Hà Nội: "chốt" việc rút 148 biệt thự ra khỏi danh mục

Trình bày tờ trình về việc điều chỉnh danh mục biệt thự ban hành kèm theo Nghị quyết số 18/2008/NQ-HĐND ngày 10-12- 2008 và Nghị quyết số 24/2013/NQ-HĐND ngày 4-12-2013 của HĐND TP Hà Nội (sau đây gọi tắt là Nghị quyết số 18 và Nghị quyết số 24), ông Lê Văn Dục, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, thực hiện chỉ đạo của HĐND TP về rà soát, điều chỉnh danh mục nhà biệt thự được ban hành kèm theo Nghị quyết số 18 và 24, UBND TP đã thành lập Hội đồng thẩm định và 2 tổ công tác liên ngành.

Sở Xây dựng và 2 tổ công tác này đã tập trung rà soát, kiểm tra hiện trạng toàn bộ các biệt thự có tên trong 2 Nghị quyết và kiểm tra thu thập các hồ sơ, tài liệu liên quan. Kết quả cho thấy, một số biệt thự là nhà phố, công trình nhà ở có giá trị kiến trúc; một số biệt thự đã phá dỡ, xây dựng công trình mới qua các thời kỳ trước đây; một số địa chỉ biệt thự không có trên thực tế; một số biệt thự nằm ở góc phố mang 2 biển số nhà nhưng trong danh mục lại thống kê là 2 biệt thự riêng biệt...

Thống nhất với báo cáo kết quả rà soát của Sở Xây dựng, UBND TP báo cáo HĐND TP điều chỉnh danh mục 970 biệt thự trong Nghị quyết số 18 theo hướng: đưa 20 biệt thự ra khỏi danh mục và xác định là công trình nhà ở có kiến trúc; đưa 2 biệt thự ra khỏi danh mục và xác định là nhà phố; đưa 3 biệt thự ra khỏi danh mục vì thống kê hai lần; điều chỉnh 22 biệt thự thành 29 biệt thự (tăng 7 biệt thự do trước đây có 2 biệt thự song lập riêng biệt nhưng lại ghép vào một số nhà); điều chỉnh địa chỉ của 51 biệt thự; xác định 123 biệt thự đã phá dỡ và hiện là đất trống hoặc đã cải tạo xây dựng lại thành nhà cao tầng...

Như vậy, sau khi điều chỉnh, danh mục 970 biệt thự của Nghị quyết số 18 sẽ còn 853 biệt thự.

Với danh mục 225 biệt thự tại Nghị quyết số 24, UBND TP đề xuất đưa 3 biệt thự ra khỏi danh mục và xác định là công trình nhà ở có kiến trúc; điều chỉnh từ 9 biệt thự còn 5 do trước đây một biệt thự mang hai biển số nhà đã thống kê thành 2 biệt thự; điều chỉnh địa chỉ của 11 biệt thự.

Sau khi điều chỉnh, danh mục này còn lại 218 biệt thự.

Trong báo cáo thẩm tra của HĐND TP, ông Nguyễn Nguyên Quân, Trưởng ban Đô thị cho rằng, việc điều chỉnh lại danh mục, sửa các sai sót, bổ sung biệt thự mới phát hiện và đưa khỏi danh mục những biệt thự đã phá, xây dựng công trình khác, không còn là biệt thự trình HĐND TP quyết định là đúng thẩm quyền và cần thiết.

Để có thêm thông tin cho HĐND TP quyết nghị về 123 biệt thự trong danh mục tại Nghị quyết 18 đã phá dỡ, trong đó có một số đã xây dựng mới, một số đang là ô đất trống, đề nghị UBND TP báo cáo bổ sung giải trình rõ hơn về những hạn chế, thiếu sót, nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác quản lý biệt thự thời gian qua, giải pháp, biện pháp khắc phục. 

Trong báo cáo bổ sung sau thẩm tra, UBND TP Hà Nội tiếp tục đề nghị HĐND TP đưa 24 biệt thự chưa có hồ sơ chứng minh đã được cơ quan có thẩm quyền cho phép phá dỡ, chấp thuận dự án hoặc cấp phép xây dựng ra khỏi danh mục biệt thự trong Nghị quyết số 18 và quản lý theo quy hoạch với các biệt thự không có giấy phép xây dựng và các ô đất trống sau khi biệt thự bị phá. Như vậy, danh mục biệt thự kèm theo Nghị quyết 18 sau khi điều chỉnh là 829 biệt thự.

Tóm lại, tổng số biệt thự được rút ra khỏi 2 danh mục là 148 biệt thự.

Sai sót, bất cập trong quản lý biệt thự: Trách nhiệm của UBND TP

Trước khi biểu quyết thông qua Nghị quyết, Trưởng ban Pháp chế - HĐND TP Nguyễn Hoài Nam cho rằng, báo cáo thẩm tra của HĐND TP đã yêu cầu UBND TP phải giải trình rõ hơn về những hạn chế, thiếu sót, nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác quản lý biệt thự thời gian qua, giải pháp khắc phục. Tuy nhiên, báo cáo trả lời của UBND TP chưa thấy nội dung này.

“Nếu chúng ta dễ dàng thông qua Nghị quyết hôm nay, mai mốt lại tiếp tục rút các biệt thự ra khỏi danh mục. Tôi mong Chủ tịch UBND TP cam kết với HĐND khoá này bởi khoá trước lãnh đạo TP, một số các lãnh đạo sở, quận huyện làm chưa hết trách nhiệm để xảy ra việc phá dỡ các biệt thự nằm trong danh mục. Chủ tịch cam kết giúp ĐB yên tâm khi bấm nút” - ĐB Nguyễn Hoài Nam nhấn mạnh.

ĐB Nguyễn Minh Đức (Thanh Xuân) cho rằng, sau khi danh mục được thông qua, UBND TP và các cơ quan liên quan nên có quyết tâm cao trong bảo tồn các biệt thự này.

Làm rõ các vấn đề mà 2 ĐB nêu, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Hùng khẳng định, biệt thự với Hà Nội là di sản, là công trình xây dựng rất có ý nghĩa với Thủ đô, đặc biệt với nội đô lịch sử.

Sau năm 1954, tất cả biệt thự này được đưa vào quản lý sử dụng, gồm cả cơ quan TƯ và cơ quan của Hà Nội. Nhiều biệt thự được sử dụng không đúng công năng như bố trí trụ sở làm việc cho các cơ quan trong nước, cơ quan nước ngoài, cơ quan ngoại giao, chia lại cho cán bộ là những công dân của Thủ đô để giải quyết chỗ ở, thậm chí làm cơ sở kinh doanh cho các doanh nghiệp có nhu cầu...

Về mặt pháp luật, đến năm 2007 Chính phủ mới có Nghị định quản lý. Sau đó, Bộ Xây dựng xây dựng Luật Xây dựng, thông tư hướng dẫn một số vấn đề liên quan đến biệt thự.

"Trong quá trình thực tế triển khai có bất cập về chính sách và từ thực tiễn, từ đó có buông lỏng trong quản lý, trong tổ chức điều chỉnh, xây dựng lại... Hiện nay, ở nhiều biệt thự, hộ dân còn được cấp sổ đỏ trong vùng đất lưu không" - Phó Chủ tịch UBND TP nêu thực trạng.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ, UBND TP năm 2008 đã chủ động xây dựng Nghị quyết 18, giao Sở Tài nguyên Môi trường căn cứ hoàn toàn vào hồ sơ để xây dựng danh mục 970 biệt thự. Trong danh mục này có nhiều bất cập về nhận diện và đánh giá. Từ sai sót này, danh mục 225 biệt thự theo Nghị quyết 24 năm 2013 cũng tiếp tục có nhiều bất cập.

Với những sai sót như vậy, TP đã giao Thanh tra TP thanh tra toàn diện những nội dung mà HĐND đã bàn, đưa ra và có khuyến nghị trong nhiệm kỳ khoá XIV. Thanh tra thành phố cũng có Kết luận số 2899 và Ban Pháp chế HĐND đã giám sát kết luận này. Sở Nội vụ được TP giao chủ trì xem xét trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để xảy ra sai sót trong quá trình lập danh mục, tổ chức thực hiện cấp phép, thậm chí Uỷ ban Kiểm tra đã xử lý ở một vài địa phương liên quan đến công tác cấp phép ở các biệt thự này.

Phó Chủ tịch Nguyễn Thế Hùng cũng thẳng thắn nêu, TP xác định đây là trách nhiệm của UBND TP trong thực hiện nhiệm vụ và thẩm quyền được giao.

Cùng với việc điều chỉnh hôm nay, UBND TP tiếp tục xác định trách nhiệm là sẽ quản lý tốt danh mục sau điều chỉnh, thực hiện đầu tư, cải tạo các biệt thự này theo đúng quy chế.