Hà Nội: Giải bài toán “quá tải” về trường học tại quận nội đô

Không chỉ thiếu trường, diện tích bình quân tối thiểu 12m² cho một trẻ em (đối với cấp mầm non); tối thiểu 10m² cho một học sinh (đối với trường tiểu học và THCS) cũng là áp lực việc bảo đảm đủ phòng học.

Đó là những vấn đề được nhiều đại biểu nêu, chất vấn Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội và chủ tịch UBND các quận nội đô tại phiên giải trình về công tác xây dựng trường công lập đạt chuẩn quốc gia và việc đầu tư cải tạo, xây mới trường mầm non, trường phổ thông của thành phố Hà Nội do Thường trực HĐND thành phố tổ chức chiều 17-10.

Thiếu trường gây quá tải và áp lực tuyển sinh đầu cấp

Đại biểu Lâm Thị Quỳnh Dao (tổ đại biểu quận Nam Từ Liêm) cho biết, theo báo cáo của UBND thành phố, đến nay đã cơ bản đáp ứng được chỉ tiêu “mỗi xã, phường, thị trấn, khu đô thị mới có ít nhất 1 trường mầm non công lập, tiểu học công lập, trung học cơ sở công lập; khu vực từ 3-5 vạn dân có 1 trường THPT công lập” theo Nghị quyết 05/2012/NQ-HĐND của HĐND thành phố về quy hoạch phát triển giáo dục Hà Nội. Tuy nhiên, vẫn còn một số phường thiếu một trong các trường mầm non, tiểu học, THCS công lập.

Cụ thể, theo báo cáo của UBND thành phố, Hà Nội đang thiếu 49 trường tại 8 quận (Ba Đình, Cầu Giấy, Bắc Từ Liêm, Đống Đa, Hà Đông, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm, Hoàng Mai). Việc thiếu trường học đã tạo nên tình trạng quá tải tại các trường công lập và áp lực cho công tác tuyển sinh đầu cấp năm học 2023-2024 vừa qua, đặc biệt ở các quận Hoàng Mai và Đống Đa. Đại biểu Quỳnh Dao đề nghị lãnh đạo hai quận này trao đổi làm rõ, đưa ra giải pháp khắc phục bất cập.

Đại biểu Trần Khánh Hưng (tổ đại biểu huyện Ba Vì) phân tích thêm, theo quy định, cứ 3 đến 5 vạn dân thì cần bố trí 1 trường THPT. Tại địa bàn quận Hai Bà Trưng có 303.856 dân thì cần có 6 đến 10 trường THPT công lập, nhưng hiện tại chỉ có 3 trường. Tại quận Hoàn Kiếm có 212.921 dân thì cần 4 đến 7 trường THPT nhưng hiện tại chỉ có 2 trường. Chính sự thiếu trường lớp đã tạo nên áp lực cho ngành giáo dục.

Đại biểu Trần Khánh Hưng đề nghị Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc thông tin cho đại biểu cũng như cử tri biết, ngành đã tham mưu UBND thành phố những giải pháp gì để thực hiện đúng nội dung về quy hoạch mạng lưới trường công lập theo quyết định của UBND thành phố?

Các đại biểu Đoàn Việt Cường, Nguyễn Thanh Bình cũng yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các sở, ngành giải đáp liên quan đến nội dung trên.

Nỗ lực đáp ứng nhu cầu cho số học sinh tăng hằng năm

Trả lời các vấn đề này, Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Nguyễn Minh Tâm cho biết: Hoàng Mai là quận đông dân nhất thành phố với khoảng 700 nghìn người, trong đó hơn 100 nghìn cháu trong độ tuổi đi học, mỗi năm trung bình tăng cơ học khoảng 4 nghìn cháu. Trong những năm qua, công tác tuyển sinh đầu cấp của quận gặp nhiều khó khăn, bất cập; trong đó có năm phải thực hiện bốc thăm tuyển sinh các cháu mầm non. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo của thành phố và triển khai nhiều giải pháp của quận, vấn đề này đã dần được khắc phục, không còn tình trạng bốc thăm vào các lớp mầm non.

Theo đó, quận tập trung chủ yếu vào 4 giải pháp: Lập kế hoạch tuyển sinh cụ thể; triển khai tuyển sinh trực tuyến; đẩy nhanh các dự án xây dựng trường học; khuyến khích đầu tư các trường ngoài công lập.

Cụ thể, quận điều tra số trẻ vào đầu năm học, từ đó phân luồng, phân tuyến tuyển sinh; công khai tuyển sinh của từng trường và việc tuyển sinh được đảm bảo đúng quy định, không có trường hợp trái tuyến; 100% đăng ký tuyển sinh trực tuyến.

Trong 3 năm qua, quận đã triển khai xây dựng mới được 23 trường học, cải tạo sửa chữa 25 trường học để tăng số lượng lớp học. Các trường ngoài công lập có số học sinh theo học chiếm 19% tổng số học sinh trên địa bàn cũng giúp giảm tải áp lực cho các trường công lập.

Hiện nay, quận Hoàng Mai thiếu 43 trường học, cần có đất và vốn để triển khai. Đến nay, quận đã bố trí trên 50% vốn đầu tư xây dựng cơ bản để xây dựng trường học.

Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai đề xuất thành phố quan tâm, hỗ trợ quận trong triển khai đầu tư xây dựng trường học. Khi thành phố phê duyệt quy hoạch các khu đô thị, cần quy định tỷ lệ trường công lập ở các khu này. Bên cạnh đó, khi thành phố tích hợp và điều chỉnh quy hoạch Luật Thủ đô lần này, cần sắp xếp để tăng mật độ mạng lưới trường học phù hợp với tốc độ gia tăng dân số hiện nay.

Chủ tịch UBND quận Đống Đa Lê Tuấn Định cho biết, hiện quận cần 7 trường học công lập đạt chuẩn quốc gia. Quận đã hoàn thành 13/33 dự án, chuẩn bị cho 9 dự án mới để đảm bảo số trường chuẩn theo quy định. Thực tế, quận Đống Đa có diện tích đất cho các trường rất chật hẹp, hiện nay, 1 trường có khoảng 60 lớp, với 40-60 học sinh/lớp.

Về giải pháp, Chủ tịch UBND quận Đống Đa khẳng định, quận sẽ tập trung đầu tư mạnh vào các dự án mới; đồng thời, có đề án sáp nhập những điểm trường nhỏ vào các trường lớn để đảm bảo số trường đạt chuẩn theo quy định.

Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho rằng, để nâng cao chất lượng giáo dục và hoàn thành chỉ tiêu trường công lập đạt chuẩn theo các quy định về diện tích đất, cơ cấu tổ chức trường học của Bộ Giáo dục và Đào tạo với đặc thù của Hà Nội là rất khó. Để bảo đảm vấn đề này, thành phố cần có thỏa thuận với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Xây dựng, Bộ Công an, phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát tiêu chuẩn, quy chuẩn đáp ứng nhu cầu.

Trả lời vấn đề các đại biểu nêu, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Trần Thế Cương cho biết, Hà Nội có số lượng học sinh đông nhất cả nước với 2,3 triệu học sinh. Mỗi năm, trung bình Hà Nội lại tăng thêm từ 40.000-50.000 học sinh, đòi hỏi thành phố triển khai xây dựng trường học mới cả công lập và ngoài công lập là 30-40 trường/năm mới đáp ứng đủ nhu cầu.

Để hoàn thành chỉ tiêu trường chuẩn quốc gia đến năm 2025 đạt từ 80-85%, ông Trần Thế Cương cho biết, vấn đề nâng trường đạt chuẩn quốc gia và công nhận lại trường đạt chuẩn quốc gia đang được các cấp, các ngành nỗ lực, cố gắng. Tuy nhiên, do có quy định mới, nên theo kế hoạch năm 2022, thành phố phải công nhận mới hơn 194 trường chuẩn quốc gia (mới công nhận được hơn 145 trường). Năm 2023, thành phố có 130 trường cần được công nhận mới đạt chuẩn quốc gia, nhưng đến thời điểm này mới công nhận 16 trường; các quận, huyện, thị xã đang nỗ lực để hoàn thành chỉ tiêu vào cuối năm.

Cũng theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, để đến năm 2025 đạt 80-85% trường đạt chuẩn quốc gia, thì giai đoạn 2023-2025, toàn thành phố phải công nhận mới 410 trường đạt chuẩn, công nhận lại 1.150 trường.

Về tiêu chí học sinh tiểu học là 35 học sinh/lớp, cấp THPT là 45 học sinh/lớp, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho rằng, tiêu chí này khó thực hiện trên địa bàn Hà Nội. Thực tế, chỗ học vẫn dư, nhưng lại thừa thiếu cục bộ; ở một số quận nội đô, học sinh rất đông, trong khi ở một số huyện, sĩ số học sinh không đủ trong 1 lớp.

Về 7 trường liên cấp, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo khẳng định, hiện các quận, huyện đang nỗ lực thực hiện các chỉ tiêu và dự kiến sẽ hoàn thành đúng hạn xây dựng 7 trường này.