Hà Nội phòng, chống lãng phí nhà, đất công:Nhiệm vụ trọng tâm trong sắp xếp tổ chức bộ máy

89% cơ sở nhà, đất được sắp xếp

Theo UBND thành phố Hà Nội, lũy kế đến hết năm 2024, UBND thành phố đã phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với 10.760 cơ sở nhà, đất; trong đó sau khi rà soát, có 6.018 cơ sở nhà, đất còn thuộc phạm vi điều chỉnh tại Nghị định số 03/2025/NĐ-CP của Chính phủ về quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công là nhà, đất (có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025). Đối chiếu với tổng số cơ sở nhà, đất do các cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp của thành phố quản lý, sử dụng và thuộc phạm vi điều chỉnh là 6.764 cơ sở, việc phê duyệt phương án sắp xếp nhà, đất của thành phố đạt tỷ lệ cao với mức 89% (6.018/6.764).

Thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Kế hoạch sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023-2025 của thành phố, trong 109 trụ sở làm việc cấp xã thực hiện sắp xếp, theo phương án xử lý của các quận, huyện, thị xã đề ra, có 99 trụ sở làm việc được giữ lại tiếp tục làm trụ sở làm việc của đơn vị hành chính mới hoặc chuyển đổi công năng thành nhà sinh hoạt cộng đồng, nhà văn hóa thôn, tổ dân phố, do UBND cấp xã mới quản lý; 6 trụ sở làm việc được điều chuyển cho các cơ quan khác làm trường học hoặc trụ sở của công an xã; 4 trụ sở được điều chuyển về UBND cấp huyện.

Công tác xử lý cơ sở nhà, đất công cũng được thành phố quan tâm khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính thuộc UBND thành phố. Chánh Văn phòng UBND thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng cho biết, đối với trụ sở, công sở của các sở, ban, ngành, đơn vị trực thuộc thành phố, các phòng chuyên môn thuộc cấp huyện sau sắp xếp được sử dụng nguyên trạng; đồng thời rà soát, xây dựng phương án bố trí, sắp xếp lại trụ sở, công sở ổn định, lâu dài thuộc phạm vi quản lý...

“Đón đầu” xử lý cơ sở nhà, đất, trụ sở công dôi dư

Kết luận số 127-KL/TƯ ngày 28-2-2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về “Triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị” đã đề ra yêu cầu không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã; đồng thời xử lý tài sản nhà nước sau sắp xếp tổ chức bộ máy ở địa phương. Thực hiện chủ trương này, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã lưu ý cần “đón đầu” việc xử lý cơ sở nhà, đất, trụ sở công khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị thành phố.

Trên thực tế Hà Nội sẽ phải sắp xếp lại khoảng 8.556 cơ sở nhà, đất công hiện đang thuộc quyền quản lý của cấp huyện. Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Xuân Lưu cho biết, về xử lý nhà, đất công, các đơn vị phải thực hiện tổng kiểm kê tài sản đến khi hoàn tất việc sáp nhập, hợp nhất. Đối với tài sản dôi dư hoặc thuộc diện xử lý, cần lập hồ sơ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Công tác bàn giao, tiếp nhận phải bảo đảm nguyên tắc đầy đủ, nguyên trạng. Trên cơ sở đề xuất của Sở Tài chính, Ban Chỉ đạo Phòng, chống lãng phí của UBND thành phố sẽ ưu tiên sử dụng các cơ sở nhà, đất dôi dư phục vụ mục đích công cộng, phục vụ cộng đồng dân cư.

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông cho biết, thành phố kiên quyết thu hồi để xử lý theo quy định các diện tích nhà, đất không sử dụng, sử dụng không đúng quy định (sử dụng vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết không đúng quy định), thu hồi toàn bộ số tiền thu được từ sử dụng nhà, đất không đúng quy định.

Việc quản lý, sử dụng hiệu quả cơ sở nhà, đất công là yêu cầu cấp bách, nhằm tránh lãng phí, thất thoát tài sản nhà nước, đồng thời nâng cao hiệu suất bộ máy hành chính và tiết kiệm ngân sách. Bên cạnh đó, việc quản lý, khai thác hợp lý các cơ sở này không chỉ cải thiện cảnh quan đô thị mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy:
Cần gỡ vướng về thanh lý, bán đấu giá tài sản công

Hiện nay, các quy định của pháp luật về thanh lý, bán đấu giá tài sản công chưa đồng bộ, nhất là việc xác định giá đất cụ thể trước khi xác định giá khởi điểm rất khó khăn, phức tạp. Các quy định chưa đồng bộ, chưa phù hợp thực tiễn; các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành chưa cụ thể. Vì thế, nhà đầu tư thường không mặn mà tham gia đấu giá nhà đất công dôi dư, bởi giá khởi điểm thường cao, trong khi tài sản trên đất cơ bản phải phá bỏ sau khi nhà đầu tư trúng đấu giá nhưng họ vẫn phải trả tiền.

Đây là những vướng mắc mà Bộ Tài chính phải khẩn trương hướng dẫn tháo gỡ, nhất là nghiên cứu, đề xuất xây dựng nghị định thay thế Nghị định số 167/2017/NĐ-CP và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP của Chính phủ để tạo thuận lợi xử lý tài sản, trụ sở dôi dư. Bởi vì, trình tự, thủ tục thanh lý, bán đấu giá theo các nghị định này phải qua nhiều bước, liên quan nhiều cơ quan, đơn vị cho nên thời gian thực hiện thường kéo dài, gây tốn kém chi phí bảo quản tài sản.

Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) Nguyễn Tân Thịnh:
Điều chỉnh văn bản quy phạm pháp luật về tài sản công

Khi tổ chức sắp xếp lại bộ máy, hệ thống chức danh chức vụ, danh mục cơ quan đơn vị có sự thay đổi, dẫn tới thay đổi trong quản lý, sử dụng tài sản công. Hiện nay, pháp luật có quy định cụ thể về xử lý cơ sở nhà đất ở nơi cũ mà không còn nhu cầu sử dụng thì có thể thu hồi, điều chuyển cho đơn vị khác chuyển giao về địa phương để quản lý, xử lý, có thể chuyển cho tổ chức có chức năng kinh doanh nhà của địa phương để quản lý, khai thác.

Bộ Tài chính đã đề nghị các bộ, ngành, địa phương, đánh giá xác định nguyên nhân việc để các cơ sở nhà đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích. Xác định cụ thể nguyên nhân của từng cơ sở chưa thể xử lý được do cơ chế, chính sách hay do khâu tổ chức thực hiện, công tác quy hoạch…, từ đó để kiến nghị, tìm ra giải pháp cụ thể. Bộ Tài chính cũng chuẩn bị điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật về tài sản công cho phù hợp với mô hình tổ chức, bộ máy mới.

Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến:
Minh bạch, đúng luật để không xảy ra lãng phí

Việc sắp xếp trụ sở, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính thực hiện theo quy định của Chính phủ về sắp xếp lại, xử lý tài sản công. Cấp quận xác định danh sách trụ sở, tài sản công tiếp tục sử dụng trong đơn vị hành chính mới, định mức sử dụng đối với trụ sở, tài sản công; lập danh sách và đánh giá hiện trạng, tình hình sử dụng các trụ sở công. Đồng thời, việc quản lý - sử dụng tài sản nhà, đất công của các đơn vị hành chính sau khi sắp xếp cần phải thực hiện một cách công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật để không xảy ra thất thoát, lãng phí.

Đối với các công trình dôi dư chưa xây dựng được phương án xử lý yêu cầu bố trí nhân lực trông coi, bảo vệ các công trình dôi dư hiện không sử dụng, thường xuyên thực hiện công tác vệ sinh môi trường bên trong và bên ngoài công trình, không để các công trình bị xuống cấp, hoang phế, gây lãng phí tài sản của Nhà nước.

Bảo Vy ghi