Khởi đầu thuận lợi

Bám sát ông R.Erdogan nhất là đối thủ chính Muharrem Ince của đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP). Dù chỉ đạt 31% phiếu bầu, ông Ince vẫn kêu gọi các nhà giám sát bầu cử tiếp tục theo dõi tại các điểm bỏ phiếu để tránh khả năng gian lận. Tuy nhiên, Chủ tịch Ủy ban bầu cử Thổ Nhĩ Kỳ Sadi Guven cho biết, với 98% số phiếu đã kiểm, đương kim Tổng thống R.Erdogan đã có một thắng lợi áp đảo, mở đường cho việc tiếp tục nhiệm kỳ lãnh đạo chính thức thứ hai.

Theo các chuyên gia, đây là chiến thắng hết sức ấn tượng, bởi lẽ, việc kêu gọi tổng tuyển cử sớm trước thời hạn vào ngày 3-11-2019 theo như kế hoạch đã định được xem là một nước cờ khá mạo hiểm của nhà lãnh đạo 64 tuổi. Quyết định được đưa ra trong bối cảnh ông R.Erdogan và chính phủ của ông đang phải đối mặt với sức ép từ nhiều phía. Cử tri Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt đầu cảm nhận được tác động của lạm phát leo thang, tiền mất giá và lãi suất cao do nền kinh tế suy yếu. Trong khi đó, phe đối lập thường không mấy thống nhất lại lần đầu tiên đoàn kết chống lại ông. Tuy nhiên, vị tổng thống quyết đoán của Thổ Nhĩ Kỳ đã vượt qua được thử thách một cách ngoạn mục.

Theo luật pháp Thổ Nhĩ Kỳ, trong nhiệm kỳ tiếp theo, Tổng thống R.Erdogan sẽ có thêm những quyền lực mới theo Hiến pháp sửa đổi vốn đã được thông qua năm 2017 sau cuộc trưng cầu dân ý. Tuy nhiên, đây cũng sẽ là thách thức chính trị lớn nhất đối với ông R.Erdogan cùng đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền kể từ khi nắm quyền điều hành đất nước 15 năm qua. Song, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định rằng, việc có thêm các quyền lực mới sẽ giúp dễ dàng giải quyết những thách thức kinh tế mà đất nước đang đối mặt, trong đó có việc đồng nội tệ lira giảm tới 20% giá trị so với USD trong năm 2018, thúc đẩy thỏa thuận với lực lượng nổi dậy người Kurd ở phía Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như vấn đề Iraq và Syria.

Các nhà phân tích cho rằng, khi đã đặt niềm tin vào nhà lãnh đạo đất nước sau nhiều biến cố, người dân Thổ Nhĩ Kỳ cũng thể hiện sự kỳ vọng vào việc Chính phủ sẽ hiện thực hóa những cam kết đã đề ra, như những gì Tổng thống R.Erdogan tuyên bố trước những người ủng hộ trong bài phát biểu từ trên ban công trụ sở AKP tại Ankara lúc 3 giờ sáng ngày 25-6. Theo đó, Ankara sẽ tiếp tục hành động kiên quyết hơn để chống các tổ chức khủng bố và phá hoại. Các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ cũng tiếp tục “giải phóng các vùng đất Syria” để 3,5 triệu người Syria tị nạn ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể trở về nhà an toàn.

Những bước đi quyết liệt này có lẽ cũng góp phần làm nên thành công của AKP trong trong cuộc bầu cử Quốc hội được tổ chức song song với cuộc bầu chọn Tổng thống mới. Với gần 98% số phiếu được kiểm, chính đảng này đã giành được 42% phiếu bầu trong khi đối tác liên minh là đảng Phong trào Dân tộc (MHP) giành được 11% sự ủng hộ của cử tri. Việc tiếp tục giữ quyền lực tối cao giữa lúc chính đảng của mình và liên minh đối tác MHP giành được số phiếu quá bán trong cuộc tổng tuyển cử sẽ đem tới cho Tổng thống R.Erdogan ưu thế lớn. Triển vọng chiếm đa số ổn định tại Quốc hội từ hai đảng phái này sẽ cho phép nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ dễ dàng thông qua các chính sách theo mong muốn nhằm chèo lái đất nước trong giai đoạn đối mặt với nhiều biến động.

Vì vậy, kết quả cuộc bầu cử sớm đã trở thành một phép thử thành công khẳng định thực tế rằng người đứng đầu Chính phủ Thổ Nhĩ Kỹ vẫn nhận được niềm tin rất lớn từ người dân. Đây là điểm khởi đầu đầy thuận lợi cho một hành trình dài nhằm giải quyết những bất cập còn tồn tại ở quốc gia nằm giữa hai lục địa Á - Âu này.