Giơ cao đánh khẽ !

Đó là kết quả của nhiều cuộc thanh tra. Đại biểu chất vấn: Tại sao nhiều vụ tiêu cực thanh tra đi thanh tra lại không phát hiện ra sai phạm, khi cơ quan khác vàolại phát hiện ra?

Nước tacó cả một hệ thống thanh tra hoàn chỉnh và chặt chẽ: Thanh tra Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, thanh tra của các ngành, các cấp, các địa phương. Vậy mà tiêu cực vẫn lọt lưới suốt và tham nhũng đã trở thành quốc nạn; tệ hành chính, quan liêu vẫn rấtnặng nề.

Theo báo cáo tại Quốc hội của ông Quách Lê Thanh, Tổng Thanh tra Chính phủ, thì từ năm 1995 đến nay đã có 7 đoàn thanh tra làm việc tại Hàng không Việt Nam. 10 năm, 7 đoàn thanh tra mà những vụ việctiêu cực ở đây vẫn xảy ra và rất nghiêm trọng. Như chuyện thua kiện phải nộp tới hơn 100 tỷ đồng; như chuyện dùng tiền Nhà nước cho con em VIP du học; như chuyện máy bay và động cơ... Dù lãnh đạo Hàng không Việt Nam có giải trình, giải thích thế nào, tự bào chữa thế nào thì rõ ràng những vụ việc như vậy là không thể chối bỏ. Hậu quả lớn tới mức nào là vấn đề đang được xem xét chứ không thể có chuyện “oan Thị Kính”.

Những vụ việc ở Hàng không Việt Nam hiện nay có phải ngẫu nhiên? Có phải do vu khống, tố cáo sai? Chắc chắn là không. Năm 1995-1996, khi đoàn thanh tra đầu tiên vào làm việc tại Hàng không Việt Nam ở đây đã có nhiều vấn đềtrong thuê máy bay; trong mua máy bay (Fokker); trong động cơ máy bay (của ATR 72)... Hồi đó báo chí đã lên tiếng, Hàng khôngViệt Nam đã kiện lên Chính phủ; Cơ quan công an đã khởi tố vụ án, và tất nhiênlà có thanh tra... Nhưng rồi mọi việc tự chìm vào quên lãng, không một kết luận nào được đưa ra, không một ai phải chịu trách nhiệm.

Gần đây, qua nhiều cuộc thanh tra ở một số nơi mới phát hiện ra trong thanh tra cũng có những con sâu làm rầu nồi canh: Thanh tra viênquấy nhiễu, vòi vĩnh, làm sai lệch hướng điều tra; một sốcán bộ thanh tra, kể cả người có chức vụ đã bị khởi tố...

Một vài sai sót trong kết luận như 8 tỷ viết thành 8 triệu được coi là lỗi đánh máy, rà soát văn bản; những thiếu sót khác chủ yếu là do những vụ việc phải thanh tra đều rất phức tạp, nhiều dự án, công trình, hạng mục có đặc tính kỹ thuật cao, vốn đầu tư lớn, liên quan đến nhiều quy định pháp luật, quy trình, định mức kinh tế, kỹ thuật và trách nhiệm của nhiều đơn vị trong quá trình tổ chức, triển khai thực hiện...

Một sốthành viên trong đoàn có tiêu cực được giải thích chủ yếu vì việc phát hiện, xử lý kịp thời hành vi tham nhũng trong quá trình thực thi nhiệm vụ của đoàn thanh tra trong thực tế rất khó, bởi vì, theo quy định của pháp luật thì trong hoạt động thanh tra viên chỉ tuântheo pháp luật, chịu trách nhiệm cá nhân trước pháp luật về những kết luận, kiến nghị, quyết định của mình. Trong khi đó điều kiện hoạt động của các đoàn thanh tra tiến hành thường ở xa, trong thời giandài nên công tác theo dõi, giám sát của cơ quan đối với đoàn khó thực hiện.

Nói chung là như vậy.

Trả lời câu hỏi tại sao nhiều vụ việc tiêu cực thanh tra đi thanh tra lại mà không phát hiện sai phạm, chỉ đến khi cơ quan khác vào lại phát hiện ra, Tổng Thanh tra Quách Lê Thanh đáp: Có thể cơ quan thanh tra chưa đạt được như mong muốn nhưng cũng có nhiều việc cơ quan khác vào kiểm tra không phát hiện ra mà cơ quan thanh tra lại phát hiện được sai phạm.

Chắc chắn là phải như vậy rồi. Nhưng tỷ lệ phát hiện là bao nhiêu và hiệu quả xử lý như thế nào?

Thanh tra và xử lý như vậy trong một số trường hợp đúng là giơ cao đánh khẽ!

Đồ Nghệ