“Lỗ hổng pháp luật kéo theo lỗ hổng quản lý chung cư mini”

Đại biểu Hoàng Đức Thắng (Đoàn Quảng Trị) nêu thực tế vụ cháy chung cư mini tại quận Thanh Xuân (Hà Nội) vừa qua như là “giọt nước tràn ly” của những tích tụ bất cập lâu nay, song đại biểu cho rằng, chung cư mini, nhà trọ cho thuê là tồn tại khách quan, giải quyết chỗ ở cho công nhân, người lao động, sinh viên nghèo hiện nay. Do vậy, cần phải giải “bài toán” thực tế hiện hữu này bằng những biện pháp kỹ thuật phù hợp.

“Việc bịt chặt kẽ hở trong quản lý cần làm ngay nhưng siết chặt quá mức cần thiết thì sẽ đẩy người lao động, sinh viên nghèo ra đường khi họ không có điều kiện để ở những căn hộ đáp ứng yêu cầu cao”, đại biểu nêu quan điểm.

Thời gian qua, đại biểu cho rằng, chúng ta đã cố gắng thiết kế nhiều chính sách hấp dẫn hỗ trợ nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội nhưng vẫn rất ít doanh nghiệp mặn mà, còn người mua nhà chưa thể mua vì mức giá không phù hợp, thủ tục rườm rà, vị trí xây dựng không phù hợp. Theo đại biểu, sự tồn tại của cả “núi” thủ tục, “rừng” quy định hành chính, cùng với những rủi ro pháp lý khác là nguyên nhân căn bản làm nản lòng nhà đầu tư. Do vậy, cần tháo gỡ ngay “nút thắt”, “điểm nghẽn” này, cần xem doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội là đối tượng ưu tiên đặc biệt thì mục tiêu cao cả mới trở thành hiện thực…

Tranh luận với đại biểu Nguyễn Đại Thắng, đại biểu Leo Thị Lịch (Đoàn Bắc Giang) cho rằng, việc tạo chỗ ở cho công nhân, người lao động, sinh viên nghèo là cần thiết nhưng không vì thế mà buông lỏng công tác quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng, quản lý đô thị tại các cơ sở không bảo đảm an toàn. Đại biểu cho rằng, việc cấp phép sai, không đúng quy định về cấp phép xây dựng đối với những ngôi nhà này cần phải xử lý nghiêm minh.

Liên quan đến phòng cháy, chữa cháy, đại biểu Leo Thị Lịch cho biết, qua giám sát đối với 65 cơ sở cho thuê thì hầu hết đều không bảo đảm phòng cháy, chữa cháy nhưng báo cáo của cơ quan có thẩm quyền lại cho biết không có quy định về phòng cháy, chữa cháy đối với nhà riêng lẻ. Như vậy, còn thiếu quy định về vấn đề này. Do đó, đại biểu đề nghị siết chặt quản lý, làm rõ trách nhiệm của ngành chức năng và phải sửa luật thời gian tới.

Cùng thảo luận về chung cư mini, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) cho rằng, quy định của pháp luật về loại hình nhà ở này rất lỏng lẻo nên thiếu hành lang pháp lý phù hợp, từ đó gây ra lúng túng trong quản lý, gây áp lực cho hạ tầng đô thị, tiềm ẩn nguy cơ cao đối với sự an toàn của người dân.

“Những lỗ hổng trong pháp luật thời gian vừa qua đã kéo theo những lỗ hổng trong quản lý”, đại biểu nói.

Với quy định hiện hành, đại biểu cho rằng, thủ tục xây chung cư mini rất đơn giản, không chịu sự ràng buộc của thủ tục tiền kiểm, hậu kiểm như đối với các chung cư thông thường khác. Ngoài ra, đại biểu cho rằng, khoảng 10 năm trở lại đây chứng kiến sự bùng nổ của các chung cư mini; riêng thành phố Hồ Chí Minh có hơn 42 nghìn nhà cho thuê kiểu chung cư mini, hầu hết được xây dựng trên diện tích đất nhỏ hẹp, nằm sâu trong ngõ hẻm, tập trung đông dân cư; tiềm ẩn nguy cơ cao về cháy nổ và khi xảy ra sự cố, xe chữa cháy không thể tiếp cận.

Đại biểu cũng cho rằng, chung cư mini hiện nhiều “không”: Không ban quản lý, không quy chế vận hành, không lối thoát hiểm, không quy chuẩn phòng cháy… Ngoài lỗ hổng về luật pháp, đại biểu Đoàn Bắc Kạn cũng cho rằng, thực tế thực thi pháp luật cũng đặt ra nhiều vấn đề khi vi phạm đã rõ (xây vượt tầng, sai phép, trái phép) nhưng tình trạng “phạt cho tồn tại”, “cưỡng chế trên văn bản” diễn ra thời gian dài mà chưa có giải pháp triệt để. Đại biểu cũng nhìn nhận chung cư mini thời gian qua đáp ứng chỗ ở cho người dân điều kiện kinh tế eo hẹp, chấp nhận nguy hiểm, đặt ra vấn đề thị trường đang thiếu trầm trọng nhà ở giá bình dân.

Từ những vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy thể hiện sự thống nhất cao với việc phải bảo đảm nhu cầu nhà ở của người dân nhưng dứt khoát không hợp thức hóa những sai phạm của loại hình nhà ở này trong Luật Nhà ở (sửa đổi). Từ đó, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục triển khai những giải pháp ưu đãi để khơi thông nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá bình dân, đây là vấn đề mấu chốt để giải quyết vấn đề chỗ ở an toàn cho người thu nhập thấp. Đồng thời, bên cạnh việc kiểm tra, phát hiện vi phạm thì phải hướng dẫn kịp thời cho người dân phòng ngừa cháy, nổ…