Hồng Ánh và những nụ hôn không dùng lý trí

1. Đúng tám giờ sáng, tôi và Hồng Ánh cùng có mặt ở Idecaf. Hồng Ánh bảo: "Mình vào khán phòng Sân khấu Idecaf nói chuyện nhé. Em thích tiếp bạn bè ở đấy".

Hồng Ánh một ghế. Rạp vắng, chỉ có chị tạp vụ đang dọn dẹp. Sân khấu không đèn nhàn nhạt nắng hắt từ bên ngoài vào, trông khá hẩm hiu. Tôi không ngờ chính Hồng Ánh lại phỏng vấn tôi trước:

Anh có nhớ lần đầu tiên anh gặp em ở đâu không?

Tôi ngớ người ra và thú thật là không nhớ. Hồng Ánh toe toe kể: "Đó là cuối năm 1996, em đi dự Liên hoan phim Việt Nam ở Hà Nội. Anh ngồi cạnh em ở sảnh khách sạn ASEAN. Anh hỏi: "Em là ai?". Em đáp: "Em đóng vai phụ trong phim Người Đẹp Tây Đô".

Sau liên hoan phim có cuộc đi thăm Hoa Lư. Anh hỏi em: "Em có biết Hoa Lư là gì không?". Em bảo: "Là cố đô". Anh bảo: "Vậy mà nhiều diễn viên nổi tiếng không biết Hoa Lư là gì đấy!".

2. Đã 11 năm rồi còn gì. Tôi thú thật là tôi chả còn nhớ có cuộc chuyện trò như thế với Hồng Ánh. Tệ thật! Nhưng tôi đã làm cho Hồng Ánh bất ngờ là tôi đã xem nhiều vở kịch mà Hồng Ánh đóng. Tôi chuộc cái sự quên của mình bằng một câu không hề nịnh, rằng:

Theo tôi, Hồng Ánh là diễn viên điện ảnh đóng kịch nhuyễn nhất.

Nhưng Hồng Ánh tự thú:

- Đài từ của em dở ẹc.

Từ chuyện cố đô Hoa Lư, chúng tôi rất ngọt chuyển qua chuyện Dương Vân Nga - thân phận một người đàn bà sống chết với tình yêu. Hồng Ánh rất thích được dựng lại hình ảnh Dương Vân Nga rất đàn bà như thế. Bất chấp tất cả vì tình. Cô còn bảo:

- Em rất thích thơ của Hồ Xuân Hương vì bà dám là chính mình và bất chấp cả vì tình yêu.

Câu chuyện của chúng tôi đột ngột chuyển về tuổi thơ của Hồng Ánh. Vì hình như nói đến chuyện tình cảm với một nữ nghệ sĩ tài hoa bước vào tuổi... băm như Hồng Ánh dễ động chạm lắm. Tôi linh cảm Hồng Ánh không ưa "tắt mắt" vào cõi chỉ dành cho riêng mình.

3. Hồng Ánh kể: Ba em sống ở Cà Mau rồi đi kháng chiến. Ông cùng đơn vị với má em, một cô gái Trà Vinh. Rồi các cụ yêu nhau. Mối tình kháng chiến mà. Sau 1975, má về Trà Vinh sinh em. Em lớn lên ở Sài Gòn nhưng cứ đến hè ba lại đưa em về quê ngoại.

Ở đó, em hòa vào tình cảm họ hàng, làng xóm, chơi đùa, lội sông, bơi xuồng. Đêm trăng, trải chiếu giữa sân, cả bầy ca hát rồi đóng tuồng Dương Vân Nga, Trưng Trắc. Em lấy chiếc áo dài của má khoác lên người mà không xỏ tay vào, trông như áo hoàng hậu.

Đột nhiên tôi cảm giác như Hồng Ánh khóc. Tôi im lặng không hỏi vì sao. Hồng Ánh rất nhạy cảm, hiểu ngay được điều tôi muốn biết, cô xúc động nói:

- Sau này ngoại già rồi, con cháu đón lên chợ để dễ chăm sóc. Vườn không có ngoại trở nên xơ xác như vườn hoang. Mỗi lần về quê, em cứ thấy quê càng ngày càng vắng đi, nhỏ bé lại. Trong làng chỉ còn ông già bà cả, thanh niên tha phương kiếm sống hết. Em không còn thấy cảnh người đi cấy cười nói rộn rạo, rồi những chiều trai làng thọc dừa, gái làng đi nhặt. Buồn.

4. Nghệ sĩ Thành Lộc bỗng xuất hiện, anh nháy mắt chào tôi. Rồi anh thoắt nhảy lên sân khấu đi một đường múa quá dẻo. Các diễn viên trẻ cũng nhảy lên sân khấu. Hồng Ánh bảo:

- Anh Lộc đang cho tập lại vở "Bí mật vườn Lệ Chi" để tháng Năm này diễn.

Ánh đóng vai gì?

- Nguyễn Thị Lộ. Vai này trước kia do chị Tú Trinh đóng.

Khó chứ?

- Rất khó. Vì trong lịch sử và cả hiện tại, bí mật về bà Nguyễn Thị Lộ, vợ của Nguyễn Trãi, vẫn chưa rõ. Người thì chia sẻ, người thì lên án. Nhưng em nghĩ Nguyễn Thị Lộ phải như thế nào thì mới được Nguyễn Trãi yêu và lấy làm vợ chứ?

Bàn về một vở kịch lịch sử là phải bàn về cái lõi sự thật của lịch sử. Nhưng lịch sử còn quá nhiều bí mật. Như vụ án giết vua" của Nguyễn Thị Lộ, khiến Nguyễn Trãi - nhà văn hóa lớn, vị anh hùng lớn của dân tộc, bị xử trảm, quả là chưa có lối thoát. Gặp ngõ cụt, tôi ngoắt ra ngay bằng một câu hỏi thuộc loại mòn sáo của cánh viết báo:

Hồng Ánh đến với nghệ thuật thế nào?

- Mười bốn tuổi em bước vào nghệ thuật. Nhưng không phải điện ảnh, sân khấu mà là múa. Học xong bốn năm, em có hai năm theo đoàn múa đi múa minh họa. Vì hồi bé cũng đã mê diễn kịch nên em đăng ký thi Diễn viên Triển vọng và được giải... năm. Khi đoàn phim "Người đẹp Tây Đô" tuyển diễn viên, em được chọn vào vai em gái của người đẹp Tây Đô, do Việt Trinh đóng.

Vai khó "gặm" nhất của Ánh từ đó đến nay?

- "Người đàn bà mộng du" của đạo diễn Nguyễn Thanh Vân. Cô gái do em đóng luôn ở trang trại bất ổn. Như nhân vật Dương Vân Nga ấy, phải cực kỳ tinh tế mới có thể diễn tả được. Với vai diễn này, em được giải Bông sen vàng nhưng em tự thấy thực sự mình vẫn chưa chạm đến cái mà mình muốn.

5. Từ màn ảnh, Hồng Ánh đã đĩnh đạc bước lên sân khấu. Người xem bỗng nhận ra một Hồng Ánh dữ dội, tinh tế, một Hồng Ánh liều lĩnh đam mê và bất chấp tất cả vì nghệ thuật. Người xem không ít lần phải sững sờ trước những cái hôn trực diện của Hồng Ánh trên sân khấu. Không phải cái hôn nghiêng nghiêng, nửa kín nửa hở qua thủ pháp điện ảnh...

- Số phận đưa đẩy những cái hôn ấy đều với anh Thành Hội. Anh Thành Hội tuổi nghề hơn em, tuổi đời hơn em. Khi nhập vai, em không nghĩ anh Thành Hội là anh Thành Hội mà chỉ nghĩ đó là nhân vật mà mình yêu thương.

Cả khi tập lẫn khi diễn trên sân khấu, em không hề có cảm giác gượng gạo, ngượng ngùng. Em luôn hôn thật chứ không hề dùng lý trí để điều khiển kỹ thuật. Khi diễn, anh Thành hội luôn đẩy cảm xúc em lên, đến chỗ ấy phải hôn, dứt khoát phải hôn.

Mỗi đêm diễn là mỗi lần hôn. Hồng Ánh có cảm giác những cái hôn ấy khác nhau?

- Kịch bản đã cài đúng lúc phải hôn, khán giả cũng được đẩy vào tâm thế chờ đợi điều ấy. Nhưng sân khấu khác điện ảnh. Với điện ảnh, hôn, xong, vĩnh viễn chấm hết ở cái hôn ấy. Sân khấu biến đổi cùng không khí của đêm diễn, bạn diễn và khán giả. Sân khấu cho phép thử nghiệm liên tục, điều chỉnh liên tục. Vì thế, nó tạo ra nhiều mức độ khác nhau của cảm xúc. Cái hôn trên sân khấu trở nên thú vị hơn qua từng đêm diễn.

Hồng Ánh có biết cảm giác của chị Yến, vợ Thành Hội, thế nào khi xem chồng mình nhập vai hôn đằm thắm một cô gái khác?

- Em chưa gặp chị Yến bao giờ. Nhưng em tin rằng khi xem, chị Yến cũng cảm nhận như em. Cái hôn là điều tất yếu. Là một người yêu sân khấu, có thể chị ấy sẽ cảm thấy khó chịu trước sự gượng gạo, giả dối. Có lần chị nhắn tin cho chồng: "Anh nhắc Hồng Ánh đóng nhân vật có thai phải đi chậm, đừng đi nhanh quá, không thật!".

Xem Thành Hội, Thành Lộc, Hồng Ánh diễn kịch luôn thấy diễn hết mình. Khi màn khép là sự mệt nhoài, bải hoải?

- Mệt lắm. Khi diễn cảm xúc luôn dồn nén, thăng hoa. Ở phim ít khi chạm đến cảm xúc tột cùng vì luôn bị ngắt đoạn do các phân cảnh quay, góc quay, lời thoại.

Em không biết các anh Thành Lộc, Thành Hội thế nào, chứ riêng em, nhiều đêm diễn xong lái xe về một mình, chạy thật chậm. Lên phòng bỏ đồ xuống rồi ngồi thừ trên sàn, chân xoài ra. Một lúc sau, tự lẩm bẩm: "Ok!". Đứng dậy thay đồ, đứng im cho dòng nước xối, rồi đột nhiên có khi bật khóc lúc nào không hay. Xong, tự dưng niềm vui ở đâu tràn về, có cả niềm kiêu hãnh nữa.

Ai là người chia sẻ với Hồng Ánh những cảm xúc ấy?

- Với ba má thì không. Em không muốn cho ba má biết em như vậy, em sợ ba má lo lắng, hoang mang. Người thường chia sẻ với em là chị Mai Hoa, giờ chị ấy đi lấy chồng bên Úc rồi. Em cảm thấy trống vắng. Em co lại.

Có lúc thấy em cực quá, má chỉ bảo: "Ráng đi con!". Với em, như thế là đủ. Ba má luôn ủng hộ em, con mình đóng vai nào cũng hay. Rất cực đoan.

6. Tất nhiên, tình huống lúc này phải đẩy tôi đến câu hỏi: "Người yêu của Hồng Ánh là ai? Anh ấy có chia sẻ với Ánh những nỗi buồn?". Nhưng như đã nói trước, Hồng Ánh chưa thích nói đến "gã trai" mà cô đang yêu, một gã nghe đâu dính dáng đến văn chương và rất cá tính. Tôi đành thôi.

Tuy vậy, Hồng Ánh có kể tôi nghe nhận xét của gã về những vở kịch ở Sài Gòn mà gã đã xem: "Xưa nay anh cứ nghĩ đã là sân khấu kịch chuẩn phải là sân khấu kịch Hà Nội. Nhưng từ ngày quen em, được xem nhiều vở kịch của sân khấu Sài Gòn, anh mới thấy rằng sân khấu Sài Gòn có ưu thế là gần khán giả hơn. Anh tự hào về em, một trong số ít diễn viên điện ảnh diễn trên sân khấu được người ta chịu".

Và với Hồng Ánh, như thế là đủ.

Theo Thương Việt (Thế Giới Văn Hóa)