Hãy có trách nhiệm với cộng đồng!

Theo Bộ Y tế, sản phẩm này được một số website, các mạng xã hội Facebook, TikTok lan truyền với thông tin “một viên thay thế một đĩa rau xanh”. Nhưng khi người dùng kiểm tra tại cơ sở đo lường chất lượng, hàm lượng chất xơ trong sản phẩm khác xa quảng cáo. Sau đó, nhiều người nổi tiếng tham gia quảng cáo cho sản phẩm này đã xin lỗi và gỡ bỏ nội dung.

Sự việc một lần nữa đặt ra vấn đề trách nhiệm của người nổi tiếng trên mạng xã hội nói chung và trách nhiệm với sản phẩm họ tham gia quảng cáo nói riêng. Nói một lần nữa vì đây không phải là vấn đề mới. Trước sản phẩm kẹo rau củ Kera, nhiều vụ việc người nổi tiếng tham gia quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm đã từng xảy ra...

Trên mạng xã hội, người nổi tiếng (KOL) thường có hàng triệu người theo dõi. Vì thế, nội dung mà họ đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội có phạm vi, mức độ ảnh hưởng rất lớn. Thậm chí, lời nói hay hành động của người nổi tiếng còn trở thành xu hướng, được nhiều người làm theo. Trong khi hầu hết người tiêu dùng không có đủ thời gian hay kiến thức, kinh nghiệm để kiểm chứng chất lượng sản phẩm; phần lớn đặt niềm tin vào uy tín doanh nghiệp, thương hiệu sản phẩm, đặt niềm tin vào sự xác nhận của cơ quan chức năng và cả uy tín của người nổi tiếng. Vì vậy, người nổi tiếng đóng vai trò quan trọng trong quảng cáo, tiêu thụ sản phẩm và họ cũng có thể là nguyên nhân gián tiếp gây thiệt hại cho người tiêu dùng nếu sản phẩm được quảng cáo không đúng, nhất là với sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người sử dụng.

Trước thực trạng trên, nhiều ý kiến đề xuất phải quy định rõ trách nhiệm của người nổi tiếng khi tham gia quảng cáo sản phẩm và phạt thật nặng hành vi quảng cáo sai sự thật, quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm. Hiện, Việt Nam có đủ các quy định liên quan đến quảng cáo, như Luật Quảng cáo, Luật An ninh mạng, các nghị định hướng dẫn thi hành. Hành vi quảng cáo không đúng sự thật có thể bị phạt hàng chục triệu đồng, buộc phải cải chính, thậm chí cấm tham gia quảng cáo… Song vẫn có người vi phạm, rõ ràng là mức xử lý này chưa thật sự đủ nặng so với giá trị hợp đồng quảng cáo mà người nổi tiếng nhận được.

Cùng với xử phạt, cũng cần có cả cơ chế giám sát hiệu quả, trước hết là cơ chế giám sát của cơ quan quản lý. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, mạng xã hội, các nền tảng số, cơ quan chức năng nên ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào giám sát, xử lý quảng cáo sai sự thật, quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm; chủ động hậu kiểm, rà quét hoạt động quảng cáo, nhất là với sản phẩm liên quan đến sức khỏe.

Bên cạnh cơ quan quản lý, nên xây dựng cơ chế giám sát của cộng đồng, như gợi ý từ câu chuyện người tiêu dùng chủ động mang sản phẩm đi kiểm nghiệm, phát hiện ra việc quảng cáo không đúng và chia sẻ thông tin. Thực tế, trên mạng xã hội, cộng đồng người dùng cũng có sức mạnh rất lớn, sức lan tỏa sâu, rộng. Chỉ cần số ít người có kiến thức, kinh nghiệm, hiểu biết, chia sẻ thông tin cảnh báo và cộng đồng cùng có trách nhiệm lan tỏa cảnh báo, thì đó cũng là kênh giám sát hiệu quả, góp phần ngăn ngừa quảng cáo không chính xác.

Cuối cùng, một lần nữa, người nổi tiếng cần ý thức về trách nhiệm của bản thân với cộng đồng; ý thức rõ mỗi lời nói, hành động của mình sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cộng đồng, xã hội.