Kỹ xảo phim Việt Nam - bước phát triển mới cho ngành điện ảnh

Cảnh trong phim "Hà Nội 12 ngày đêm"

Từ trước đến nay, khán giả Việt Nam chỉ quen thưởng thức những thước phim được thực hiện với kỹ xảo hiện đại của nước ngoài mà hầu như chưa ai biết đến kỹ xảo phim Việt Nam. Tuy mới chỉ thực hiện được những cảnh quay kỹ xảo rất ngắn nhưng những gì mà ngành điện ảnh Việt Nam làm được cũng là niềm vui lớn cho những người yêu điện ảnh trong nước.

Quy trình để làm một bộ phim kỹ xảo: quay các cảnh phim để tạo nguyên liệu đầu vào, sau đó bộ phận làm kỹ xảo "số hoá" các cảnh này để xử lý trên máy tính. Sau khi xử lý gia công kỹ xảo ăn khớp với phim, các kỹ thuật viên sẽ thực hiện chuyện lại từ phim số sang phim nhựa. Nghe thì có vẻ đơn giản nhưng để thực hiện được một cảnh quay kỹ xảo còn đòi hỏi cả một sự đồng bộ về máy móc và trình độ của những nhân viên kỹ thuật.

Cách đây đến cả chục năm, Hãng Phim Truyện Việt Nam cũng đã có được máy quay kỹ xảo trị giá đến vài tỷ đồng nhưng hầu như không sử dụng gì cho phim truyện Việt Nam. Phải đến năm 1999, công nghệ sử dụng kỹ xảo điện ảnh mới thực sự được áp dụng cho bộ phim "Hà Nội 12 ngày đêm" của đạo diễn NSND Bùi Đình Hạc. Tuy nhiên, 56 cảnh quay kỹ xảo của bộ phim này lại được thực hiện hoàn toàn ở nước ngoài.

Đây là bộ phim lịch sử hoành tráng về chiến thắng Điện Biên Phủ trên không, lần đầu tiên một bộ phim truyện của Việt Nam có sử dụng hình ảnh kỹ xảo hiện đại với âm thanh surround sống động và trung thực hấp dẫn người xem. Bộ phim “Hà Nội 12 ngày đêm” miêu tả cuộc chiến đấu vô cùng ác liệt của quân và dân Việt Nam chống lại cuộc tập kích chiến lưọc khổng lồ bằng máu bay B52 của đế quỗc Mỹ vào Hà Nội vào cuối tháng 12 năm 1972, đã tạo nên một “Điện Biên Phủ trên không” buộc chính quyền Ních xơn phải ký hiệp định Paris đem lại hoà bình cho Việt Nam.

Những cảnh hấp dẫn nhất trong phim là những cảnh máy bay của ta chiến đấu với máy bay địch. Nhưng để thực hiện được những cảnh quay này nhất thiết phải có sự tham gia của kỹ xảo điện ảnh.

Ban đầu, đạo diễn Buì Đình Hạc định mời Trung tâm Kỹ thuật Điện ảnh VN - nơi được đầu tư công nghệ hiện đại nhất để thực hiện những cảnh quay kỹ xảo này nhưng không được. Vào thời điểm đó, mặc dù đã có nhiều phương tiện hiện đại nhất nhưng hệ thống kỹ xảo chưa đồng bộ, chỉ chủ yếu phục vụ việc thực nghiệm, nghiên cứu. Vì lý do này, các nhà làm phim "Hà Nội 12 ngày đêm" đã phải mang ý tưởng của mình sang tận Úc để thực hiện. Toàn bộ 56 cảnh kỹ xảo tốn mất 600 triệu đồng. Bộ phim được hoàn thành với sự giúp đỡ của ĐH Điện Ảnh của Úc.

Với những cảnh quay hoành tráng, ấn tượng, bộ phim đã gây được tiếng vang và được nhiều người đánh giá cao. Người xem không chỉ thấp sự hấp dẫn ở nội dung lịch sử của chính bộ phim mà còn ở 56 cảnh quay được thực hiện hết sức công phu.

Tuy nhiên sự thành công của bộ phim này đã khiến cho nhiều nhà làm phim của Việt Nam phải suy nghĩ bởi kinh phí làm phim ở Việt Nam nhìn chung rất thấp do vậy nếu cứ phải mang phim sang thực hiện ở nước ngoài sẽ rất gây khó khăn cho các nhà làm phim của VN. Đương nhiên một bộ phim hay không nhất thiết phải có kỹ xảo nhưng dường như phim VN phần nào bị lạc hậu so với trào lưu phát triển chung của điện ảnh thế giới.

Sau "Hà Nội 12 ngày đêm", phải chờ đến tận sau đó 4 năm, đạo diễn Nguyễn Quang (Hãng Phim Truyện I) mới thực hiện được bộ phim giả tưởng "Trò đùa của Thiên Lôi". Đây là câu chuyện về một kỹ sư có khả năng phân thân và đối thoại trước gương sau khi bị sét đánh. Khi rơi vào trạng thái mộng tưởng, anh chàng này tự tranh luận với chính mình trong gương rồi thình lình một bàn tay trong gương thò ra túm lấy anh ta.

Minh Tiệp - diễn viên chính trong "Trò đùa của Thiên Lôi"

Thời lượng cho 15 cảnh kỹ xảo trong phim chỉ có 3 phút. Nhưng bộ phim này cũng đã gây ấn tượng rất mạnh đối với người xem và trở thành bộ phim nhựa đầu tiên thực hiện kỹ xảo vi tính trong nước . Tuy nhiên, những thước phim kỹ xảo chỉ phụ thuộc chủ yếu vào tay nghề đồ hoạ của đội ngũ kỹ thuật viên của Công ty IDS thực hiện chứ hầu như không sử dụng được kỹ thuật của máy móc hiện đại... IDS làm nhiều phim kỹ xảo hưng đây là lần đầu tiên làm kỹ xảo cho một bộ phim nhựa đòi hỏi chất lượng hình ảnh cao và chiếu trên màn ảnh rộng. Bộ phim này mở ra cơ hội cho ngành điện ảnh Việt Nam.

Tiếp theo "Trò đùa của Thiên Lôi", mới đây, Hãng phim Truyền hình VN đã áp dụng kỹ xảo 2D cho bộ phim "Cuộc phiêu lưu của Ong Vàng", Hãng phim tư nhân (Areka) sản xuất bộ phim "Chuyện hai chiếc bình" đánh dấu một sự phát triển vượt bậc của ngành hoạt hình Việt Nam.

Với những kỹ xảo thành công trong Hà Nội 12 ngày đêm, Trò đùa của Thiên Lôi hay hai bộ phim hoạt hình Cuộc phiêu lưu của chú Ong Vàng, Chuyện hai chiếc bình, khán giả Việt Nam có quyền hy vọng ở ngành điện ảnh Việt Nam. Và đây cũng là cách để ngành điện ảnh kéo khán giả trở lại màn ảnh rộng.

Thúy Loan