Dùng lại toa thuốc cũ có ảnh hưởng đến sức khỏe?

Xin hỏi bác sĩ, tôi có thể sử dụng lại đơn thuốc của em họ để điều trị được không? Nguyễn Thanh Hà (phường Long Biên, Hà Nội)

Đáp: Việc sử dụng lại đơn thuốc của người khác, dù có triệu chứng bệnh “na ná” nhau, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Mỗi người có cơ địa và thể trạng khác nhau, trong khi nhiều bệnh lý lại có biểu hiện ban đầu khá giống, dễ gây nhầm lẫn. Thậm chí, việc dùng lại đơn thuốc của chính bản thân mình ở một thời điểm khác cũng có thể gây hại.

Thông thường, mỗi đơn thuốc chỉ có giá trị trong một lần khám và trong một khoảng thời gian nhất định. Việc điều trị cần được bác sĩ theo dõi, đánh giá và điều chỉnh tùy theo diễn tiến bệnh. Ở một thời điểm khác, tình trạng bệnh và thể trạng người bệnh có thể đã thay đổi, do đó cần được thăm khám lại để có hướng điều trị phù hợp.

Theo phác đồ điều trị của Bộ Y tế, nhiều loại thuốc - đặc biệt là thuốc giảm đau, kháng viêm, hoặc chứa corticoid - chỉ được phép sử dụng trong thời gian giới hạn. Việc dùng kéo dài, không đúng liều lượng hoặc không có sự theo dõi y tế có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Tuy nhiên, hiện nay không ít người vẫn có thói quen tự chẩn đoán và điều trị tại nhà khi xuất hiện các triệu chứng đau ốm. Thay vì đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn, nhiều người lại hỏi ý kiến từ những người không có chuyên môn, như dược sĩ tại hiệu thuốc, hoặc tìm kiếm thông tin trên mạng. Quỹ thời gian hạn hẹp và tâm lý e ngại bệnh viện khiến không ít người “tặc lưỡi” bỏ qua việc khám bệnh, tự ý mua và sử dụng thuốc như một cách “tự làm bác sĩ” cho chính mình.

Việc người không có chuyên môn y khoa tự ý dùng thuốc mang đến nhiều rủi ro. Thứ nhất, bệnh có thể không được chẩn đoán chính xác, dẫn đến điều trị sai hướng, bệnh kéo dài, tiến triển âm thầm, đến khi phát hiện thì đã bước sang giai đoạn nặng hoặc mạn tính, gây khó khăn trong điều trị. Thứ hai, người bệnh có thể bỏ lỡ “giai đoạn vàng” - thời điểm hiệu quả nhất để can thiệp y tế. Thứ ba, việc tự mua thuốc và sử dụng khi không có chỉ định từ bác sĩ dễ dẫn đến các tác dụng phụ, tương tác thuốc nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

ThS.BS Trần Tiến Tùng,
Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC