Giá dầu tăng đột biến: Kinh tế phục hồi?

Giá dầu thô ngọt nhẹ tại Niu Yoóc (Mỹ) giao tháng 4-2010 tăng 1,51 USD lên 77,78 USD/thùng, trong khi tại Luân Đôn (Anh) giá dầu thô Brent biển Bắc giao cùng tháng tăng 1,73 USD lên xấp xỉ 79,06 USD/thùng. Giá dầu mỏ bất ngờ tăng liệu có phải là dấu hiệu cho thấy sự phục hồi của nền kinh tế thế giới sau khủng hoảng?

Thị trường "vàng đen" bất ngờ tăng giá trở lại được cho là do những động thái mới đây của nền kinh tế Mỹ với quyết định nâng lãi suất chiết khấu đối với các khoản vay khẩn cấp thêm 0,25% của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) ngày 18-2 vừa qua. Cú nâng lãi suất này ngay lập tức đã tác động đến thị trường dầu mỏ thế giới. Mặc dù FED nhấn mạnh, việc tăng lãi suất chiết khấu chỉ nhằm tiếp tục cải thiện điều kiện thị trường tài chính và khuyến khích các ngân hàng phụ thuộc vào thị trường gây quỹ tư nhân đối với các khoản tín dụng ngắn hạn và chỉ dùng biện pháp tín dụng cơ bản của FED như nguồn cung cấp quỹ dự phòng, nhưng giá dầu thô vẫn tăng 0,9%.

Một nguyên nhân nữa khiến giá dầu thế giới tăng đột biến là do đồng USD trong những ngày đầu năm vẫn tiếp tục tăng giá so với đồng ơrô, trong bối cảnh giới đầu tư lo ngại cuộc khủng hoảng nợ công ở Hy Lạp có thể gây hiệu ứng xấu tới các nước trong khu vực đồng ơrô. Yếu tố này đã giúp giá dầu thô tính bằng đồng USD đắt hơn đối với những khách hàng sử dụng các đồng tiền yếu hơn. Cùng với đó, tình trạng bãi công của giới công nhân Pháp đầu năm buộc nhiều cơ sở tinh chế dầu phải ngưng hoạt động, làm sụt sản lượng đầu ra. Cùng với đó, thị trường dầu mỏ thế giới những ngày qua đã bị "hút theo" các diễn biến trên chính trường Iran, quốc gia có trữ lượng dầu mỏ hàng đầu thế giới, sau khi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) lần đầu tiên tỏ ý quan ngại Têhêran có thể đang sản xuất đầu đạn hạt nhân. Đây cũng là yếu tố tác động đến biến động của giá dầu trong kỳ nghỉ tết châu Á vừa diễn ra.

Giá dầu thế giới bất ngờ tăng mạnh cho thấy ngày một rõ hơn sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu như Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) nhận định. Cùng với sự phục hồi kinh tế, nhu cầu dầu mỏ thế giới cũng đang dần ổn định và có thể còn "đi lên" trong những tháng tới. Như vậy, sau 2 năm giảm liên tục giá dầu đang có dấu hiệu "khởi sắc" trở lại. Theo OPEC, mức tăng trung bình của dầu mỏ khi kinh tế thế giới phục hồi có thể đạt khoảng 0,5 triệu thùng/ngày (tương đương 0,59%), lên tổng cộng 84,34 triệu thùng/ngày. Trong khi đó, Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) dự đoán, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong năm 2010 sẽ tăng thêm 1,08 triệu thùng/ngày, đạt mức 85,18 triệu thùng/ngày, biên độ tăng là 1,3%. Song số liệu này vẫn thấp hơn 600.000 thùng so với nhu cầu dầu bình quân hằng ngày của năm 2008. Theo EIA, giá dầu thô bình quân của Mỹ trong năm 2010 này sẽ ở mức 79,83 USD/thùng, cao hơn mức dự đoán trước đó là 78,67 USD/thùng.

Một báo cáo mới đây của OPEC cho rằng, 6 tháng cuối năm nay, thế giới sẽ chứng kiến sự phục hồi mạnh của nhu cầu dầu mỏ khi kinh tế toàn cầu mạnh và ổn định hơn. Trong đó, sự tăng mạnh nhất sẽ diễn ra chủ yếu tại các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ, Trung Đông và Mỹ Latinh. Tuy nhiên, nhu cầu nhiên liệu tiêu thụ cho công nghiệp sẽ không tăng mà phần tăng chủ yếu thuộc khu vực nhiên liệu cho giao thông vận tải. Nếu kinh tế Mỹ phục hồi nhanh và mạnh hơn so với hiện nay thì nhu cầu dầu mỏ có thể còn tăng cao hơn.

Đà tăng của giá dầu đang cho thấy, sau khủng hoảng tài chính toàn cầu, nền kinh tế thế giới đang có nhiều thay đổi về chiều sâu. Ở một khía cạnh nào đó, sự leo thang của giá dầu là một tín hiệu về sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu. Trong những ngày tới, với sự trở lại mạnh mẽ của các ngành công nghiệp thời hậu khủng hoảng, giá dầu có thể sẽ lại tiếp tục chứng kiến những đợt tăng mới.