Hà Nội thực hiện chuyển mục đích đất trồng lúa mới đạt hơn 36% kế hoạch

Từ năm 2021 đến tháng 4-2024, tổng diện tích đất trồng lúa đã được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và HĐND thành phố Hà Nội cho phép chuyển mục đích sang mục đích khác để thực hiện dự án đầu tư là 5.994,65ha. Kết quả thực hiện đến nay mới chỉ chuyển đổi được 2.207,74ha, đạt 36,83% so với kế hoạch.

Diện tích đất trồng lúa đã được Thủ tướng Chính phủ, HĐND thành phố cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nhưng sau ba năm không thực hiện là 87,01ha. Chỉ tiêu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp trên địa bàn thành phố còn lại là 7.592,14ha.

Tỷ lệ chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa trên địa bàn thành phố còn thấp, chủ yếu xuất phát từ khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng (xác định nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất, giá đất…).

Những khó khăn trong lĩnh vực này được các sở, các huyện nhận định do khả năng dự báo nhu cầu sử dụng đất trong kỳ quy hoạch của các đơn vị hành chính, ngành, lĩnh vực tại địa phương chưa bảo đảm tính khả thi. Quá trình thực hiện còn khó khăn trong việc xác định rõ nhu cầu sử dụng đất, diện tích cụ thể các loại đất trên địa bàn các huyện được thành phố phân bổ; xác định khả năng đáp ứng về đất đai phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, công ích chưa bảo đảm tính khả thi. Công tác đăng ký nhu cầu sử dụng đất của chính quyền các cấp và tổng hợp, cân đối của các sở, ngành còn chủ quan, chưa bám sát, phù hợp với khả năng nguồn lực và tiến độ thực hiện, chưa đánh giá đúng mức độ khó khăn về công tác giải phóng mặt bằng.

Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10-1-2022 của Chính phủ, dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa (2 vụ) thì phải thực hiện thủ tục đánh giá tác động môi trường. Do vậy, hầu hết các dự án đều phải thực hiện thủ tục đánh giá tác động môi trường theo quy định; từ đó dẫn đến số lượng dự án trong danh mục dự án chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa báo cáo HĐND thành phố có sự giảm đáng kể và kết quả thực hiện cũng có phần chậm hơn.

Ngoài ra, nguyên nhân do chính sách, pháp luật về đất đai thay đổi qua các thời kỳ; quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất đối với trường hợp sử dụng đất do lấn, chiếm đất và chuyển mục đích sử dụng đất khác nhau dẫn đến khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng.

Tại buổi làm việc, thành viên Ban Kinh tế - Ngân sách đã trao đổi, đề nghị làm rõ thêm về công tác thống kê, kiểm đếm diện tích đất chuyển đổi mục đích trồng lúa ở các địa phương; việc thu gom, vận chuyển, sử dụng lớp đất mặt của các dự án chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa theo quy định của pháp luật; công tác kiểm tra, thanh tra của các cơ quan đối với những nội dung liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa…

Kết luận buổi làm việc, Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND thành phố Hồ Vân Nga ghi nhận, Sở Tài nguyên và Môi trường đã hướng dẫn, đôn đốc các địa phương lập danh mục chuyển mục đích đất nông nghiệp hằng năm trên cơ sở căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và thành phố; đề xuất danh mục sử dụng đất và công khai để triển khai các dự án. Tuy nhiên, một số địa bàn thực hiện các dự án chuyển mục đích sử dụng đất được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đạt kết quả chưa cao.

Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND thành phố đề nghị, Sở Tài nguyên và Môi trường thời gian tới tiếp tục đôn đốc các quận, huyện, thị xã, tham mưu UBND thành phố xây dựng kế hoạch sử dụng đất hằng năm gắn với tính khả thi trong triển khai thực hiện các dự án theo các mục tiêu, chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của thành phố...; Sở Công Thương đẩy nhanh công tác tham mưu UBND thành phố báo cáo Chính phủ chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa đối với các dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ...; đối với các quận, huyện, thị xã, đồng chí Hồ Vân Nga đề nghị tập trung rà soát, đánh giá, thống kê đầy đủ tiến độ thực hiện các dự án chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa trên địa bàn, gửi số liệu đầy đủ về Sở Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp, báo cáo UBND thành phố trình HĐND thành phố tại kỳ họp thường lệ của HĐND thành phố.