Kỷ niệm 50 năm chiến thắng A Bia

Trận đánh đồi A Bia là trận chiến đấu diễn ra ác liệt trên cao điểm 937 (nay thuộc địa bàn xã Hồng Bắc, huyện A Lưới) giữa quân và dân ta với binh lính Mỹ. Trận đánh diễn ra từ ngày 10-5-1969 tới 20-5-1969.

A Bia là điểm cao nhất (937 mét so với mặt nước biển) nằm giữa vùng rừng núi trùng điệp cách biên giới Việt - Lào chừng 1,9km. Tại đây, sau những thất bại dịp Tết Mậu Thân (1968), đế quốc Mỹ điên cuồng mở nhiều đợt tấn công vào khắp các địa bàn thuộc tỉnh Thừa Thiên - Huế, đặc biệt là những cuộc càn quét vào thung lũng A Lưới.

Các tướng lĩnh Mỹ cho rằng A Bia là một khu vực địa hình quan trọng đối với thung lũng A Lưới, A Sầu nên quyết định huy động lực lượng tương đương với hai sư đoàn, được hỗ trợ mạnh của lực lượng pháo binh và không quân để chiếm bằng được vùng rừng núi này làm bàn đạp đánh chiếm toàn bộ thung lũng A Lưới, A Sầu hòng đẩy quân ta ra sát biên giới Việt - Lào, phá vỡ hành lang vận chuyển chiến lược từ Bắc vào Nam của ta.

Lợi dụng địa thế hiểm trở cùng thời tiết khắc nghiệt rừng núi, các đơn vị bộ đội chủ lực của ta trong đó có Sư đoàn 324 phối hợp với lực lượng bộ đội địa phương, dân quân du kích đã kiên cường chiến đấu, sáng tạo mưu trí, chủ động tấn công đập tan nhiều cuộc hành quân của địch.

Những cuộc đụng độ trên "Đồi thịt băm" diễn ra cực kỳ căng thẳng. Bộ đội ta lợi dụng vị trí cao, áp đảo hoàn toàn đối phương, phía Mỹ phải viện vào hỏa lực mạnh, gọi yểm trợ liên tục. Mặc dù vậy, trận địa của ta vẫn được giữ vững tới ngày 18-5 mới rút lui dần do đạn dược và lương thực đã cạn. Chủ trương đánh tiêu hao sinh lực địch, bảo toàn lực lượng và rút lui an toàn của ta đã hoàn thành.

Dư luận và báo chí Mỹ gọi trận chiến này là "Đồi thịt băm" để chỉ tổn thất nặng nề mà quân đội Mỹ đã phải hứng chịu chỉ để chiếm một vị trí "không có giá trị quân sự" như họ công bố khi rút lui vào ngày 5-6-1969.

Tại buổi giao lưu, Thiếu tướng Lê Huy Mai, nguyên Phó Chánh Tranh tra Bộ Quốc phòng, nguyên Chủ nhiệm Trinh sát Trung đoàn 1, Sư đoàn 324 khẳng định: “Tổn thất của quân Mỹ trong chiến dịch A Bia năm 1969 và chiến dịch 935 năm 1970 đã ảnh hưởng thực sự đến chính trường nước Mỹ, buộc Tổng thống Mỹ Richard Nixon phải quyết định đẩy nhanh chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” và tuyên bố đợt rút quân viễn chinh đầu tiên nhằm mục đích giảm bớt thương vong cho binh lính Mỹ. Mặc dù trận đánh chỉ ở mức trung đoàn song chiến thắng vẻ vang này đã thực sự tạo ra bước ngoặt trong chiến tranh Việt Nam, góp phần thuận lợi cho nhiệm vụ giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”.