Hé lộ tiềm lực làm phim độc lập

Lần đầu tiên một phim truyện dài của một đạo diễn Việt Nam được chọn vào chương trình chính thức của LHP danh giá bậc nhất thế giới. Lời mời của BTC Tuần phê bình quốc tế Cannes 2010 đến với “Bi, đừng sợ” gần như đồng thời với lời đề nghị từ LHP Venice - một LHP danh giá khác. Rốt cuộc thì Phan Đăng Di đã chọn Cannes, không chỉ vì trước đó LHP Cannes 2008 đã mời “Bi, đừng sợ” tham gia hạng mục L’Atelier (tạo cho anh nhiều điều kiện gặp gỡ các nhà tài trợ), mà còn bởi cơ hội lần này sẽ đưa êkíp đến gần với giải Camera vàng dành cho phim đầu tay xuất sắc nhất. Đó cũng là con đường mà thần tượng của anh - đạo diễn người Pháp gốc Việt Trần Anh Hùng đã chọn và đã thành công với “Mùa đu đủ xanh” năm 1993.

Với nhiều người trong nghề, Phan Đăng Di là một cái tên tiêu biểu cho sự bướng bỉnh và quyết liệt. Di đã trải qua hành trình thầm lặng, từ người yêu điện ảnh trở thành nhà biên kịch, rồi là đạo diễn. Là “thủ khoa đầu vào” Trường Sân khấu - Điện ảnh năm 1994 nhưng lại trượt kỳ thi chuyển giai đoạn 2 năm sau đó. Sau một năm hoạt động tự do, trở lại học, Phan Đăng Di đã chọn cho mình một lối kể chuyện khác hẳn, thiên về cảm giác với những ẩn ức tính dục và lối thoại “tự nhiên như hơi thở”. “Tận cùng là biển” - kịch bản tốt nghiệp gây nhiều tranh cãi của anh đã tìm được sự đồng cảm của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên. Nhưng Phan Đăng Di không muốn mãi viết kịch bản cho người khác. Anh bắt đầu con đường làm phim với hai phim ngắn “Sen” và “Khi tôi 20”, một được chọn trình chiếu tại LHP ngắn nổi tiếng Clermont Ferrand 2006, một được LHP Venice 2008 lựa chọn dự thi hạng mục phim ngắn. Sự lỡ hẹn của năm 2008 có làm Di buồn, nhưng không nản. Anh tiếp tục chuẩn bị mọi thứ để làm phim…

Hành trình bền bỉ xin tài trợ cho “Bi, đừng sợ” đã cho kết quả: 10.000 USD tài trợ cho dự án phim châu Á nổi bật tại Pusan 2007, 10.000 USD từ Bộ VH-TT&DL, 50.000 euro từ World Cinema Fund của LHP Berlin 2008... Nhưng khi phim khởi quay thì xảy ra sự cố liên tiếp. Chánh Phương rút khỏi danh sách sản xuất, kinh phí trong bối cảnh đội giá không ngờ, số tiền từ World Cinema Fund chưa kịp giải ngân, các diễn viên mệt mỏi vì hàng chục đúp quay cho mỗi cảnh… Không khí nặng nề bao trùm cả đoàn làm phim.

Khó khăn đòi hỏi những nỗ lực không mệt mỏi. Sau khi phim đóng máy, Phan Đăng Di vùi mình nhiều tháng trong phòng dựng, sang Pháp làm hậu kỳ, về Việt Nam chờ duyệt rồi lại mang bản phim đến Cannes. Âm thầm, lầm lũi và bền bỉ, Di đã thực hiện được mơ ước: làm bộ phim dài của mình và đưa nó đến Cannes. Sự thành công bước đầu của “Bi, đừng sợ” cho thấy tiềm lực “phim độc lập” ở Việt Nam là có thật, là điểm sáng cho sự định hình dòng phim tác giả tại Việt Nam.

Còn hiện giờ, người ta lại thấy tên Phan Đăng Di ở một dự án phim chào mừng 1000 Thăng Long - Hà Nội với vai trò người viết kịch bản.