Hợp tác vì hòa bình, an ninh khu vực châu Á-Thái Bình Dương

Đây là hoạt động cuối cùng trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 43 (AMM 43) tại Hà Nội từ ngày 19 đến 23-7. Hội nghị được tiến hành theo hai phiên họp hẹp và họp toàn thể, với sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao, Trưởng đoàn của 27 đối tác tham gia ARF.

Tại Hội nghị, các bộ trưởng đã trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế cùng quan tâm, kiểm điểm lại tình hình hợp tác trong năm qua và đề ra định hướng tương lai cho diễn đàn. Các bộ trưởng nhấn mạnh hòa bình, ổn định và hợp tác, phát triển là mục tiêu và nguyện vọng chung của các nước khu vực, cần phát huy hơn nữa hiệu quả của các cơ chế bảo đảm và công cụ hiện có vì hòa bình và an ninh khu vực như Hiệp ước Thân thiện và hợp tác (TAC), Hiệp ước về Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFS), Tuyên bố về cách ứng xử của các bên liên quan ở biển Đông (DOC) và ARF...

Về tình hình khu vực, các bộ trưởng bày tỏ quan ngại sâu sắc về vụ chìm tàu Cheonan của Hàn Quốc ngày 26-3; bày tỏ chia buồn với Chính phủ và người dân Hàn Quốc về các tổn thất; kêu gọi các bên liên quan kiềm chế và nỗ lực giải quyết hòa bình và sớm nối lại đàm phán 6 bên nhằm mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Các bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông; khẳng định ủng hộ việc triển khai hiệu quả Tuyên bố DOC, hướng tới mục tiêu xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông trong tương lai; tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin giữa các bên liên quan cũng như giải quyết hòa bình các tranh chấp trên tinh thần của Tuyên bố DOC và Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS).

Tại Hội nghị ARF 17, các bộ trưởng đã nhất trí thông qua Chương trình hành động Hà Nội nhằm thực hiện Tuyên bố Tầm nhìn ARF với các mục tiêu và biện pháp cụ thể hướng tới xây dựng một khu vực ARF hòa bình, ổn định và thịnh vượng vào năm 2020. Các bộ trưởng cũng đã thông qua danh mục 17 hoạt động hợp tác cho năm giữa kỳ tiếp theo 2010-2011. Kết thúc Hội nghị, Chủ tịch Hội nghị đã ra Tuyên bố về kết quả của diễn đàn.

* Ngay sau khi kết thúc Hội nghị ARF 17, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các đối tác đã chứng kiến Lễ ký văn kiện gia nhập Hiệp ước TAC của Cannada và Thổ Nhĩ Kỳ và cùng các nước tham gia TAC ký Nghị định thư thứ 3 sửa đổi Hiệp ước này nhằm tạo điều kiện để Liên minh châu Âu (EU) có thể tham gia.

* Chiều cùng ngày, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia (Hà Nội) đã diễn ra Lễ bế mạc AMM 43, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm. Phát biểu bế mạc, Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm nhấn mạnh, AMM 43 và các Hội nghị liên quan đã kết thúc tốt đẹp sau 5 ngày thảo luận sôi nổi về hàng loạt vấn đề. AMM 43 đã tái khẳng định quyết tâm đẩy nhanh việc thực hiện hiệu quả Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và thúc đẩy hơn nữa văn hóa thực thi trong tất cả các thỏa thuận của ASEAN. Hội nghị đã xem xét dự thảo đầu tiên của Kế hoạch Tổng thể và Kết nối ASEAN; đồng thời tiếp tục xem xét dự thảo sửa đổi của Kế hoạch trước khi đệ trình lên Hội nghị Cấp cao ASEAN 17.

Phó Thủ tướng cho biết, tại Hội nghị lần này, các Bộ trưởng Ngoại giao đã khẳng định quyết tâm mạnh mẽ nhằm bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang được định hình. Khẳng định lại cam kết về duy trì hòa bình và ổn định ở biển Đông, Hội nghị nhất trí tôn trọng và thực hiện Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và theo đó sẽ nỗ lực nhằm sớm nối lại cuộc họp các quan chức cấp cao ASEAN-Trung Quốc về DOC. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng, ASEAN cần có những nỗ lực lớn hơn và tiến hành các biện pháp cụ thể để biến tầm nhìn thành hành động; cần có những biện pháp cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN một cách hiệu quả và đúng tiến độ.