Kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng bộ thành phố Hà Nội (17/3/1930 - 17/3/2025): Đảng bộ Anh hùng của Thủ đô Anh hùngBài 2: Bản lĩnh kiên cường, bất khuất - Hành trang lịch sử, động lực tương lai

Truyền thống vẻ vang đó đã được hun đúc ngay từ những ngày đầu Đảng bộ được thành lập, qua năm tháng càng được rèn luyện, bồi đắp thêm vững chắc.

1. Ngay từ những ngày đầu thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ Hà Nội đã sớm hình thành và trở thành lực lượng lãnh đạo phong trào đấu tranh của công nhân, trí thức và nhân dân lao động. Thế nhưng, để giữ được vai trò, vị trí lãnh đạo, được nhân dân tin cậy, Đảng bộ Hà Nội, đội ngũ cán bộ, đảng viên đã vượt qua muôn vàn thử thách, gian khổ.

Điểm lại những mốc lịch sử dưới đây, chúng ta thấy, để có được độc lập, tự do, chưa kể tới sự hy sinh của toàn Đảng, toàn dân, chỉ riêng đối với Đảng bộ Hà Nội, giữ vững được tổ chức sau khi thành lập là cả một sự hy sinh to lớn đòi hỏi ý chí, quyết tâm vô cùng sắt đá, mạnh mẽ.

Sau thời điểm Ban Chấp hành lâm thời của Đảng bộ Hà Nội được thành lập ngày 17-3-1930 (gồm 3 đồng chí: Đỗ Ngọc Du (Bí thư), Nguyễn Ngọc Vũ và Lều Thọ Nam), cuối tháng 4-1930, đồng chí Đỗ Ngọc Du, Bí thư Thành ủy lâm thời, được Trung ương điều đi công tác nước ngoài. Tháng 6-1930, đồng chí Trần Văn Lan, Ủy viên Trung ương Đảng triệu tập cuộc họp ở số 177 phố Hàng Bông để tổ chức lại Thành ủy. Thành ủy Hà Nội chính thức thành lập do đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ làm Bí thư cùng 2 ủy viên là Lê Đình Tuyển và Đỗ Danh Cưu. Văn phòng Thành ủy do đồng chí Tạ Quang Sần phụ trách.

Từ tháng 6 đến 12-1930, Thành ủy 3 lần bị vỡ. Đồng chí Trần Văn Lan (tức Giáp), Thường vụ Trung ương Đảng trực tiếp phụ trách Hà Nội 3 lần phải kiện toàn lại Ban lãnh đạo. Ngày 6-12-1930, đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ (Bí thư) bị bắt. Đầu năm 1931, đồng chí Trần Quang Tặng (Xứ ủy viên Xứ ủy Bắc kỳ), sau khi tổ chức lại Xứ ủy lâm thời Bắc Kỳ, đã tổ chức Thành ủy lâm thời Hà Nội gồm 3 đồng chí do đồng chí Phạm Văn Phong (tức Hoàng) làm Bí thư, nhưng đến tháng 4-1931, Ban lãnh đạo bị địch khủng bố và lại bị vỡ. Tháng 9-1931, Thành ủy Hà Nội một lần nữa được tổ chức lại, gồm 3 đồng chí do đồng chí Trần Quang Tặng, Bí thư Xứ ủy lâm thời trực tiếp làm Bí thư Thành ủy. Ban lãnh đạo Thành ủy lần này giữ vững được đến đầu năm 1932 thì lại vỡ do toàn bộ cấp ủy đều bị địch bắt. Năm 1933, địa bàn Sơn Tây - Hà Đông, tổ chức Đảng, tổ chức quần chúng cũng đều bị vỡ do khủng bố. Tuy nhiên, đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của Đảng trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lênin đã trở thành nguồn sức mạnh, tạo được niềm tin sắt đá trong lòng nhân dân. Trong những năm 1933-1935, ảnh hưởng của Đảng vẫn tiếp tục thấm sâu, lan rộng trong các huyện của tỉnh Hà Đông, Sơn Tây.

Cuối năm 1939 đầu năm 1940, địch liên tục khủng bố. Tháng 3-1940, đồng chí Nguyễn Mạnh Đạt bị địch bắt, Xứ ủy điều động đồng chí Nguyễn Văn Ngọc tiếp đó là Nguyễn Văn Bi (Bi, Quốc vàng) về làm Bí thư, nhưng cũng không lập lại được Thành ủy Hà Nội. Tháng 4-1940, Xứ ủy điều động đồng chí Dương Nhật Đại, Bí thư Tỉnh ủy Hà Đông ra làm Bí thư Thành ủy Hà Nội, nhưng được một thời gian ngắn, đồng chí bị lộ nên phải chuyển công tác. Đồng chí Lưu Đức Hiểu (tức Lưu Quyên) Bí thư Tỉnh ủy Hà Đông ra thay, đến tháng 1-1941, đồng chí Lưu Đức Hiểu cũng bị địch bắt. Đầu năm 1941, do Thành ủy Hà Nội và Tỉnh ủy Hà Đông, Sơn Tây đều bị tổn thất nặng nên Xứ ủy thành lập Ban Cán sự liên tỉnh A gồm Hà Nội, Hà Đông, Sơn Tây do đồng chí Phan Trọng Tuệ làm Bí thư.

Ngày 8-2-1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc bí mật về nước trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Từ ngày 10 đến 19-5-1941, Người chủ trì Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ VIII, họp tại Pác Bó (Cao Bằng). Ở Hà Nội, mặc dù kẻ thù điên cuồng khủng bố, bắt bớ cán bộ chủ chốt, nhưng được sự quan tâm đặc biệt của Xứ ủy, Ban Cán sự Đảng Hà Nội thường xuyên được đồng chí Hoàng Văn Thụ, Bí thư Xứ ủy trực tiếp chỉ đạo, tái lập để giữ vững mối liên hệ giữa Đảng bộ và cơ sở. Tháng 8-1941 đến đầu năm 1943, Ban Cán sự Đảng Hà Nội được kiện toàn nhiều lần, đến tháng 4-1943 đồng chí Lê Quang Đạo được Xứ ủy điều động về làm Bí thư Đảng bộ Hà Nội...

2. Chỉ trong giai đoạn hơn 10 năm kể từ ngày thành lập, Đảng bộ Hà Nội đã nhiều lần bị khủng bố khiến tan vỡ. Nhưng chính hoàn cảnh gian khổ, hy sinh ấy đã hun đúc nên bản lĩnh kiên cường, bất khuất - một truyền thống quý báu của Đảng bộ. Nhờ bản lĩnh kiên cường, bất khuất ấy, Đảng bộ Hà Nội không chỉ không khuất phục trước kẻ thù, mà còn không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, tạo niềm tin vững chắc trong nhân dân, quy tụ nhân dân, huy động sức mạnh nhân dân làm nên những chiến thắng lịch sử vĩ đại.

Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa giành chính quyền Tháng Tám năm 1945. Dưới sự lãnh đạo của Thành ủy Hà Nội, nhân dân Thủ đô, với khí thế sục sôi, đã nhất tề đứng lên làm nên chiến thắng lịch sử, góp phần khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong cuốn sách “Cuộc cách mạng Tháng Tám - thời cơ nghìn năm có một” (Nhà Xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội 2009), Tổng Bí thư Trường Chinh đã viết: “Ngày 17-8-1945, Thành ủy Hà Nội lãnh đạo quần chúng cách mạng, giương cao lá cờ đỏ sao vàng, chiếm lấy diễn đàn, biến cuộc mít tinh ủng hộ chính quyền bù nhìn thành cuộc biểu tình ủng hộ Việt Minh trên các đường phố Hà Nội. Lính bảo an, cảnh sát địch bị cuốn theo làn sóng cách mạng của quần chúng. Ngày 19-8-1945, khoảng 20 vạn quần chúng cách mạng ở khắp nội, ngoại thành Hà Nội nổi dậy, chiếm Phủ Khâm sai, Tòa Đốc lý, trại lính bảo an, Sở Mật thám... Trước khí thế sục sôi cách mạng của quần chúng Thủ đô, quân Nhật hoảng sợ, co lại trong doanh trại của chúng. Nhân dân hoàn toàn làm chủ thành phố Hà Nội”.

Từ Cách mạng Tháng Tám 1945 đến nay, Thủ đô và đất nước đã trải qua hành trình dài gần 80 năm. Trong khoảng thời gian ấy, chính bản lĩnh kiên cường, bất khuất là một trong những phẩm chất tiêu biểu giúp Đảng bộ Hà Nội luôn tiến về phía trước, không hề nao núng trước mọi gian khổ, thử thách, bất chấp bom rơi, đạn lửa và hy sinh. Nhờ có bản lĩnh và tinh thần ấy, chúng ta mới giải phóng Thủ đô, có một Hà Nội vừa xây dựng xã hội chủ nghĩa, vừa làm hậu phương vững chắc cho tiền tuyến miền Nam, làm nên một chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” vĩ đại tháng 12-1972 góp phần quyết định chiến thắng trên bàn đàm phán, mở đường cho Đại thắng mùa Xuân 30-4-1975, thống nhất đất nước, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc.

Và nhờ có bản lĩnh kiên cường, bất khuất của Đảng bộ - cơ quan lãnh đạo, đội quân tiên phong của nhân dân Thủ đô - chúng ta đã có một Hà Nội lạc quan, mạnh mẽ vượt qua mọi khổ cực do thiếu thốn vật chất, lại phải đấu tranh bảo vệ thành quả cách mạng, chống thù trong, giặc ngoài, thế nước ngặt nghèo có lúc “ngàn cân treo sợi tóc”. Chính nhờ có bản lĩnh kiên cường, bất khuất, Đảng bộ Hà Nội đã lãnh đạo hệ thống chính trị và nhân dân vượt qua mọi khó khăn để tự tin, vững vàng cùng cả bước vào nước đổi mới và hội nhập. Gần 40 năm qua, những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của Hà Nội với những đóng góp quan trọng thể hiện vai trò đầu tàu, dẫn dắt đều có dấu ấn của một bản lĩnh kiên cường, bất khuất nay đã trở thành nét đẹp truyền thống của Đảng bộ Thủ đô.

3. Đứng trước kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, với những nhiệm vụ, thử thách mới đặt ra cho Đảng bộ Thủ đô, bản lĩnh kiên cường, bất khuất được hun đúc từ lịch sử 95 năm qua chính là hành trang quan trọng.

Tuy nhiên, khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới, trước những thách thức của hội nhập quốc tế, đổi mới và chuyển đổi số, hơn bao giờ hết, Đảng bộ Hà Nội cần tiếp tục bồi đắp bản lĩnh kiên cường, giữ vững vai trò tiên phong, dẫn dắt sự phát triển của Thủ đô. Mỗi cấp ủy, tổ chức Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng bồi đắp, củng cố bản lĩnh kiên cường, bất khuất.

Để làm được điều đó, phải tiếp tục kiên định với con đường mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, luôn đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết, lấy sự đoàn kết, đồng lòng làm sức mạnh. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng phải được đẩy mạnh, nâng cao bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu. Đồng thời, phải không ngừng đổi mới tư duy, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, chủ động thích ứng với những biến động của thời cuộc. Quan trọng hơn, phải tiếp tục thực hiện tốt phương châm "dân là gốc", luôn gần dân, lắng nghe và giải quyết kịp thời những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Khi lòng dân thuận, khi ý Đảng hòa với ý dân, đó sẽ là nền tảng vững chắc để bản lĩnh thăng hoa và tỏa sáng, hành trang truyền thống kiên cường, bất khuất sẽ trở thành động lực phát triển.

(Còn nữa)