Hướng tới phát triển bền vững

Đặc biệt, nhiều chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu Quốc hội đã đóng góp những ý kiến tâm huyết, trí tuệ và rất đáng quan tâm. Hànộimới Cuối tuần trân trọng giới thiệu một số ý kiến nổi bật.

GS.TS Nguyễn Quốc Sửu, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công:
Bổ sung “bài học dám quyết”

Dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng được chuẩn bị công phu, phản ánh toàn diện thực tiễn đất nước; mang tầm nhìn chiến lược, thể hiện tinh thần “kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vinh danh của dân tộc”. Tuy nhiên, trong các bài học, đề nghị bổ sung “bài học dám quyết”. Một khi vấn đề đã “chín”, có sự đồng thuận cao thì phải dám quyết ngay. Đó là bài học thành công của Đảng ta trong cải cách bộ máy và chính sách, là tinh thần nổi bật trong nhiệm kỳ vừa qua.

Cải cách bộ máy, cải cách hành chính là một quá trình lâu dài, nhưng đến năm 2025, chúng ta có thể khẳng định đây là một cuộc đại cách mạng thực sự. Tinh gọn bộ máy không chỉ là bài toán sắp xếp tổ chức mà là cuộc đổi mới tư duy quản trị quốc gia: Chỉ khi chúng ta dám quyết, dám làm, dám chịu trách nhiệm và biết điều chỉnh chính sách theo thực tiễn, khi đó bộ máy hành chính mới thực sự trở thành bộ máy phục vụ nhân dân - hiệu lực, hiệu năng và hiệu quả.

Mỗi chính sách cần được nhìn nhận theo vòng đời hoàn chỉnh - từ ban hành, thực thi, giám sát đến tổng kết. Đặc biệt, phải bám sát thực tiễn, khảo sát người dân - vì sự hài lòng của nhân dân chính là thước đo quan trọng nhất của cải cách hành chính.

TS Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội:
Chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng “kinh tế biển xanh”

Việt Nam là quốc gia có lịch sử, truyền thống, văn hóa và quá trình dựng nước, giữ nước gắn liền với biển... Từ thực tiễn của đất nước, kinh nghiệm quốc tế, đòi hỏi chúng ta phải nhận thức đầy đủ, đổi mới tư duy, hoàn thiện các chủ trương để biến tiềm năng to lớn của biển thành động lực phát triển bền vững, thích ứng với xu thế toàn cầu.

Chúng ta cần đánh giá, làm sâu sắc hơn các nội dung liên quan trong Dự thảo Báo cáo chính trị, bao gồm Dự thảo Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết, trong đó tập trung nghiên cứu, bổ sung, làm rõ các nội dung như đẩy mạnh chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng “Kinh tế biển xanh”.

Mọi hoạt động kinh tế trên biển đều phải hướng tới giảm phát thải carbon, xanh hóa ngành vận tải biển và dịch vụ cảng biển, khuyến khích hỗ trợ tàu biển sử dụng nhiên liệu xanh, đầu tư hệ thống cung cấp điện bờ cho tàu cập cảng, phát triển cảng xanh và áp dụng các công nghệ tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải, bảo vệ và phục hồi bể chứa carbon bao gồm các hệ sinh thái biển như rừng ngập mặn, tảo biển, san hô và những bể chứa carbon tự nhiên. Cần có chính sách đặc thù để bảo vệ và phục hồi mở rộng diện tích các hệ sinh thái, đồng thời nghiên cứu để có tính toán và đưa vào hệ thống hạch toán carbon quốc gia.

Để huy động nguồn lực cho kinh tế biển xanh, chúng ta phải tăng cường hợp tác quốc tế, chủ động tham gia các sáng kiến và các thể chế quốc tế về kinh tế biển xanh và bảo vệ môi trường đại dương. Tranh thủ hỗ trợ về tài chính, công nghệ, kinh nghiệm quản lý từ các quốc gia và các tổ chức quốc tế; thu hút đầu tư tư nhân vào các dự án kinh tế biển xanh; xây dựng cơ chế tài chính xanh, ưu tiên cho các dự án năng lượng tái tạo biển và nuôi trồng thủy sản bền vững, xử lý ô nhiễm môi trường biển.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội:
Biết khai thác giá trị văn hóa, sáng tạo mới có thể phát triển bền vững

Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng đã cho thấy tinh thần đổi mới, tầm nhìn chiến lược và tính toàn diện. Lần đầu tiên, văn kiện đã khẳng định rõ: “Phát triển nguồn lực con người, phát triển văn hóa thực sự trở thành nền tảng, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước”. Đây không chỉ là một “tuyên ngôn” về vai trò của văn hóa, mà là sự tái định vị văn hóa trong mô hình phát triển quốc gia - không chỉ là lĩnh vực “mềm” mà là nguồn lực “cứng” có thể tạo nên sức mạnh tổng hợp của dân tộc.

Nội dung về xây dựng và thực hiện hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam là một trong những trụ cột quan trọng nhất của Dự thảo lần này. Đây chính là “mã gen văn hóa” của dân tộc, là nền tảng tinh thần giúp củng cố khối đại đoàn kết, nâng cao sức đề kháng xã hội, định hướng lối sống và hành vi con người Việt Nam trong kỷ nguyên toàn cầu hóa. Việc tích hợp sâu các hệ giá trị này vào giáo dục, truyền thông và đời sống cơ sở không chỉ giúp hình thành nhân cách và bản lĩnh con người Việt Nam thời đại mới, mà còn tạo ra sức mạnh mềm để Việt Nam hội nhập bình đẳng và tự tin với thế giới. Tuy nhiên, nếu chúng ta cụ thể hóa được các hệ giá trị ngay trong chính Báo cáo chính trị này thì khi triển khai sẽ có sự thống nhất hành động cao hơn.

Một điểm mới, mang tính chiến lược khác là sự nhấn mạnh đến phát triển công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, kinh tế di sản và dịch vụ văn hóa. Đây là những lĩnh vực vừa khẳng định bản sắc dân tộc, vừa mở ra không gian kinh tế mới trong nền kinh tế tri thức.

Sức sống của văn hóa đang trở lại mạnh mẽ trong tư duy phát triển của Đảng. Đại hội XIV tới đây sẽ mở ra kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của phát triển bằng văn hóa, bằng con người và vì con người. Đó là bước đi phù hợp với xu thế toàn cầu, khi các quốc gia đều nhận ra rằng: Chỉ những nước biết khai thác giá trị văn hóa và sáng tạo mới có thể phát triển bền vững.

TS Trần Thị Nhị Hà, Phó Trưởng ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội:
Xây dựng hệ thống y tế theo hướng hiện đại, thông minh và nhân văn

Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đều xác định rằng cần xây dựng y tế cơ sở là nền tảng, y tế dự phòng là trọng tâm, tăng cường công bằng, bao phủ y tế, tăng đầu tư công cho y tế.

Tuy nhiên, các định hướng phát triển lĩnh vực y tế trong Dự thảo Chương trình hành động vẫn chưa thực sự tương xứng với kỳ vọng của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, với định hướng chiến lược phát triển y tế trong kỷ nguyên mới của dân tộc, nhất là chưa gắn với các nghị quyết của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết số 72-NQ/TƯ ngày 9-9-2025 của Bộ Chính trị “Về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân”.

Do đó, nên đưa vào Chương trình hành động thực hiện đồng bộ nghị quyết của Trung ương về lĩnh vực y tế và an sinh xã hội để bảo đảm tính thống nhất và liên kết của hệ thống văn kiện, coi đây là nền tảng quan trọng để nâng chỉ số sống khỏe của nhân dân.

Trên cơ sở nguyên tắc lấy con người là trung tâm, phòng bệnh hơn chữa bệnh, cần nghiên cứu, sửa đổi bổ sung nội dung mục 6.II trong Chương trình hành động liên quan lĩnh vực y tế, như sau: Xây dựng hệ thống y tế theo hướng hiện đại, thông minh và nhân văn, lấy y tế cơ sở làm nền tảng, y tế dự phòng làm trọng tâm, y tế chuyên sâu làm trụ cột, bảo đảm mọi người dân được quản lý sức khỏe theo hồ sơ điện tử cá nhân.