Ireland: Tương lai chưa sáng

Nay tình thế đã hoàn toàn thay đổi. Trong cuộc tổng tuyển cử này, hệ thống tài chính của Ireland đang đứng trên bờ vực. "Con hổ vùng Celtic" ngày nào giờ đang nằm bẹp dưới núi nợ trị giá 130 tỷ USD, tỷ lệ thất nghiệp ở mức 14%, thị trường nhà đất gần như tê liệt. Đời sống của người dân bị đảo lộn đáng kể. Đây là lần đầu tiên trong hai thập kỷ qua, cơn ác mộng "cơm áo gạo tiền" đang ám ảnh đất nước Tây Bắc Âu này. Đây cũng là lần đầu tiên trong suốt 14 năm qua, Fianna Fail - đảng cầm quyền ở Ireland đang phải hứng chịu một thất bại cay đắng.

Đúng như dự đoán trước cuộc bầu cử vừa diễn ra (25-2), kết quả kiểm phiếu sơ bộ cuối ngày 26-2 cho thấy, đảng Fine Gael trung tả của ứng cử viên Enda Kenny đang dẫn đầu với 36,1% số phiếu bầu, đảng Lao động về nhì với 20,5% phiếu. Tiếp theo là đảng Sin Feinn - 10,1%. Fianna Fail chỉ giành có vỏn vẹn 2,7% phiếu bầu. Như vậy, nhiều khả năng, đảng Fine Gael trung tả sẽ liên kết với "đối tác truyền thống" là đảng Lao động trung hữu để thành lập Chính phủ mới.

Rõ ràng, cử tri Ireland đã quy trách nhiệm cho Fianna Fail về cuộc khủng hoảng nợ hiện nay; đồng thời bất bình trước sự kiện Thủ tướng Brian Cowen chấp nhận gói cứu trợ trị giá 85 tỷ euro từ Liên minh châu Âu (EU) và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Với người dân ở đất nước vừa trải qua thời kỳ thịnh vượng, việc nhận giải cứu ở cấp quốc gia từ các tổ chức tài chính thế giới không chỉ gây tổn hại niềm tự hào dân tộc, mà còn đưa Ireland vào kỷ nguyên "thắt lưng buộc bụng", làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ thống an sinh xã hội hiện hành.

Trong bối cảnh Ireland hiện nay, thật khó có "tuần trăng mật" cho liên minh cầm quyền mới. Bất kể Fine Gael có liên kết với đảng nào thì cũng không tránh khỏi khối nợ đã lên tới 98,6% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Cùng với đó là mức thâm hụt ngân sách quốc gia hơn 4 triệu dân này trong năm nay dự kiến sẽ vượt mốc 30% GDP - cao gấp đôi của Hy Lạp. Để thực hiện lời hứa giảm tỷ lệ thâm hụt ngân sách xuống mức 3% GDP vào năm 2014, Ireland chỉ còn biện pháp tăng thu, giảm chi nhằm tiết kiệm 15 tỷ euro (gần 10% GDP). Trong chương trình tranh cử mang tên "Hãy để Ireland làm việc", Fine Gael cam kết sẽ giảm 9 tỷ euro thâm hụt ngân sách trong vòng 3 năm tới. Trong đó có cả những biện pháp kích thích tăng trưởng việc làm, giảm chi tiêu công, cải tổ hệ thống chính trị và đáng chú ý nhất là dự định thương thảo lại các điều khoản trong gói cứu trợ. Tuy nhiên, dư luận cho rằng Fine Gael sẽ không có nhiều cơ hội trước quy định khắt khe của chủ nợ là EU và IMF. Do đó, tình thế sẽ không khác mấy với những gì Fianna Fail đã làm thời gian qua hòng cứu vãn nền kinh tế. Tức là, những biện pháp của Fine Gael, nếu được áp dụng, vẫn không thể vực ngay dậy nền kinh tế Ireland đang ốm yếu bởi nguồn tăng thu ngân sách vẫn chủ yếu là chất thêm thuế lên lưng người dân và doanh nghiệp.

 Cuộc bầu cử ở Ireland dù chưa có kết quả cuối cùng nhưng cũng đã đủ cho thấy, người dân xứ này đã quyết "đưa tiễn" bằng được Fianna Fail khỏi sân khấu chính trị. Chỉ có "phép màu" mới giúp tân liên minh cầm quyền ở Ireland thay đổi được cục diện kinh tế hiện nay của đất nước. Với dự trữ ngân khố cạn kiệt, các điều kiện vay nợ ngặt nghèo, bất kỳ ai thay thế Thủ tướng B.Cowen cũng sẽ phải đối mặt với những ngày tháng vô vàn khó khăn.