Kiểm tra đối tượng sở hữu nhà ở xã hội để phát hiện, xử lý các sai phạm

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ tám, sáng 28-10, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023.

Cần có giải pháp đột phá đẩy nhanh nhà ở xã hội

Tại phiên thảo luận, đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, các điểm nghẽn trong thực hiện các chính sách pháp luật về nhà ở xã hội trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch, sửa đổi các chính sách để thu hút nhà đầu tư, giúp người có thu nhập thấp, công nhân lao động có nhu cầu nhà ở xã hội được tiếp cận tốt hơn.

Ngoài ra, đại biểu đề nghị phải thực hiện bố trí ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương thỏa đáng để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, hoàn thiện các cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tham gia phát triển nhà ở xã hội cho công nhân ở các khu công nghiệp. Cùng với đó là chỉ đạo tháo gỡ khó khăn để các nhà đầu tư, người có thu nhập thấp, công nhân, lao động được tiếp cận với vốn vay để đầu tư cũng như mua nhà ở xã hội.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Văn An (Đoàn Thái Bình) cho rằng, dự thảo Nghị quyết đề ra mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030 bảo đảm tiến độ, chất lượng và sự phù hợp với nhu cầu, điều kiện làm việc, sinh sống của đối tượng thụ hưởng.

Đại biểu cho biết, đây mới là chủ trương chung chứ chưa có các định hướng cụ thể. Do đó, dự thảo Nghị quyết cần quy định thêm các nhiệm vụ, giải pháp để hạn chế tình trạng xét duyệt đối tượng không đúng, mua nhà ở xã hội để bán sang tay, đồng thời đẩy mạnh việc xây dựng nhà ở xã hội từ ngân sách để cho thuê… trong thời gian tới.

Đồng tình với kết quả giám sát được nêu trong báo cáo, tuy nhiên đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) đề nghị bổ sung vấn đề quan trọng trong phát triển nhà ở xã hội thời gian qua. Đó là đối tượng được tiếp cận nhà ở xã hội có khi chưa đúng, không đúng. Có người sở hữu nhà ở xã hội không phải là người được hưởng chính sách ưu đãi này.

Đại biểu mong muốn, Đoàn giám sát xem xét vấn đề này và có những kiến nghị cụ thể trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội.

Theo đó, giao Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ngăn chặn kịp thời và kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong thi hành luật về quản lý thị trường bất động sản về nhà ở xã hội. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán về chất lượng nhà ở xã hội.

Có dấu hiệu lũng đoạn, thổi giá bất động sản

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho biết, thời điểm này đang sốt giá đất, giá đất cao, nhu cầu ở không nhiều chủ yếu mua để đầu cơ, cho thuê, có người mới vừa mua thì đã sang tay chốt lời, thị trường bất động sản bất ổn, khó định giá.

Chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, đại biểu cho rằng do chính sách của Nhà nước trên các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, đất đai... cho nhà ở xã hội chưa khuyến khích cho nhà đầu tư, gói tín dụng 120 nghìn tỷ chậm được giải ngân.

Nhiều văn bản pháp quy còn chồng chéo nhau, chưa rõ ràng, nhiều địa phương chưa đạt tỷ lệ về nhà ở xã hội theo quy định. Nếu có chỉ số ít căn hộ được mua hoặc thuê, chưa đáp ứng được nhu cầu, quỹ đất đô thị chủ yếu đấu thầu dự án dành cho nhà ở thương mại, còn nhà ở xã hội phụ thuộc vào 20% trong dự án của nhà ở thương mại.

Nêu thực tế thị trường bất động sản tăng giá cao, đột ngột, bên cạnh vướng về thể chế, chính sách, đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn Quảng Nam) cho rằng, có dấu hiệu lũng đoạn, thao túng và thổi giá, tạo ra bong bóng bất động sản của một nhóm lợi ích.

“

“Chúng ta cần đánh giá sát, đúng vấn đề, từ đó chỉ ra được giải pháp cụ thể, căn cơ. Dự thảo Nghị quyết đã đánh giá được hạn chế, nhưng chủ yếu vẫn là hạn chế trong chính sách, pháp luật, nhưng vẫn còn yếu tố bất thường, tăng giá đột ngột, gấp 2-3 lần, không phù hợp với tình hình thực tế chung và nhu cầu của người dân” - đại biểu Tạ Văn Hạ nêu.

Theo đại biểu Tạ Văn Hạ, một trong những giải pháp giảm giá thị trường bất động sản, đó là trái phiếu bất động sản. Hiện nay, trái phiếu bất động sản phát hành ra với mức lãi suất 12-15%, cộng với khoảng 3% phí phát hành. Như vậy, mục tiêu của phát hành trái phiếu bất động sản, dư nợ lĩnh vực này đến thời kỳ đáo hạn có áp lực rất lớn.

Vì vậy, thời gian tới thị trường bất động sản chưa thể hạ nhiệt và người dân cũng chưa có cơ hội để tiếp cận với thị trường. Do đó, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu giải pháp và tiến hành thanh tra, kiểm tra, xem xét lại căn cơ để phục hồi và phát triển thị trường bất động sản lành mạnh và đúng hướng.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) cho rằng, giá nhà đất tại một số thành phố lớn tăng rất cao thời gian qua, nhất là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã khiến thị trường bất động sản vừa mới phục hồi lại xuất hiện những dấu hiệu bất ổn. Cử tri lo lắng trước các hiện tượng thổi giá, tạo sóng, gây nhiễu loạn thông tin.

Đại biểu cho rằng, tình trạng đầu cơ thổi giá, đẩy giá là nguyên nhân chính dẫn đến giá nhà đất tăng cao như thời gian gần đây. Nguyên nhân nữa là do tồn tại tâm lý của một bộ phận người dân mua nhà đất để chờ tăng giá và thực tiễn này có xu hướng ngày càng tăng cao.

"Đề nghị Chính phủ tiếp tục có những chính sách ưu đãi đủ sức hấp dẫn để khuyến khích các doanh nghiệp phát triển phân khúc nhà ở thương mại phù hợp túi tiền của phần đông người lao động. Đồng thời quyết liệt chỉ đạo để tháo gỡ những vướng mắc của các dự án nhà ở hiện nay và nếu như thuộc thẩm quyền của cấp cao hơn thì báo cáo cấp có thẩm quyền để tháo gỡ những vướng mắc trong các dự án này. Nghiên cứu triển khai các biện pháp mạnh để kiểm soát tình trạng đầu cơ nhà đất trong thời gian qua”, đại biểu nêu quan điểm.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội), giá bất động sản cao bất thường do người mua để tích lũy tăng cao khiến dòng tiền đẩy vào bất động sản cao, không chảy vào kinh doanh sản xuất; nguồn cung bất động sản ngày càng khan hiếm. Bên cạnh đó, các lực lượng thị trường như môi giới, đấu giá cố tình đẩy giá lên cao để kiếm lợi nhuận.

Để kiểm soát giá bất động sản, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng cần yêu cầu người tham gia đấu giá phải chứng minh được khả năng tài chính để mua tài sản, nhằm loại bỏ những người chỉ đấu giá để bán lại.

Đại biểu đề nghị, thực hiện ngay Điều 31 của Luật Giá về kiểm tra các yếu tố hình thành giá khi có biến động bất thường; yêu cầu doanh nghiệp kê khai giá bán lần đầu trên thị trường thứ cấp. Đồng thời, xây dựng cơ chế quản lý sàn giao dịch bất động sản chuyên nghiệp tại một số thành phố lớn nhằm quản lý minh bạch hoạt động của thị trường.