Hoàn thiện khung pháp lý phát triển kinh tế đêm

Chưa thật đặc sắc

Theo đánh giá của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quyết Thắng (Trường Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh), tại nhiều nước, kinh tế ban đêm là “con gà đẻ trứng vàng”, nhưng ở Việt Nam lại chưa thật sự phát triển. “Năm 2020, kinh tế ban đêm tại Anh có doanh thu 70 tỷ bảng; tại Nhật là 400 tỷ yên. Trong khi đó, kinh tế ban đêm “tại Việt Nam mới chỉ phát triển nhỏ lẻ”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quyết Thắng nói.

Nhận định trên tỏ ra khá phù hợp với thực tế hiện nay. Hiện ngành Du lịch Đà Nẵng đang triển khai chương trình “Đà Nẵng về đêm - Danang By Night” tại rất nhiều địa điểm như các hoạt động vui chơi giải trí đêm tại bãi biển Mỹ An (chiếu phim, biểu diễn nghệ thuật); Phố du lịch An Thượng (ẩm thực, ca nhạc); các chợ đêm; tour du lịch đường thủy… Tuy nhiên, theo anh Vũ Thành Nhân, một du khách tham quan Đà Nẵng đến từ Hà Nội, sau 22h có rất ít dịch vụ hoạt động.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, 2 địa điểm vui chơi nổi tiếng về buổi tối đều nằm tại quận 1, gồm Phố đi bộ Nguyễn Huệ - Công viên Bạch Đằng và Phố đi bộ Bùi Viện. Chị Trần Mỹ Anh đến từ Hải Phòng, chia sẻ: “Mô hình phố đi bộ và ẩm thực ở thành phố Hồ Chí Minh khá hấp dẫn nhưng không mới. Cả hai chưa có điểm nhấn nổi bật để tôi muốn trở lại lần sau”.

Còn ở Cần Thơ, thành phố xây dựng cả một cây cầu đi bộ tại Bến Ninh Kiều để cùng với tuyến phố Hai Bà Trưng gần đó tạo thành khu phố đi bộ, ẩm thực dài hơn 800m. Nhưng khu phố này mới chỉ hoạt động đến 22h các ngày thứ bảy, nên chưa thật sự thu hút được nhiều người.

Nhận xét về thực tiễn triển khai, Thạc sĩ Nguyễn Văn Thanh, Phó Trưởng khoa Du lịch, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh) nói: "Kinh tế ban đêm mà chúng ta đang làm chỉ mới tận dụng được những cái sẵn có, chưa có kế hoạch và chiến lược cụ thể để phát triển; các sản phẩm chưa có khác biệt rõ rệt".

Tháo gỡ điểm nghẽn

Ngày 27-7-2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Đề án Phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam và cho phép thí điểm, nghiên cứu, đề xuất ưu tiên đầu tư xây dựng một số khu vực tổ hợp giải trí ban đêm riêng biệt ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Hiện mới chỉ có Đà Nẵng xây dựng kế hoạch phát triển 3 giai đoạn (thí điểm triển khai hết năm 2022; xây dựng các tổ hợp giải trí đêm đến năm 2025; phát triển mạnh sau 2025).

Giám đốc Sở Công Thương Đà Nẵng Lê Thị Kim Phương cho biết: “Phải quy hoạch tách tổ hợp vui chơi, giải trí đêm ra khỏi khu dân cư để quản lý và phát triển. Chúng tôi đã đề xuất Bộ Công Thương nghiên cứu, đề xuất chính sách thương mại và dịch vụ phù hợp thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm, làm cơ sở cho các địa phương có căn cứ thực hiện”.

Cùng chia sẻ về vấn đề thiếu hành lang pháp lý cho phát triển kinh tế đêm, Phó Giám đốc Sở Công Thương thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Nguyên Phương nói: “Thành phố có thể tổ chức nhiều hình thức kinh tế đêm đa dạng hơn, nhưng đang thiếu hành lang pháp lý để có căn cứ triển khai. Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội cũng chưa lồng ghép nội dung phát triển kinh tế ban đêm. Đây là “lỗ hổng” cần sớm lấp đầy”.

Thành phố Cần Thơ đang quy hoạch quận Ninh Kiều là địa phương thí điểm tổ chức các loại hình kinh tế đêm từ nay đến hết năm 2024 nhằm phát huy lợi thế vị trí trung tâm, sát bờ sông…

Để thực hiện thành công kế hoạch thí điểm này, Tiến sĩ Lưu Tiến Thuận (Khoa Kinh tế, Đại học Cần Thơ) đề xuất: “Cần có trang web riêng thông tin về những hoạt động ban đêm để du khách và người dân dễ nắm bắt”. Còn Chủ tịch Chi hội Hướng dẫn viên du lịch thành phố Cần Thơ Trần Mạnh Khang góp ý: “Các loại hình dịch vụ, vui chơi giải trí ban đêm cần được thiết kế kết nối với các loại hình dịch vụ khác, tạo một chuỗi hoạt động tổng thể, sẽ thu hút được thêm nhiều người tham gia, từ đó đóng góp đáng kể vào sự phát triển của nền kinh tế”.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, Bộ và các địa phương sẽ đồng hành thí điểm triển khai, hoàn thiện cơ chế phát triển loại hình kinh tế đêm theo 4 nội dung. Một là rà soát và hoàn thiện khung pháp lý cho kinh tế đêm, xây dựng theo hướng phân cấp, phân quyền, phân định trách nhiệm giữa các bên trong thực hiện và quản lý. Hai là tuyên truyền nâng cao nhận thức tuân thủ pháp luật của các bên tham gia hoạt động kinh tế đêm. Ba là các địa phương chủ động xây dựng mô hình phù hợp, gắn với các hoạt động dịch vụ 24/24 giờ. Bốn là tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, phối hợp giữa các bên để thúc đẩy kinh tế đêm phát triển hiệu quả, lành mạnh, bền vững.