Khốn khó vì thủ tục

Chỉ 50% số bệnh nhân được thanh toán

Trao đổi với báo chí, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Minh Thảo cho biết, chưa có thống kê cuối cùng nhưng ước tính chỉ có trên 50% số người bệnh TNGT không vi phạm luật giao thông được thanh toán phí khám, chữa bệnh trong thời gian qua. Theo ông Thảo, hiện vẫn chưa có mẫu giấy xác nhận bệnh nhân TNGT không vi phạm luật và vẫn chưa rõ về cơ quan có thẩm quyền xác nhận việc này, vì thế cơ quan bảo hiểm vẫn phải dựa vào nhận định của công an các quận, huyện để quyết định chi trả hay không. Điểm thiếu rõ ràng này là một trong những nguyên nhân khiến số bệnh nhân TNGT được hưởng chế độ bảo hiểm giảm mạnh. Không phải nơi nào cũng có sự linh hoạt như ở Thừa Thiên Huế, nơi bảo hiểm xã hội và công an thường xuyên phối hợp chặt chẽ trong việc ra văn bản chứng minh người bệnh TNGT có vi phạm luật giao thông hay không. Chính nhờ sự phối hợp chặt chẽ ấy mà ở Thừa Thiên Huế, rất nhiều bệnh nhân TNGT đã được thanh toán chi phí khám, chữa bệnh đầy đủ.

Trong một văn bản gửi Bộ Tài chính mới đây, Bộ Y tế dự kiến sửa đổi quy định thanh toán phí khám, chữa bệnh cho bệnh nhân TNGT theo hướng để cho bệnh nhân được thanh toán trực tiếp luôn tại bệnh viện theo chế độ bảo hiểm y tế, nhưng sau đó cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ phải đi xác minh xem bệnh nhân TNGT có vi phạm luật hay không. Nếu xác minh xong và kết quả cho thấy bệnh nhân vi phạm luật thì bảo hiểm xã hội sẽ có thông báo về nơi cư trú để đòi "nợ" bệnh nhân. Tuy nhiên, rất khó để có thể thực hiện được quy định này, vì có những vụ TNGT mà 10 năm sau vẫn chưa phân định được ai đúng, ai sai. Trong nhiều trường hợp, khi xác định được người bệnh có vi phạm luật giao thông thì họ đã điều trị xong, đã ra viện, rất khó tìm, khó đòi nợ bởi nhiều bệnh nhân không thuộc về cơ quan đoàn thể nào, địa chỉ không rõ ràng hoặc gia cảnh quá khó khăn... Lúc đó, hướng mà Bộ Y tế đề xuất là họp thường xuyên để xem xét, nếu nợ khó đòi quá nhiều sẽ tìm cách đề nghị Chính phủ xem xét, nếu nợ ít thì coi mất mát như là sự rủi ro trong hoạt động của cơ quan bảo hiểm.

Không rõ ràng, khó thực hiện

Không khó để thấy một trong những lý do chính dẫn đến việc chi trả cho bệnh nhân bảo hiểm y tế bị TNGT thời gian qua gặp khó khăn là do quy định chưa rõ ràng. Chưa có mẫu giấy xác nhận không vi phạm luật, chưa rõ cơ quan có thẩm quyền xác nhận, người dân thường lúng túng, không biết tới đâu để xác minh khi xảy ra tai nạn. Cái sự khó ấy dẫn đến hệ quả là nhiều bệnh nhân mất quyền lợi trong khi chi phí điều trị cho bệnh nhân TNGT không rẻ chút nào. Chính vì thế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có văn bản gửi liên bộ Y tế - Tài chính, đề nghị công bố rõ cơ quan nào có thẩm quyền xác nhận việc bệnh nhân TNGT có vi phạm luật hay không, đồng thời công bố mẫu giấy xác nhận chuẩn.

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, dù cơ quan bảo hiểm muốn chi trả cho toàn bộ số bệnh nhân TNGT nhưng rất khó thực hiện điều đó bởi Luật Bảo hiểm y tế 2008 chỉ cho phép chi trả phí khám, chữa bệnh cho người bị tai nạn không vi phạm luật giao thông. Mà đi xác minh người bệnh có vi phạm luật giao thông hay không, "truy tìm" tung tích người bệnh đã ra viện rồi gửi thông báo đòi nợ… là cả một quá trình không đơn giản. Như thế, rõ ràng quy định hiện hành đang gây khó cho cả người làm chính sách lẫn người được hưởng quyền lợi?