Hướng dẫn chi tiết việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 101/2025/UBTVQH15 quy định chi tiết, hướng dẫn việc tổ chức hội nghị cử tri; việc giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp xã ở thôn, tổ dân phố; việc hiệp thương, giới thiệu người ứng cử, lập danh sách người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trong bầu cử bổ sung.

Quy định giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp xã ở thôn, tổ dân phố gồm 3 bước. Trong đó, Trưởng ban công tác Mặt trận phối hợp với Chi hội trưởng các đoàn thể họp với Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố để dự kiến người của thôn, tổ dân phố giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã theo thông báo của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã về việc phân bổ số lượng và cơ cấu, thành phần.

Trưởng ban Công tác Mặt trận triệu tập và chủ trì hội nghị gồm toàn bộ thành viên của Ban Công tác Mặt trận để thảo luận, dự kiến người của thôn, tổ dân phố giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã.

Trình tự tổ chức hội nghị gồm: Trưởng ban Công tác Mặt trận giới thiệu mục đích, yêu cầu của hội nghị, cử Thư ký hội nghị và đọc thông báo của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ của thôn, tổ dân phố được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã; tiêu chuẩn của đại biểu HĐND quy định tại Điều 5 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và những trường hợp không được ứng cử đại biểu HĐND quy định tại Điều 37 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND; Trưởng ban Công tác Mặt trận nêu dự kiến người của thôn, tổ dân phố để giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã; Hội nghị thảo luận và nhận xét về người được dự kiến giới thiệu ứng cử; Trưởng ban Công tác Mặt trận tổng hợp ý kiến và kết luận hội nghị; Hội nghị thông qua biên bản hội nghị.

Với Hội nghị cử tri giới thiệu người của thôn, tổ dân phố ứng cử đại biểu HĐND cấp xã, cũng được hướng dẫn cụ thể với 3 bước.

Cụ thể, Trưởng ban Công tác Mặt trận phối hợp với Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố gửi giấy mời tham dự hội nghị cử tri giới thiệu người của thôn, tổ dân phố ứng cử đại biểu HĐND cấp xã. Thành phần mời dự hội nghị gồm: Cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình; toàn thể thành viên Ban Công tác Mặt trận; Trưởng thôn, Phó Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng, Tổ phó tổ dân phố; đại diện Thường trực HĐND, UBND, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã.

Trình tự tổ chức hội nghị cử tri được thực hiện như sau: Trưởng ban hoặc Phó Trưởng ban Công tác Mặt trận chủ trì hội nghị cử tri, tuyên bố lý do và giới thiệu đại biểu dự hội nghị; giới thiệu mục đích, yêu cầu của hội nghị; giới thiệu Thư ký hội nghị để hội nghị quyết định; báo cáo về số lượng cử tri được mời, số lượng cử tri có mặt; người chủ trì hội nghị đọc thông báo của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã về việc phân bổ số lượng và cơ cấu, thành phần người của thôn, tổ dân phố được giới thiệu ứng cử; đọc tiêu chuẩn đại biểu HĐND quy định tại Điều 5 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và những trường hợp không được ứng cử đại biểu HĐND quy định tại Điều 37 của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.

Tiếp đó, đại diện Ban Công tác Mặt trận đọc danh sách do Ban Công tác Mặt trận dự kiến những người của thôn, tổ dân phố để giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã. Cử tri có thể giới thiệu thêm người ứng cử để hội nghị xem xét; Hội nghị thảo luận về những người được giới thiệu ứng cử; Hội nghị cử Tổ kiểm phiếu từ 5 đến 15 thành viên; Hội nghị quyết định biểu quyết danh sách chính thức những người của thôn, tổ dân phố được giới thiệu ứng cử bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín.

Trường hợp hội nghị biểu quyết bằng hình thức giơ tay thì Tổ kiểm phiếu đếm, tính kết quả biểu quyết đối với từng người được giới thiệu ứng cử.

Trường hợp hội nghị biểu quyết bằng hình thức bỏ phiếu kín thì phiếu lấy ý kiến của cử tri phải đóng dấu của Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã hoặc dấu của UBND cùng cấp. Trên phiếu lấy ý kiến ghi rõ họ và tên người ứng cử.

Người được giới thiệu ứng cử là người được trên 50% tổng số cử tri có mặt tín nhiệm. Trường hợp có nhiều người cùng được trên 50% tổng số cử tri có mặt tín nhiệm thì người được giới thiệu ứng cử được xác định theo kết quả biểu quyết tính từ cao xuống thấp cho đến khi đủ số lượng được phân bổ; trường hợp kết quả biểu quyết ngang nhau thì người chủ trì hội nghị lập danh sách những người đó để hội nghị biểu quyết lại và lấy người có kết quả biểu quyết cao hơn mà không cần phải đạt trên 50% tổng số cử tri có mặt.

Trường hợp biểu quyết lại mà kết quả biểu quyết vẫn ngang nhau thì việc có biểu quyết tiếp hay không do hội nghị quyết định; Tổ kiểm phiếu tiến hành kiểm phiếu, lập biên bản kiểm phiếu và công bố kết quả biểu quyết; Hội nghị thông qua biên bản hội nghị

Trường hợp bất khả kháng do tình hình dịch bệnh, thiên tai mà không thể tổ chức hội nghị trực tiếp thì tổ chức hội nghị trực tuyến hoặc tổ chức phát phiếu lấy ý kiến giới thiệu người của thôn, tổ dân phố ứng cử đại biểu HĐND cấp xã.

Hội đồng Bầu cử quốc gia quyết định việc tổ chức hội nghị trực tuyến, tổ chức phát phiếu lấy ý kiến đối với người ứng cử đến cử tri tại nơi cư trú khi mức độ ảnh hưởng của dịch bệnh, thiên tai trong phạm vi toàn quốc.

Ủy ban Bầu cử cấp tỉnh quyết định việc tổ chức hội nghị trực tuyến, tổ chức phát phiếu lấy ý kiến đối với người ứng cử đến cử tri tại nơi cư trú khi mức độ ảnh hưởng của dịch bệnh, thiên tai trong phạm vi địa phương mình (toàn tỉnh, thành phố hoặc ở từng xã, phường, thôn, tổ dân phố).

Căn cứ quyết định của cấp có thẩm quyền và điều kiện, tình hình thực tế ở địa phương, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã báo cáo cấp ủy cùng cấp, trao đổi, thống nhất với UBND cấp xã và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương lựa chọn hình thức tổ chức hội nghị trực tuyến hoặc phát phiếu lấy ý kiến và tổ chức thực hiện. Thành phần, số lượng cử tri được mời tham dự hội nghị trực tuyến hoặc phát phiếu lấy ý kiến phải bảo đảm quy định.

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, việc tổ chức hội nghị trực tuyến và thủ tục phát phiếu lấy ý kiến được thực hiện theo quy định tại điểm b và điểm c khoản 4 Điều 2 của Nghị quyết 101/2025/UBTVQH15.