Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9:Hành trình ra “biển lớn”

Đằng sau những quyết sách lớn của Đảng, Nhà nước là khát vọng kiến tạo một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, khơi dậy khát vọng làm giàu chính đáng và tinh thần cống hiến của doanh nhân Việt Nam. Kinh tế tư nhân hôm nay đang được xác định có vai trò hàng đầu gánh vác sứ mệnh lịch sử: Đưa Việt Nam vươn tới khát vọng hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Từ những bước đi đầu tiên đến thương hiệu toàn cầu

Sau Đổi mới, nhất là trong vòng 20 năm trở lại đây, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ. Số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng mạnh qua các năm. Nếu như năm 2004 có khoảng 92.000 doanh nghiệp, thì đến năm 2024 đã có hơn 930.000 doanh nghiệp hoạt động, tăng hơn 10 lần sau 20 năm. Các doanh nghiệp, doanh nhân có mặt ở hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, không chỉ trong nước mà nhiều doanh nghiệp, doanh nhân đã gây được tiếng vang, khẳng định giá trị thương hiệu vươn tầm ra khu vực và thế giới, góp phần đưa thương hiệu Việt ra "biển lớn" và nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế.

Theo GS.TS Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội, từ một quá khứ phải đếm từng món hàng khi ra nước ngoài, giờ đây Việt Nam cũng trở thành cường quốc xuất khẩu nhiều mặt hàng nông sản, máy móc thiết bị công nghiệp... Với cộng đồng gần 1 triệu doanh nghiệp cùng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, thị trường trong nước lẫn xuất khẩu hàng hóa Việt luôn nhộn nhịp, sôi động. Nhiều doanh nghiệp đã vươn lên trên các bảng xếp hạng toàn cầu hay dẫn đầu ở khu vực ASEAN trong nhiều lĩnh vực như Vingroup, Viettel, Hòa Phát, Vietjet, Masan, Thaco... Về quy mô, nhóm các công ty này sở hữu tổng tài sản gần 2,43 triệu tỷ đồng, sử dụng gần 540.000 lao động, tạo ra tổng doanh thu hơn 1,1 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 9,5% GDP năm 2024.

Đặc biệt, quy mô tổng tài sản trung bình của mỗi tập đoàn đạt khoảng 81.022 tỷ đồng tài sản, gấp 3,6 lần quy mô trung bình của nhóm doanh nghiệp tiệm cận. Các tập đoàn nằm trong danh sách này là những tên tuổi quen thuộc như Sovico Group, Viettel, Masan, Vingroup, Vinamilk...

Bảng xếp hạng ALPHA30 - Top 30 Tập đoàn Đầu tư Chiến lược Việt Nam năm 2025 vừa được Công ty cổ phần Báo cáo đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) cho thấy, những doanh nghiệp này không chỉ dẫn đầu về quy mô mà còn có vai trò định hình mô hình tăng trưởng mới, thúc đẩy quá trình nâng cấp chất lượng quản trị, tạo giá trị bền vững cho nền kinh tế Việt Nam. Không chỉ đưa thương hiệu Việt vươn xa, những thế hệ doanh nhân dẫn đầu cũng sánh bước vào danh sách các tỉ phú USD trên thế giới. Qua đó, khẳng định vị thế mới của các doanh nhân và doanh nghiệp Việt.

Hoàn thiện thể chế, chính sách - mở đường cho kinh tế tư nhân bứt phá

Kinh tế tư nhân đã được Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh không chỉ là một thành phần của nền kinh tế, mà còn là động lực hàng đầu thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới sáng tạo. Đây là tư tưởng cốt lõi, phản ánh sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của Đảng ta về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân. Từ định hướng chiến lược đó, ngày 4-5-2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, khẳng định khu vực này là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Văn kiện đặt ra những mục tiêu rõ ràng: Đến năm 2030, có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp tư nhân hoạt động hiệu quả, kinh tế tư nhân đóng góp 55 - 58% GDP, giải quyết khoảng 85% việc làm xã hội... Nghị quyết cũng yêu cầu hình thành và phát triển các tập đoàn tư nhân lớn mạnh, ít nhất có 20 doanh nghiệp tư nhân có năng lực cạnh tranh quốc tế, đủ sức dẫn dắt chuỗi giá trị và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp nhỏ, vừa, siêu nhỏ cùng phát triển.

Ngay sau đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 138/NQ-CP ngày 16-5-2025 về Kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW, phân công cụ thể trách nhiệm cho từng bộ, ngành, địa phương. Đây là văn bản thể hiện rõ cam kết của Chính phủ trong việc hiện thực hóa quan điểm, mục tiêu của Bộ Chính trị bằng các biện pháp cụ thể, đồng bộ, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi và bình đẳng cho doanh nghiệp. Tiếp đến, ngày 17-5-2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 198/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, trong đó cho phép áp dụng hàng loạt ưu đãi vượt khung về thuế, đất đai, tín dụng, đổi mới sáng tạo, cải thiện môi trường kinh doanh... nhận được sự đồng thuận rất cao từ các đại biểu Quốc hội.

Trên cơ sở đó, Chính phủ và các bộ, ngành đã cụ thể hóa bằng nhiều văn bản dưới luật. Cụ thể như sửa đổi, bổ sung một số quy định về đăng ký doanh nghiệp, giảm mạnh thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian cấp phép và minh bạch hóa quy trình, bảo đảm cạnh tranh bình đẳng. Về đất đai, quy định về quản lý và sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp đã mở rộng quyền tiếp cận đất đai, ưu tiên bố trí mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ và khởi nghiệp sáng tạo. Về tín dụng, hướng dẫn triển khai tín dụng xanh và tín dụng số, khuyến khích cho vay không cần thế chấp, mở rộng phạm vi bảo lãnh tín dụng và áp dụng ưu đãi lãi suất cho dự án đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh...

Cùng với đó, Nhà nước chú trọng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh. Chính phủ đã đưa ra lộ trình xóa bỏ cơ chế thuế khoán, thay thế bằng phương thức khai, nộp thuế điện tử minh bạch; đồng thời yêu cầu các cơ quan quản lý cung cấp miễn phí phần mềm kế toán, dịch vụ pháp lý và đào tạo quản trị cơ bản cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ. Để thúc đẩy liên kết chuỗi và hội nhập quốc tế, Chính phủ có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân xây dựng thương hiệu, xúc tiến xuất khẩu, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng quốc tế và liên kết với doanh nghiệp nhà nước, FDI, hình thành hệ sinh thái sản xuất bền vững... Ngoài ra còn có những chính sách ưu tiên xử lý vi phạm kinh tế bằng biện pháp tài chính, không hình sự hóa - tạo tâm lý an toàn cho nhà đầu tư...

Hệ thống chủ trương, chính sách, quy định pháp luật được ban hành đồng bộ sau Nghị quyết số 68-NQ/TW là sự hiện thực hóa sinh động cam kết của Đảng và Nhà nước về việc bảo hộ quyền kinh doanh, tài sản hợp pháp của doanh nghiệp, khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và nuôi dưỡng khát vọng cống hiến của đội ngũ doanh nhân. "Sự thay đổi lớn này từ Đảng, Chính phủ sẽ đưa kinh tế tư nhân nói riêng và Việt Nam nói chung phát triển mạnh hơn trong kỷ nguyên mới" - ông Mạc Quốc Anh tin tưởng.

Đồng quan điểm, PGS.TS Võ Đại Lược, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế thế giới cho rằng, những chính sách về phát triển kinh tế tư nhân và thúc đẩy khoa học, công nghệ, sáng tạo đổi mới gần đây là những thay đổi tư duy quan trọng, mang tính chiến lược. Mỗi chính sách đúng định hướng, hợp quy luật phát triển chính là một viên gạch góp phần dựng xây nền móng vững chắc để khu vực kinh tế tư nhân cất cánh, trở thành “một động lực quan trọng nhất” đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển hùng cường và thịnh vượng.