Không có chuyện suýt va chạm trên không giữa hai máy bay

Theo báo cáo điều tra của Cục HKVN, vào lúc 8h15’, máy bay HVN1203 xin giảm độ cao, kiểm soát viên không lưu (KSVKL) đã cấp huấn lệnh cho HVN1203 xuống FL320. Đến 8h17’, HVN1203 báo sắp đạt FL320 và xin xuống tiếp, KSVKL đã yêu cầuHVN1203 giữ FL320, đồng thời thông báo có máy bay VJC3258/A320 bay ngược chiều đang giữ FL310. HVN1203 thông báo đã nhìn thấy tàu bay trên hệ thống TCAS.

Tuy nhiên, tại thời điểm 08h19, KSVKL nhận thấy HVN1203 đã giảm độ cao xuống dưới mực bay FL320 và đã đề nghị tổ lái HVN1203 xác nhận. Tổ lái HVN1203 đã xác nhận đang xuống FL300. Hệ thống TCAS trên hai tàu bay đều phát tín hiệu cảnh báo, sau đó 2 tổ lái thực hiện theo khuyến cáo tránh va chạm của hệ thống TCAS, VJ3258 lên mực bay FL333 sau khi hết cảnh báo đã trở về mực bay FL310 theo huấn lệnh KSVKL. HVN1203 xuống mực bay FL300.

Được biết trên các máy bay dân dụng hiện nay (có trong lượng cất cánh tối đa trên 5.700 kg hoặc có khả năng chở 19 hành khách trở lên) đều được trang bị hệ thống cảnh báo va chạm trên không (TCAS). Đây là hệ thống cảnh báo va chạm tàu bay được thiết kế để giảm tại nạn do va chạm trên không giữa các máy bay. TCAS tự động trao đổi về cảnh báo chuyển động tương đối giữa 2 máy bay và cảnh báo này sẽ được thông tin cho tổ bay trên màn hình và bằng chỉ lệnh âm thanh, từ đó tổ lái sẽ làm theo.

Theo kết luận điều tra của Cục HKVN, hệ thống TCAS trên 02 tàu bay đã được kích hoạt và cả hai tổ lái (VNA và VJA) đã thực hiện theo khuyến cáo của hệ thống TCAS. Do vậy, trên thực tế không xảy ra việc suýt va chạm trên không giữa các máy bay về mặt vật lý. Mặc dù vậy, theo quy định thì trường hợp trên đã vi phạm tiêu chuẩn phân cách tối thiểu giữa các máy bay, uy hiếp cao về an toàn hoạt động bay và Cục HKVN đã tiến hành điều tra, xử lý.

Theo đó, nguyên nhân trực tiếp gây ra sự cố trên là do tổ lái chuyến bay HVN1203 đã nhầm lẫn khi đặt đồng hồ giảm độ cao, thay vì đặt độ cao 32.000ft thành giảm độ cao không xác định “open descend”. Bên cạnh đó có nguyên nhân gián tiếp là do lái chính chuyến bay HVN1203 đã không thông báo với lái phụ khi đặt đồng hồ độ cao để thực hiện việc kiểm tra chéo theo quy trình khi thực hiện việc đặt đồng hộ độ cao theo huấn lệnh của KSVKL trong quá trình giảm độ cao.

Căn cứ tính chất sự việc và cũng để nhằm ngăn ngừa sự cố tương tự xảy ra và để đảm bảo an toàn bay, Cục HKVN đã yêu cầu Thanh tra Hàng không tiến hành xử phạt hành chính đối với Lái trưởng (là người trực tiếp điều khiển tàu bay) chuyến bay HVN1203 ngày 7/8/2014 về hành vi điều khiển máy bay vi phạm quy tắc bay, phương thức bay, áp dụng hình thức phạt bổ sung thu hồi giấy phép nhân viên hàng không; Tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với Lái phụ (F/O) chuyến bay HVN1203 ngày 7/8 về hành vi thực hiện nhiệm vụ không đúng quy trình thực hiện công việc, quy trình phối hợp hoạt động gây uy hiếp an ninh hàng không, an toàn hàng không, áp dụng hình thức phạt bổ sung thu hồi giấy phép nhân viên hàng không.