ có một bảng duy nhất ở đầu phố Vũ Thạnh…

Chờ giải pháp phù hợp
Không thể phủ nhận sự quyết tâm và những kết quả đạt được của chính quyền và nhân dân Thủ đô trong việc bóc xóa QCRV. Song hệ thống bảng QCRV miễn phí chưa phát huy được hiệu quả là việc cần được xem xét nghiêm túc.

Về vấn đề này, ông Đỗ Vũ, Trưởng phòng VH-TT quận Ba Đình cho hay: Để các bảng QC phát huy hiệu quả, thời gian đầu, quận đã chủ động soạn thảo quy chế đăng tải thông tin với những quy định cụ thể, rõ ràng như các tổ chức, cá nhân có nhu cầu đăng QCRV miễn phí phải nộp đơn cho UBND phường kèm theo makét quảng cáo. Diện tích tờ QC bằng ½ khổ giấy A4, thời gian dán tối đa là 15 ngày. Sau 15 ngày, các tổ chức, cá nhân có nhu cầu đăng tin lại tiếp tục đăng ký với UBND phường. Quy định như vậy không phải là để gây khó cho các tổ chức, cá nhân muốn QCRV mà để bảo đảm mỹ quan cũng như hiệu quả QCRV miễn phí. Sau một thời gian, nhận thấy rất ít tổ chức, cá nhân tuân thủ quy định, quận đã phải bỏ quy định về kích thước, bỏ yêu cầu đăng ký thông tin nhưng vẫn không có nhiều người QC bằng cách này. Nguyên nhân, theo ông Đỗ Vũ là do vị trí lắp đặt các bảng QCRV chưa thực sự phù hợp và người có nhu cầu QCRV hướng tới khách hàng đặc thù nên muốn đưa thông tin đến tận tay đối tượng. Đây cũng là nguyên nhân khiến quận Đống Đa vẫn "án binh bất động". Ông Nguyễn Trọng Hải, Phó Trưởng phòng VH-TT quận khẳng định: Để đáp ứng đủ nhu cầu thông tin QCRV của người dân, mỗi phường phải lắp dựng ít nhất 20 bảng, bởi không người dân nào chịu đi xa hàng cây số để tìm đọc những thông tin vặt. Nhưng nếu mỗi phường lắp đặt tới 20 điểm thì lấy nguồn kinh phí ở đâu, chọn địa điểm nào để lắp đặt, quy chế quản lý thế nào…

Kết quả khảo sát ở nhiều địa phương khác cho thấy, QCRV vẫn xuất hiện phổ biến nhưng dưới hình thức tờ rơi, được phát đến tận tay khách hàng trong khi nhiều bảng QCRV đành để "hoang hóa". Không những thế, cho đến nay thành phố vẫn chưa có quy chế hướng dẫn, quản lý hệ thống bảng QCRV nên các địa phương mạnh ai nấy làm.

Trong khi chờ đợi những giải pháp phù hợp hơn, các địa phương vẫn thường xuyên tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân về nếp sống văn minh nơi công cộng nhưng đã dừng kế hoạch lắp đặt bảng QCRV miễn phí. Thiết nghĩ, thành phố đã đầu tư hàng tỷ đồng để lắp đặt các biển QCRV, người người, nhà nhà, ngành ngành đã vào cuộc tẩy trừ nạn QCRV bừa bãi thì không có lý do gì để bỏ phí hệ thống bảng QCRV- giải pháp tối ưu để đưa hoạt động QCRV đi vào nền nếp.