Giới chức Mỹ yêu cầu Trung Quốc làm rõ yêu sách về chủ quyền ở Biển Đông

Trong cuộc điều trần chiều 5/2 trước Tiểu ban châu Á-Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á - Thái Bình Dương Russel đã yêu cầu Trung Quốc phải giải thích rõ về các yêu sách “đường chín đoạn” bao gồm phần lớn khu vực Biển Đông. Ông Russel cho biết hiện đang có các mối quan ngại ngày càng tăng trước thái độ và hành động của Trung Quốc tại Biển Đông theo hướng tìm cách kiểm soát khu vực này, cho dù bị bị các nước láng giềng và cộng đồng thế giới phản đối.

Theo Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, “bất kỳ tuyên bố chủ quyền biển đảo nào của Trung Quốc không gắn với các đặc điểm địa lý đã được xác định đều là trái với luật pháp quốc tế. Trung Quốc cần chứng tỏ là nước tôn trọng luật pháp quốc tế bằng cách giải thích rõ các yêu sách chủ quyền thể theo luật biển quốc tế". Mỹ đã nhiều lần tuyên bố không đứng về bên nào trong các tranh chấp chủ quyền ở châu Á, tuy nhiên, ông Russel tuyên bố ủng hộ quyền của Philippines đưa vấn đề tranh chấp này lên tòa án Liên hợp quốc nhằm tìm giải pháp hòa bình cho các vấn đề.

Một loạt hành động mà ông Russel mô tả “gây quan ngại ngày càng tăng” là việc Trung Quốc lập các khu vực hành chính, triển khai quân sự, chiếm cứ các đảo và ra lệnh cho các nước phải xin phép Trung Quốc khi muốn đánh bắt cá ở khu vực Biển Đông. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho rằng một Bộ quy tắc ứng xử hiệu quả sẽ dẫn tới việc hình thành một khuôn khổ dựa trên luật lệ cho việc quản lý và điều chỉnh thái độ và hành vi của các nước hữu quan tại Biển Đông. Ông Russel khẳng định Biển Đông án ngữ các tuyến vận tải đường biển thiết yếu, do vậy với tư cách là một cường quốc Thái Bình Dương, Mỹ sẽ tiếp tục tăng cường sự hiện diện trong khu vực, củng cố quan hệ với các nước trong vùng để bảo đảm an ninh hàng hải.

Trước đó, ngày 4/2, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Russel đã tổ chức cuộc họp báo nói về các ưu tiên chính sách của Mỹ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Phát biểu trong cuộc họp báo, ông Russel tái khẳng định cam kết của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương là không thay đổi. Ông cho biết Mỹ quan ngại trước một loạt những diễn biến gần đây tại vùng biển Hoa Đông và Biển Đông, đặc biệt là những hành động đơn phương có tính gây hấn đòi chủ quyền không dựa vào luật pháp và phi ngoại giao.

Trả lời câu hỏi liên quan đến việc Trung Quốc có khả năng cũng thiết lập một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông như đã làm ở vùng biển Hoa Đông, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Russel một lần nữa khẳng định quan điểm của Mỹ là không chấp nhận vùng nhận dạng phòng không của Trung Quốc, coi đó là những hành động không tương thích với sự ổn định trong khu vực và làm gia tăng căng thẳng vào lúc các căng thẳng này cần được giảm bớt./.