Thời gian qua, việc các cá nhân, thương hiệu sử dụng sàn thương mại điện tử, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube, Zalo... để bán hàng, quảng bá những mặt hàng mỹ phẩm đã trở nên phổ biến và là kênh mua bán quen thuộc của nhiều người tiêu dùng. Tuy nhiên, do chạy theo lợi nhuận, không ít quảng cáo về mỹ phẩm sai sự thật, thổi phồng công dụng… gây mất niềm tin, xâm phạm trực tiếp đến sức khỏe, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Theo các bác sĩ chuyên khoa da liễu, gần đây, lượng bệnh nhân đến khám vì dị ứng mỹ phẩm tăng nhanh. Đa phần họ đều có triệu chứng như da bị phát ban, nổi mụn trứng cá, ửng đỏ, kích ứng, dị ứng, giãn mao mạch, sạm nám da… Một số trường hợp nhẹ thì khắc phục dễ và nhanh, nhưng cũng có trường hợp nặng phải điều trị kéo dài, thậm chí có nguy cơ để lại di chứng. Nguyên nhân là do nhiều người bị thu hút với mức giá hấp dẫn và vội vàng tin những lời quảng cáo “đường mật” của chủ cửa hàng, cơ sở kinh doanh mỹ phẩm trực tuyến (online), mà chưa kiểm chứng chất lượng nên đã đặt mua các sản phẩm này. Trong khi, nhiều sản phẩm không mang lại hiệu quả như mong muốn và người mua rơi vào cảnh “tiền mất, tật mang”…
Nhằm ngăn chặn tình trạng nói trên, mới đây Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã có văn bản gửi sở y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị có biện pháp tăng cường quản lý mỹ phẩm tự chế, mỹ phẩm nhà làm. Đồng thời, Cục Quản lý dược yêu cầu các sàn giao dịch thương mại điện tử và mạng xã hội như TikTok, Zalo, Facebook, YouTube… phối hợp với cơ quan chức năng để cung cấp thông tin về các tài khoản, kênh vi phạm phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý.
Bên cạnh đó, các địa phương cần tăng cường kiểm tra siết chặt hoạt động kinh doanh mỹ phẩm trên mạng. Trong đó, tập trung kiểm tra các sàn giao dịch thương mại điện tử và mạng xã hội TikTok, Zalo, Facebook, YouTube... Đồng thời, các địa phương phối hợp với cơ quan chức năng liên quan trên địa bàn để xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm các quy định về sản xuất mỹ phẩm khi chưa được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất mỹ phẩm, kinh doanh mỹ phẩm...
Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Công điện số 56/CĐ-TTg ngày 6-6-2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số. Các bộ, ngành, địa phương thường xuyên thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động livestream bán hàng, trường hợp phát hiện tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, nhận hoa hồng từ việc quảng cáo, bán hàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, thì cần chuyển hồ sơ cho cơ quan chức năng xử lý theo quy định của pháp luật.
Thực tế, tình trạng mỹ phẩm giả, kém chất lượng được rao bán tràn lan trên mạng xã hội không chỉ có ở Việt Nam mà còn xảy ra ở nhiều nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín của các thương hiệu chính hãng. Nhiều quốc gia đã áp dụng các chế tài nghiêm khắc để xử lý tình trạng này. Tại Pháp, đã có luật quy định người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội không được quảng bá mỹ phẩm giả hoặc không rõ nguồn gốc, nếu vi phạm có thể bị phạt tới 300.000 euro và 6 tháng tù giam. Người tiêu dùng mua hoặc mang theo hàng giả cũng có thể bị phạt tới 500.000 euro và bị tịch thu hàng hóa. Tại Hoa Kỳ, việc sản xuất, phân phối hoặc bán mỹ phẩm giả là tội phạm liên bang, có thể bị phạt tới 10 năm tù và hàng triệu USD…
Chính vì vậy, giải pháp không chỉ ở việc yêu cầu các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok, YouTube... và sàn thương mại điện tử hợp tác với các cơ quan chức năng của Việt Nam rà soát và gỡ bỏ những nội dung quảng cáo mỹ phẩm tự chế, mỹ phẩm nhà làm vi phạm pháp luật. Chúng ta cũng cần sớm có chế tài xử lý nghiêm minh, công khai tổ chức, cá nhân vi phạm để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và sức khỏe nhân dân.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.