Hà Nội: Nghiên cứu đề xuất mô hình quản lý tinh gọn doanh nghiệp nhà nước

Chiều 24-3, đồng chí Chu Ngọc Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã phát biểu tham luận tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Thủ tướng Chính phủ với các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) về “Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động nhằm huy động nguồn lực của DNNN trong phát triển kinh tế - xã hội”.

Tổng lợi nhuận trước thuế khối DNNN đạt trên 8.600 tỷ đồng

Cập nhật tình hình các DNNN hoạt động trên địa bàn, Chủ tịch UBND thành phố Chu Ngọc Anh cho biết, đến đầu năm 2022, Hà Nội còn 27 doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và 29 doanh nghiệp có vốn nhà nước đầu tư.

Tổng vốn chủ sở hữu tại 27 doanh nghiệp 100% vốn nhà nước là 22.175 tỷ đồng. Các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực cung ứng dịch vụ công ích, dịch vụ sự nghiệp công, cung cấp các sản phẩm có tính đặc thù như cấp thoát nước, chiếu sáng đô thị, thủy lợi, công viên, cây xanh, vệ sinh môi trường…

Các doanh nghiệp tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động, có vai trò quan trọng đối với việc bảo đảm an sinh xã hội, có đóng góp tích cực trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

“Trong giai đoạn 2016-2020, về cơ bản, các doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh có lãi. Tổng lợi nhuận trước thuế đạt 8.654 tỷ đồng, số phát sinh phải nộp ngân sách là 9.579 tỷ đồng”, Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh.

Công tác sắp xếp, tái cơ cấu, cổ phần hóa DNNN, thoái vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp giai đoạn 2016-2021 của thành phố mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng đã được thành phố chỉ đạo triển khai thực hiện theo đề án và chỉ đạo của Trung ương.

Các doanh nghiệp trước khi triển khai được từng bước xử lý tồn tại về công nợ, tài chính, tài sản; công tác xây dựng phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa được chú trọng, đã xây dựng và xác định rõ các mục tiêu, nguyên tắc làm cơ sở rà soát, thu hồi về thành phố các địa điểm nhà đất sử dụng không hiệu quả, không đúng mục đích.

Tuy nhiên, kết quả thực hiện còn chậm, chưa đạt mục tiêu đề ra do các doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn còn nhiều tồn tại, vướng mắc về tài chính, tài sản, đất đai chưa được giải quyết dứt điểm. Cơ chế, chính sách về cổ phần hóa, thoái vốn mặc dù đã được rà soát, bổ sung nhưng khi áp dụng trên thực tế còn gặp nhiều vướng mắc, bất cập.

Đề xuất thí điểm cơ chế khoán lợi tức và thưởng khi vượt lợi tức

Về phương hướng và giải pháp tập trung triển khai, Chủ tịch UBND thành phố nêu, sẽ tiếp tục nắm giữ quyền đại diện chủ sở hữu tại các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ theo tiêu chí phân loại doanh nghiệp do nhà nước đầu tư vốn của Thủ tướng Chính phủ; đồng thời, căn cứ tình hình thực tế của thành phố để xem xét chưa thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đầu tư đối với các doanh nghiệp có hoạt động cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích, dịch vụ sự nghiệp công hoặc sản phẩm đặc thù, doanh nghiệp có tính đặc thù…

Đối với các doanh nghiệp có khó khăn, vướng mắc, tồn tại kéo dài về tài chính, tài sản, đặc biệt là việc quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất thì xem xét, đề xuất chưa thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021-2025; chuyển giao quyền đại diện phần vốn nhà nước về các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước khác để thực hiện quản lý theo quy định; đồng thời, tập trung xử lý dứt điểm các tồn tại, vướng mắc.

Thành phố chỉ thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn giai đoạn 2021-2025 đối với các doanh nghiệp đủ điều kiện để triển khai, bảo đảm nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch và tuân thủ quy định pháp luật.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cũng đề xuất, kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Ban Đổi mới phát triển doanh nghiệp thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp thuộc UBND thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025 theo nội dung Báo cáo số 354/BC-UBND ngày 6-12-2021; trong đó, đề nghị thống nhất với đề xuất của thành phố cho phép chưa thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn đối với 13 doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và 6 doanh nghiệp có vốn nhà nước đầu tư. Trong giai đoạn 2021-2025, khi các doanh nghiệp đủ điều kiện để triển khai, thành phố tiếp tục đề xuất, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định điều chỉnh, bổ sung vào danh mục doanh nghiệp thực hiện sắp xếp lại, cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn 2021-2025.

Thành phố kiến nghị Chính phủ chỉ đạo tổng rà soát nguồn lực đất đai của các doanh nghiệp Trung ương trên địa bàn thành phố và xây dựng phương án sử dụng hợp lý, đúng pháp luật, tránh lãng phí, đặc biệt là việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất; bóc tách làm rõ diện tích đất phục vụ sản xuất, kinh doanh và diện tích đất không còn nhu cầu sử dụng, sử dụng không hiệu quả; đề xuất cho phép thí điểm cơ chế khoán lợi tức và thưởng khi có lợi tức vượt mức khoán cho DNNN.

“Hà Nội cần có các doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích, dịch vụ sự nghiệp công do thành phố giữ 100% vốn điều lệ để phục vụ nhiệm vụ chính trị; vì thế, trước mắt và lâu dài, đề xuất không thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn tại các doanh nghiệp này”, Chủ tịch UBND thành phố Chu Ngọc Anh nêu kiến nghị từ đặc thù Hà Nội có vị trí là Thủ đô của cả nước.