Hoa nở muộn, nông dân lỗ nặng

Phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm là vùng trồng hoa nổi tiếng của Hà Nội, với hơn 400ha, chủ yếu là hoa ly. Trung bình mỗi năm, vùng hoa này cung ứng cho thị trường miền Bắc khoảng 250 triệu bông. Toàn phường có 2.600 hộ dân thì có tới 95% số hộ trồng hoa. Ông Nguyễn Văn Phúc, chủ vườn hoa tại phường Tây Tựu cho biết: Trước Tết Nguyên đán vừa qua, thương lái mua buôn với giá từ 45.000 đến 50.000 đồng/cành hoa ly 5-7 tai, nhưng hiện chỉ bán buôn với giá từ 5.000 đến 6.000 đồng/cành. Nếu hoa nở vào đúng dịp Tết, giá bán ra từ 30.000 đến 70.000 đồng/cành, nhưng giờ mới nở nên giá bán không được một nửa. Với 4 sào trồng hoa ly, trong đó có đến 60% hoa nở sau Tết nên gia đình bị lỗ vài trăm triệu đồng” - ông Phúc cho biết.

Các hộ trồng hoa ly tại xã Phúc Lâm, huyện Mỹ Đức cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Chị Bùi Thị Lan, một trong những hộ trồng hoa ly tại xã, buồn bã chia sẻ: “Thị trường Tết Nguyên đán giá bán hoa cao thì hoa chưa nở, ra Tết hoa đồng loạt bung nở trong khi nhu cầu không cao khiến giá bán giảm mạnh, tiền bán một cành hoa ly không đủ mua củ giống”.

Lý giải về việc hoa ly nở bất thường, Trưởng phòng Trồng trọt (Sở NN&PTNT Hà Nội) Nguyễn Thị Thoa cho biết, nguyên nhân chính là do thời tiết thất thường, người dân bị động không kịp trở tay nên bị thiệt hại nặng. Theo bà Thoa, hoa ly có giá trị kinh tế cao, nhiều hộ dân ở phường Tây Tựu còn thuê đất tại các xã trên địa bàn huyện Hoài Đức, Đan Phượng, Thạch Thất… để trồng hoa ly. Hiện tổng số vốn đầu tư trồng hoa ly của người dân phường Tây Tựu từ 500 đến 600 tỷ đồng… Tuy nhiên, trồng hoa ly phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, trường hợp rét đậm, rét hại kéo dài, sau đó nắng ấm, hoa ly sẽ nở rộ.

Theo Giám đốc Trung tâm Phát triển cây trồng Hà Nội Hoàng Thị Hòa, toàn thành phố có khoảng 2.700ha trồng hoa, cây cảnh với 50 vùng trồng tập trung tại các quận, huyện: Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Tây Hồ, Mê Linh, Đan Phượng, Thường Tín… với nhiều loại hoa phong phú, đa dạng. Trồng hoa nói chung và hoa ly nói riêng yêu cầu kỹ thuật cao, trong khi rất ít mô hình trồng hoa tại Hà Nội đưa được tiến bộ khoa học vào sản xuất.

Bên cạnh vấn đề khoa học kỹ thuật, tình trạng người trồng hoa ly nói riêng và một số loại hoa khác nói chung rơi vào cảnh thua lỗ là do chưa cạnh tranh được với hoa nhập khẩu. Thống kê của Bộ NN&PTNT cho thấy, Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018, cả nước đã nhập khẩu hoa, cây cảnh đạt kim ngạch 18 triệu USD, tăng 46,8% so với dịp Tết Nguyên đán 2017. Chị Nguyễn Thị Liên, một trong những tiểu thương buôn hoa cây cảnh tại chợ hoa Vạn Phúc, Hà Đông, chia sẻ: Năm nay, thị trường hoa Hà Nội dịp Tết Nguyên Đán có rất nhiều giống hoa mới thu hút được người mua và chơi. Đơn cử như đào cảnh Thất Thốn, hoa lan của Trung Quốc, hoa đào, hoa mai của Mỹ… Trung bình giá bán 1 cây đào Thất Thốn cảnh từ 1 triệu đồng đến hơn 2 triệu đồng, mai vàng Mỹ từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng/cành...

Theo Giáo sư Bùi Chí Bửu, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, với điều kiện khí hậu của Việt Nam, cây hoa hoàn toàn có đủ thế mạnh để cạnh tranh với hoa các nước như: Hà Lan, Thái Lan, Mỹ… Tuy nhiên, việc nhập khẩu hoa dạng củ, phôi về làm giống, điều này là hạn chế rất lớn. Cùng với đó, trồng hoa trong nước còn manh mún, thiếu ứng dụng công nghệ cao, nhất là việc điều chỉnh ánh sáng, nhiệt độ, kiểm soát thời gian sinh trưởng. Chính điều này khiến hoa rơi vào tình cảnh “được mùa, mất giá” do cung ứng không đúng thời điểm.

Thống kê của Bộ NN&PTNT cho biết, năm 2017, kim ngạch xuất khẩu hoa của Việt Nam đạt 70 triệu USD. Nhưng ngành hoa lệ thuộc về giống nên chủ yếu phải xuất ủy thác và trả tiền bản quyền về giống nên giá trị gia tăng thu về của sản phẩm này thấp.