Euro 2008 từ A đến Z (phần đầu)

Gần một tháng tranh trài sôi nổi, ngày hội bóng đá châu Âu đã để lại những ấn tượng đậm nét. Dưới đây là những gì đáng nhớ nhất của giải đấu, được sắp xếp theo trật tự trong bảng chữ cái.

Khi Arshavin ngồi ngoài hai trận đầu vòng bảng vì án treo giò từ vòng loại, tuyển Nga thảm bại 1-4 dưới tay Tây Ban Nha và chơi chật vật ở trận tiếp theo gặp Hy Lạp. Có anh trở lại từ cuối vòng bảng, Nga như "lột xác" trở thành một đội bóng khác hẳn, mạnh mẽ, uyển chuyển, đầy cảm hứng và mang vẻ đẹp của một đội chơi tổng lực, nhất là trận thắng Hà Lan 3-1 tại tứ kết. Từ chỗ gần như vô danh, chỉ sau hai trận đấu bùng nổ tại Euro 2008, Arshavin đã bước chân vào hàng ngũ những ngôi sao sáng giá của châu lục.

Ở tuổi 69, Aragones không hề là "lão già lẩm cẩm" như cách mà báo giới Madrid vẫn dùng để gây sức ép, buộc HLV này từ bỏ quyết định gạt Raul khỏi ĐTQG. Khi không có Raul, nghĩa là không còn ai quá khác biệt so với phần còn lại, Tây Ban Nha trở thành một tập thể đúng nghĩa và tránh được những rắc rối không đáng có trong hậu trường. Bên cạnh đó, những quyết sách đúng đắn về chiến thuật, nhân sự, chẳng hạn như rút Torres giữa trận gặp Nga hay thay cả Fabregas và Torres ở thời điểm căng thẳng nhất của trận chung kết, Aragones chính là nhân tố quan trọng giúp Tây Ban Nha lên ngôi vô địch.

Ballack là một trong số hiếm hoi những siêu sao được kỳ vọng chơi đúng với đẳng cấp, nhưng Euro 2008 vẫn là một kỷ niệm buồn với cá nhân tiền vệ người Đức. Sức vóc và những cống hiến không mệt mỏi của ngôi sao 31 tuổi này chỉ có thể giúp đội nhà đi đến trận chung kết, nơi mình anh không đủ sức khỏa lấp hết những điểm yếu của "Cỗ xe tăng" trước một Tây Ban Nha đồng đều và toàn diện hơn. Trong lần thứ tư góp mặt ở một trận chung kết lớn (3 lần trước là chung kết Champions League 2002 & 2008, World Cup 2002), Ballack vẫn chỉ là "kẻ về nhì" vĩ đại mà thôi.

Cùng nằm trong sốt ít thủ môn hàng đầu thế giới, nhưng Casillas và Cech lại nếm trải cảm xúc trái ngược tại Euro 2008. Người đầu tiên vẫn giữ được phong độ đỉnh cao như khi "giữ đền" cho Real Madrid. Chính sự ổn định, khả năng phán đoán và phản xạ xuất thần của anh đã góp phần quan trọng giúp Tây Ban Nha đi đến ngôi cao nhất. Ngược lại, thủ thành của Chelsea mắc sai sót nghiêm trọng, gián tiếp khiến CH Czech thua trận then chốt và bị loại. Anh để bóng nẩy ra sau quả tạt của Altintop, tạo điều kiện cho Nihat ập vào gỡ hòa 2-2 - một bước quan trọng giúp Thổ Nhĩ Kỳ thắng ngược 3-2.

Bi kịch(Drama)là từ được rất nhiều cầu thủ, HLV thốt lên sau các trận đấu tại Euro 2008. 18 trong số 77 bàn thắng tại giải lần này được ghi trong vòng 5 phút cuối. Không ai hiểu rõ ý nghĩa "Bi kịch" này hơn Thổ Nhĩ Kỳ. Họ tạo nên "Bi kịch" cho Thụy Sĩ, CH Czech (vòng bảng) rồi Croatia (tứ kết) bằng những bàn thắng quyết định ở các phút 90, 89 và 120. Nhưng đến bán kết, chính thày trò Terim - lúc ấy được xem là "chuyên gia ngược dòng của Euro 2008" - lại nếm trái đắng khi để tuyển Đức ấn định thắng lợi 3-2 bằng pha lập công của Lahm ở phút đá chính thức cuối cùng.

Euro 2008 là giải đấu lớn đầu tiên kể từ năm 1994 không có sự tham dự của tuyển Anh (England). Với nhiều fan xứ sương mù, việc phải xem ngày hội bóng đá châu lục qua TV do đội nhà không qua được vòng loại có thể là một cực hình. Tuy nhiên, trong mắt HLV trưởng Capello cùng các cộng sự trong ban huấn luyện "Tam sư", những gì diễn ra trên đất Áo - Thụy Sỹ hè vừa qua chưa hẳn là vô bổ, bởi đây là dịp tốt để họ nhận ra những mặt hạn chế của tuyển Anh so với mặt bằng bóng đá châu Âu và khắc phục trước khi bước vào vòng loại World Cup 2010.

Thổ Nhĩ Kỳ chỉ là một tập thể các tuyển thủ có trình độ vào loại trung bình yếu ở châu Âu và không được đánh giá cao trước thềm Euro 2008. Nhưng bằng tài thao lược và những quyết định đúng đắn về lối chơi, chiến thuật, con người, HLV Fatih Terim đã nâng tầm tập thể ấy thành một đội bóng mạnh. Họ làm tất cả phải sửng sốt khi làm nên 3 cuộc ngược dòng khó tin để có mặt tại bán kết, nơi họ chơi kiên cường, làm đại gia Đức toát mồ hôi và chỉ chịu mất suất dự trận chung kết bởi bàn thua vào phút chót.

"Thế hệ vàng" (Golden Generation) là từ mà giới chuyên môn và nhiều CĐV dùng để nói về tuyển Bồ Đào Nha dự Euro 2008. Với một ngôi sao chói sáng là Cristiano Ronaldo cùng dàn cầu thủ trẻ trung, tài năng lại được dẫn dắt bởi một HLV bậc thầy như Scolari, "Brazil của châu Âu" được kỳ vọng hoàn thiện chu kỳ vinh quang bằng chức vô địch trên đất Áo - Thụy Sỹ (sau khi đã vào tứ kết Euro 1996, bán kết Euro 2000 và chung kết Euro 2004). Nhưng sự kỳ vọng ấy đã đặt nhầm chỗ. Bồ Đào Nha chỉ chơi đúng đẳng cấp ở 2 trận đầu vòng bảng và bị người Đức "bắt bài", hạ 3-2 ở tứ kết.

Ở một chừng mực nào đó, Hy Lạp (Greece) cũng gây thất vọng chẳng kém. Đến Euro 2008 với tư cách đội ĐKVĐ vẫn còn nguyên dàn trụ cột và HLV Rehhagel từng lên ngôi ở Bồ Đào Nha cách đây 4 năm, nhưng đội tuyển "xứ sở các vị thần" lại trình diễn một bộ mặt bạc nhược yếu đuối đến khó tin. Họ hết hy vọng đi tiếp sau hai trận đầu vòng bảng, trắng tay sau cả 3 trận vòng bảng, ghi một bàn và để thủng lưới đến 5 và trở thành đội dở nhất trong số các đội vô địch bảo vệ ngôi báu ở kỳ Euro tiếp theo.

Ba bàn thắng vào lưới tuyển Nga ở loạt trận đầu vòng bảng giúp David Villa trở thành cầu thủ thứ 7 lập Hat-trick trong khuông khổ một vòng chung kết Euro. Trước tiền đạo người Tây Ban Nha là những Kluivert (Hà Lan), Conceicao (Bồ Đào Nha), Van Basten (Hà Lan), Platini (Pháp - 2 lần), Allofs, Muller (Đức). Cú hat-trick đáng nhớ ấy cũng giúp Villa thẳng tiến đến danh hiệu Vua phá lưới tại Euro 2008 (với 4 bàn, bàn còn lại được ghi trong trận thắng Thụy Điển 2-1).

Chấn thương (Injuries) là cơn ác mộng với nhiều các đội bóng góp mặt tại Euro 2008. Italy khốn khổ vì mất Cannavaro ít ngày trước trận ra quân. Pháp thì không thể sử dụng thủ quân Vieira lấy một phút, còn Ribery được cáng khỏi sân khi đội nhà cần anh nhất trong trận quyết tử với Italy. Villa mất cơ hội dự trận chung kết vì bị căng cơ đùi sau khi thực hiện một cú sút phạt trực tiếp sai tư thế trong trận bán kết với Nga. Ngoài ra, cũng có vài trường hợp mất cơ hội dự Euro 2008 vì những chấn thương lãng nhách. Daniel Pudil, tuyển thủ Czech, bị gãy tay trong khi ăn mừng chức VĐQG cùng Slavia Prague. Ovidiu Petre, tuyển thủ Romania, thì dính chấn thương ở lưng vì cú va chạm với một phóng viên ảnh khi đang dự trận đấu bóng ...chuyền cùng bạn bè.

Phương Minh tổng hợp/VnE