Giám định thiệt hại các vụ án về kinh tế, tham nhũng thường bị kéo dài

Về giải quyết, xét xử các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng, báo cáo cho biết, trong 5 năm (từ 2018-2022), các tòa án đã thụ lý 12.723 vụ với 26.376 vụ; đã giải quyết, xét xử được 12.244 vụ với 25.144 bị cáo. Trong đó, năm 2022, các tòa án đã thụ lý 3.405 vụ, với 7.653 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 2.926 vụ, với 6.421 bị cáo. Các vụ án kinh tế, tham nhũng mà tòa án đã xét xử chủ yếu là phạm các tội về “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, “Sản xuất, buôn bán hàng cấm”, “Tham ô tài sản”, Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”...

Quá trình giải quyết, các tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước; đồng thời, chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung nhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại. Đã xử lý nghiêm các vụ án, nhất là những vụ án gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, được dư luận xã hội rất quan tâm; đồng thời, chú trọng tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với các bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng.

Mặc dù vậy, Tòa án nhân dân Tối cao nhận định, việc giải quyết các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng còn gặp khó khăn, vướng mắc, như nhận thức giữa các cơ quan tiến hành tố tụng về một số quy định của pháp luật còn chưa thống nhất; việc xác định thiệt hại thực tế trong một số trường hợp rất khó khăn, việc giám định thiệt hại thường bị kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết vụ án…

Về giải pháp nâng cao chất lượng các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng, Tòa án nhân dân Tối cao cho rằng cần làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan có liên quan nâng cao chất lượng hướng dẫn áp dụng thống nhất các quy định của pháp luật liên quan tới các tội phạm về tham nhũng, nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ án này...

Báo cáo cũng thông tin, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức được quan tâm, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, thường xuyên, nghiêm túc theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, thời gian qua, vẫn còn một số trường hợp cán bộ, thẩm phán vi phạm kỷ luật, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể, năm 2021 có 43 trường hợp bị xử lý kỷ luật, trong đó có 3 trường hợp tham nhũng, tiêu cực; năm 2022 có 35 trường hợp bị xử lý kỷ luật, trong đó có 4 trường hợp tham nhũng, tiêu cực. 

Để giải quyết vấn đề này, Tòa án nhân dân Tối cao tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, kiên trì xây dựng văn hóa tiết kiệm, liêm chính, không tham nhũng, tiêu cực trong đội ngũ cán bộ. Đề cao sự gương mẫu của người đứng đầu và tập thể lãnh đạo Tòa án nhân dân các cấp trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Tăng cường kiểm tra, giám sát, siết chặt kỷ luật, kỷ cương; chú trọng kiểm tra, giám sát cán bộ có biểu hiện tham nhũng, dư luận xã hội phản ánh, tố cáo; xử lý nghiêm đối với công chức có hành vi tham nhũng, tiêu cực. Tăng cường trách nhiệm giải trình trong hoạt động của các cơ quan, đơn vị; thực hiện nghiêm túc, đầy đủ việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn...

Theo chương trình tổ chức hoạt động chất vấn tại phiên họp thứ 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vào sáng 20-3, đại biểu Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án.