Hiệu quả phân loại rác tại nguồn ở Phú Xuyên

Đây là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa mục tiêu xây dựng môi trường “xanh - sạch - đẹp”, kinh tế tuần hoàn tại địa phương.

Tại thị trấn Phú Minh của huyện Phú Xuyên - nơi đang thí điểm mô hình phân loại rác tại nguồn tại 4 tiểu khu, tổ dân phố, rác thải được chia thành ba nhóm: Rác hữu cơ, rác vô cơ và rác có thể tái chế. Địa phương lắp đặt thêm các thùng rác phân loại tại trường học, chợ dân sinh, trụ sở cơ quan, khu dân cư và tăng tần suất thu gom. Phong trào tổng vệ sinh vào thứ bảy hằng tuần cũng được duy trì hiệu quả.

Chủ tịch UBND thị trấn Phú Minh Nguyễn Thị Thanh Thu cho biết, mô hình “Gia đình không rác thải nhựa”, “Trường học xanh - sạch - đẹp” hay phong trào “Nói không với túi ni lông và sản phẩm nhựa dùng một lần” đang lan tỏa mạnh mẽ. Thị trấn cũng hướng dẫn người dân tận dụng rác hữu cơ để ủ phân vi sinh phục vụ sản xuất. Mỗi năm, thị trấn thu gom xử lý được hàng chục ngàn tấn rác tại chỗ. Phong trào thu hút sự tham gia đông đảo của các tổ chức, đoàn thể và người dân, góp phần xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng...

Tuy nhiên, thực tế việc phân loại rác ở Phú Xuyên còn một số khó khăn. Trước hết, thói quen của người dân chưa dễ thay đổi. Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Phú Xuyên Vũ Văn Hữu lý giải, việc phân loại rác tại nguồn đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì và hiểu biết nhất định, trong khi nhiều hộ gia đình chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin, hướng dẫn cụ thể. Tình trạng đổ rác lẫn lộn, không đúng giờ, không đúng nơi quy định vẫn diễn ra ở một số khu vực. Hệ thống hạ tầng thu gom, vận chuyển và xử lý rác sau phân loại chưa đồng bộ; thiếu trang thiết bị chuyên dụng và phương tiện phân luồng riêng cho từng loại rác khiến quá trình xử lý sau phân loại chưa đạt hiệu quả cao. Một số mô hình thí điểm thiếu tính bền vững. Công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm trong hoạt động phân loại rác chưa đồng bộ...

Để khắc phục, địa phương rất cần cơ chế khuyến khích kèm hướng dẫn kỹ thuật dễ thực hiện; đồng thời đầu tư mạnh hơn cho hạ tầng và công nghệ xử lý rác phù hợp từng địa bàn.

Theo đó, Phú Xuyên đã xây dựng và được thành phố Hà Nội phê duyệt Đề án “Phân loại rác tại nguồn - thu gom - vận chuyển - xử lý rác hữu cơ”.

Từ đầu năm 2025, đề án triển khai đồng bộ trên địa bàn với sự phối hợp của các phòng, ban chuyên môn và doanh nghiệp môi trường. Đơn vị thực hiện là Công ty cổ phần Dịch vụ môi trường Thăng Long.

Từ tháng 2-2025, doanh nghiệp đã cải tạo hạ tầng, lắp đặt dây chuyền thiết bị xử lý rác hữu cơ tại Trạm trung chuyển Phú Minh. Dây chuyền này ứng dụng công nghệ lên men bán khô tốc độ cao và là một trong những công nghệ xử lý rác hữu cơ tiên tiến nhất hiện nay, có quy trình khép kín, xử lý trong 24 giờ, không phát sinh nước rỉ rác, mùi hôi, khí thải, côn trùng gây hại... Độ tinh khiết của rác hữu cơ sau phân loại đạt 99%.

Tổng Giám đốc Công ty cổ phần dịch vụ môi trường Thăng Long Nguyễn Phúc Thành chia sẻ, việc phân loại rác tại nguồn giúp giảm lượng chôn lấp, tăng lượng rác tái chế, tận dụng rác hữu cơ cho sản xuất nông nghiệp. Sản phẩm sau xử lý gồm bột hữu cơ tinh, xơ bã, nước hữu cơ tinh lọc... đều có thể tái chế, góp phần hình thành mô hình kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực chất thải hữu cơ. Công nghệ sinh học này cũng tương thích với hệ thống đốt rác phát điện, nâng cao hiệu quả xử lý rác thải tổng thể.

Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Xuyên Nguyễn Trọng Vĩnh đánh giá, việc đưa vào vận hành nhà máy xử lý rác hữu cơ tại nguồn ở thị trấn Phú Minh là bước đi quan trọng, tạo nền tảng để huyện triển khai hiệu quả mô hình phân loại rác tại nguồn. Nhà máy ứng dụng công nghệ lên men bán khô tốc độ cao giúp xử lý rác nhanh, sạch, không phát sinh mùi, nước rỉ rác hay khí thải độc hại. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là động lực thúc đẩy thay đổi ý thức và hành vi của cộng đồng. Khi người dân thấy rõ hiệu quả từ việc phân loại rác hữu cơ được tái chế thành phân bón, nguyên liệu nông nghiệp, họ sẽ tự giác tham gia tích cực. Huyện kỳ vọng nhà máy này sẽ là mô hình kiểu mẫu có thể nhân rộng, từng bước hình thành hệ sinh thái xử lý rác bền vững, góp phần thực hiện mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế tuần hoàn.