Khoa học, công nghệ có vai trò quan trọng phát triển ngành Nông nghiệp

Ngày 20-5, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức hội thảo phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng có vai trò quan trọng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng nông nghiệp.

Các nghiên cứu, kết quả tính toán theo cách khác nhau đều cho thấy đóng góp của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cho ngành Nông nghiệp rất lớn, đạt mục tiêu trên 50%. Điều này phản ánh nông nghiệp Việt Nam đang chuyển đổi từ mô hình theo chiều rộng sang mô hình tăng trưởng theo chiều sâu dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Theo đó, tăng trưởng GDP toàn ngành Nông nghiệp năm 2023 đạt 3,83%, cao nhất trong nhiều năm gần đây, đóng góp lớn vào tăng trưởng 5,05% của nền kinh tế (trong đó: Nông nghiệp tăng 3,88%; thủy sản tăng 3,71%, lâm nghiệp tăng 3,74%).

Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vị thế quan trọng và là trụ đỡ của nền kinh tế, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực, các cân đối lớn của nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo đã giúp cải thiện cơ cấu giống và tăng năng suất cây trồng vật nuôi giai đoạn 10 năm qua. Cộng đồng các nhà khoa học đã công nhận 529 giống mới (393 giống cây trồng, 12 giống thủy sản; 82 giống cây lâm nghiệp và 42 giống vật nuôi).

Công tác chọn tạo, sản xuất giống có hiệu quả lớn, góp phần đáng kể tăng năng suất và chất lượng của nông nghiệp những năm qua. Ví dụ: Các giống lúa Việt Nam chọn tạo được chuyển giao và ứng dụng trên phạm vi cả nước với diện tích khoảng 6,2 triệu héc ta, chiếm gần 80% diện tích lúa cả nước.

Riêng vùng Đồng bằng sông Cửu Long, các giống lúa do các nhà khoa học Việt Nam chọn tạo chiếm trên 80% diện tích cả vùng.

Với cà phê, năng suất hiện đạt 27 tạ/ha, tăng 4,2 tạ/ha (tương đương 18,6%), cao gấp 1,5 lần so với Brazil, gấp 3 lần so với Colombia và Indonesia. Sản lượng cà phê nhân niên vụ 2023/2024 đạt 1,68 triệu tấn, tăng 357 nghìn tấn so với năm 2013; xuất khẩu cà phê đạt 2,74 tỷ USD, đưa Việt Nam trở thành nước xuất khẩu lớn thứ hai thế giới.

Cây ăn quả hiện đạt bình quân hơn 10 tấn/ha, tổng sản lượng trái cây đạt khoảng 12,8 triệu tấn, tăng 6 triệu tấn so với năm 2013 (6,8 triệu tấn).

Trong chăn nuôi, năng suất của một số vật nuôi chính cải thiện đáng kể; dòng lợn nái có số con cai sữa đạt 28 con/nái/năm. Đối với gà, tỷ lệ nuôi sống trước đây chỉ đạt 50-60% nay nâng lên được 90-95%. Sản lượng trứng tăng cao. Các giống vịt cao sản chuyên thịt được chọn tạo, cung cấp tại các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long chiếm khoảng 65% thị phần.

Nhiều nhóm sản phẩm chủ lực cấp quốc gia, cấp tỉnh có hàm lượng ứng dụng khoa học, công nghệ rất cao được áp dụng từ khâu sản xuất giống, nuôi trồng, chế biến như: Tôm, cá tra…

Nhiều doanh nghiệp lớn ứng dụng công nghệ cao, tiên tiến ngang tầm khu vực và thế giới như: TH (sữa), Dabaco (chăn nuôi), Nafoods (trồng, chế biến trái cây), Masan (giết mổ, chế biến), Nam miền Trung (tôm)...

Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, lĩnh vực khoa học, công nghệ còn một số hạn chế: Việc thương mại hóa, chuyển giao kết quả nghiên cứu sản phẩm, công trình khoa học, công nghệ còn chậm; một số công trình, đề tài nghiên cứu có hàm lượng sáng tạo, tính mới chưa cao; thiếu đội ngũ khoa học đầu ngành, nhân lực nghiên cứu đông nhưng chưa mạnh; việc sử dụng trang thiết bị cơ sở vật chất có lúc, có nơi chưa hiệu quả...