Liên kết nông nghiệp, du lịch và kinh tế địa phương: Khai thác tối đa lợi thế ngoại thành

Đây là hướng đi chiến lược nhằm đa giá trị nông nghiệp, thúc đẩy kinh tế địa phương và kiến tạo không gian sống bền vững cho Thủ đô, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nông dân.

Không gian mới cho du lịch nông nghiệp

Sở hữu vùng nông thôn rộng lớn, đa dạng, giàu bản sắc, Hà Nội xác định du lịch nông nghiệp - cộng đồng là trụ cột tăng trưởng kinh tế địa phương, giúp tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng chất lượng, bền vững, thu hút đầu tư và tạo việc làm.

Tiềm năng thể hiện ở hơn 1.000 làng nghề và làng nghề truyền thống - kho tàng văn hóa, kỹ nghệ, sản phẩm thủ công phong phú. Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, thành phố đặt mục tiêu đến hết năm 2025 có ít nhất 100 làng nghề được hỗ trợ xây dựng thương hiệu, xác nhận nhãn hiệu tập thể. Tính đến năm 2024, đã có 64 làng nghề đạt mục tiêu. Thành phố phấn đấu hoàn thành mục tiêu trong năm 2025, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và sức hút du lịch.

Sản phẩm Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) cũng thúc đẩy mạnh mẽ du lịch nông nghiệp. Hà Nội hiện có 16 trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với làng nghề, trở thành điểm kết nối làng nghề, nông sản với thị trường du lịch, tạo kênh tiêu thụ hiệu quả và nâng cao thu nhập.

Nhiều mô hình sinh thái, nông nghiệp đã khẳng định hiệu quả và thu hút đông đảo du khách, như: Hợp tác xã Vạn An (xã Thanh Trì) kết hợp sản xuất nông sản sạch với trải nghiệm học đường; trang trại nho hữu cơ ở xã Vĩnh Thanh kết hợp nông nghiệp với homestay; làng sinh vật cảnh Hồng Vân - điểm du lịch OCOP tiêu biểu, thu hút hơn 60.000 lượt khách/năm. Những thành công này minh chứng rõ nét cho tiềm năng và hiệu quả của du lịch nông nghiệp tại Hà Nội. Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang nhấn mạnh, du lịch nông thôn là hướng đi bền vững, khai thác giá trị văn hóa - sinh thái, thu hút khách quốc tế và nội địa.

Nâng tầm nông nghiệp, tạo sinh kế bền vững

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định, phát triển du lịch nông nghiệp giúp chuyển dịch lao động, tăng thu nhập, thu hút đầu tư và bảo vệ di sản văn hóa. Để phát huy lợi thế, ngành Nông nghiệp Hà Nội cần phối hợp chặt chẽ với ngành Du lịch xây dựng chuỗi giá trị đồng bộ từ sản xuất, chế biến, sản phẩm OCOP đến thương mại, dịch vụ; trong đó hợp tác xã, doanh nghiệp là nòng cốt.

Ưu tiên hàng đầu là kết nối sản phẩm OCOP với tour du lịch nông nghiệp, hình thành mạng lưới tiêu thụ tại chỗ, giúp du khách tham quan, trải nghiệm và mua sản phẩm ngay tại điểm đến. Việc xây dựng bản đồ số du lịch nông thôn sẽ hỗ trợ quảng bá và giới thiệu dịch vụ. Chủ tịch UBND xã Thanh Oai Vũ Quỳnh cho biết, địa phương đang khai thác đất bãi sông để phát triển mô hình trồng nho, ổi, cam, bưởi cảnh gắn với du lịch.

Song song với quy hoạch, Hà Nội cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong du lịch nông nghiệp, như: Số hóa bản đồ điểm đến, thiết kế tour trực tuyến, hóa đơn điện tử, số hóa cảnh quan…, giúp tối ưu quản lý, nâng cao trải nghiệm du khách, nhất là với khách trẻ và quốc tế qua mạng xã hội, website, mã QR, công nghệ AR/VR.

Đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ cũng là yếu tố then chốt. Các địa phương cần mở lớp tập huấn dịch vụ du lịch, nghiệp vụ lễ tân, chế biến món ăn truyền thống, quản lý homestay; chú trọng đào tạo lao động trẻ, phụ nữ nông thôn để vừa bảo đảm chất lượng dịch vụ, vừa tạo sinh kế bền vững.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh, liên kết vùng và hợp tác công - tư là giải pháp quan trọng để mở rộng quy mô, đa dạng hóa sản phẩm. Thành phố khuyến khích xây dựng tour chuyên đề theo mùa vụ, lễ hội, đặc sản; mở rộng liên kết chuỗi giữa doanh nghiệp lữ hành, hợp tác xã và cộng đồng dân cư, hình thành hệ sinh thái du lịch nông nghiệp phong phú.

Các chuyên gia đề xuất Hà Nội hoàn thiện quy hoạch không gian nông nghiệp - du lịch, tích hợp vào quy hoạch xây dựng vùng xã, xác định khu vực trọng điểm, vùng cảnh quan đặc thù và nông nghiệp sinh thái.

Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thanh Nguyễn Quang Đặng cho rằng, cần cơ chế hỗ trợ vốn vay ưu đãi, thu hút doanh nghiệp đầu tư, ưu tiên tiếp cận đất đai, mặt bằng, thủ tục hành chính nhanh gọn cho các dự án điểm. Bên cạnh đó, xây dựng sản phẩm đặc trưng gắn với thương hiệu địa phương là yêu cầu không thể thiếu. Mỗi làng nghề, hợp tác xã cần kết nối với ít nhất một tour du lịch có lộ trình rõ ràng, truyền thông bài bản và sản phẩm trải nghiệm phù hợp mùa vụ. Tăng cường truyền thông và ứng dụng chuyển đổi số sẽ giúp quảng bá sản phẩm nông nghiệp - du lịch đến đông đảo khách hàng.

Trong xu thế hội nhập, du lịch nông nghiệp là cầu nối hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn di sản văn hóa. Đối với Hà Nội, đây là con đường chiến lược xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiến tạo Thủ đô xanh - thông minh - hiện đại. Với tiềm năng sẵn có, cùng giải pháp đồng bộ và sự vào cuộc của chính quyền, doanh nghiệp, người dân, nông nghiệp Hà Nội hoàn toàn có thể vươn lên, trở thành điểm sáng trong bức tranh phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và cả nước.